Większa płaca minimalna nie powiększy szarej strefy

- Posypał się budżet państwa. Eksperci nie mają wątpliwości -  jest to wynik m.in. tego, że szara strefa nie płaci podatków, co rujnuje cały system. Jak duży jest to problem w naszym regionie?

- Niestety, jest to trudne do zmierzenia, bo nie jest ona oficjalnie ujmowana w statystykach. Nie ma wątpliwości - to dość duży problem. Z naszych ostatnich badań wynika, że najczęściej zjawisko to występuje w usługach budowlano-remontowych, w rolnictwie, a także w handlu i drobnych usługach domowych. Trzeba podkreślić, że szara strefa powoduje obniżenie wpływów do budżetu państwa, a co za tym idzie zmniejszenie ważnych wydatków krajowych.

- Szara strefa powiązana jest z kryzysem i bezrobociem.

- Powołam się znowu na nasze badania. Często wskazywanym motywem podejmowania pracy w szarej strefie w regionie były niskie zarobki w legalnej pracy. To zmuszało ludzi do poszukiwania dodatkowego źródła dochodu, pracy „na czarno”. Inny powód to oczywiście brak możliwości znalezienia zatrudnienia na umowę o pracę lub zlecenia. Trudno się dziwić, pracodawcy są mniej skłonni do tworzenia nowych miejsc pracy, bo obciążenia fiskalne (podatek dochodowy, składki na ubezpieczenie) są dość wysokie. Niestety, zawsze jest tak, że kryzys gospodarczy, a co za tym idzie wzrost bezrobocia i mniejsza skłonność do podwyższania pensji, przyczynia się do rozwoju szarej strefy.

- Płaca minimalna ma od stycznia wzrosnąć z 1600 zł do 1680 zł brutto. Czy ta podwyżka o kilkadziesiąt złotych wpłynie na rozwój szarej strefy?

- Moim zdaniem, tylko częściowo może się to przełożyć na zwiększenie szarej strefy. Zdecydowanie bardziej przejmowałbym się wzrostem bezrobocia, zmniejszeniem PKB (Produktu Krajowego Brutto) i tym samym gorszą sytuacją przedsiębiorców. To właśnie te czynniki mogą determinować wzrost „szarej strefy”. 

- Czy obniżając podatki można rozwiązać problem „szarej strefy”?

- Rozwiązanie tego problemu jest bardzo trudne, „szara strefa” występuje również w bogatych krajach Unii Europejskiej. Najniższy jej poziom notuje się m.in. w Austrii, Wielkiej Brytanii i Holandii, najwyższy w Grecji oraz we Włoszech, liderami są Bułgaria oraz Rumunia. Generalnie problem szarej strefy jest tym mniejszy, im bardziej rozwinięta gospodarka. Moim zdaniem zmniejszenie podatków może mieć wpływ na obniżenie szarej strefy, ale nie jest to kluczowy element. Znaczący efekt może przynieść tak naprawdę obniżenie kosztów pracy po stronie pracodawców.