Władysław Ortyl, Marszałek Województwa Podkarpackiego: Pomagamy firmom łagodzić skutki wojny [ROZMOWA]

- Prezentujemy kolejny ranking największych firm Podkarpacia. Jak pan jako gospodarz województwa, ocenia wyniki obecnej „Złotej Setki”? Czy w tym zestawieniu pana coś zaskoczyło?
- To bardzo ważne, że taki ranking powstaje. Tworzą go eksperci na podstawie konkretnych danych. Fakt, że „Złota Setka” powstaje już po raz szesnasty także nadaje temu rankingowi większego prestiżu. Tegoroczny ranking potwierdza aktualną sytuację na rynku, wiele mówi także o charakterze gospodarczym naszego regionu jak i o sytuacji geopolitycznej, która czy nam się to podoba, czy nie, od nas nie zależy, ale ma wpływ na gospodarkę Podkarpacia.

- W pierwszej „10” dominują przedsiębiorstwa i firmy z branży lotniczej, motoryzacyjnej i paliwowej. To pokazuje, jak ważne są te sektory dla naszego regionu?
- Właśnie o tym mówię. Branża lotnicza i motoryzacyjna dominują na Podkarpaciu co ma odzwierciedlenie w naszej Regionalnej Strategii Innowacji, a co za tym idzie w określeniu inteligentnych specjalizacji. 90 procent przemysłu lotniczego jest skoncentrowane na Podkarpaciu, to nasze przemysłowe DNA od kilkudziesięciu lat. Firmy motoryzacyjne również mają u nas doskonałe warunki do rozwoju, bo mamy wykwalifikowane kadry. Branża lotnicza i motoryzacyjna nie istnieje bez paliwowej, to system naczyń połączonych. Na te branże stawiamy, te branże mogą liczyć na nasze wsparcie z Funduszy Europejskich. Trzeba także wspomnieć o branży IT, która także w naszym regionie prężnie się rozwija.

- Technologie kosmiczne, Dolina Wodorowa – to realny i perspektywiczny kierunek rozwoju naszego województwa?
- Można powiedzieć, że konieczny. Cokolwiek myślimy o przemianach w ramach tzw. „Zielonego Ładu” musimy pracować nad tymi technologiami lub alternatywnymi do nich, bo w tym kierunku będzie zmierzał nowoczesny świat. Tempo tych zmian to dla mnie oczywiście temat do dyskusji, ale odwrotu od tego nie ma.

- Wkrótce w Jasionce zostanie otwarte Centrum Nauki „Łukasiewicz”. Czy taki ośrodek zachęci młodych do wybierania kierunków ścisłych, zawodów poszukiwanych na regionalnym rynku pracy?
- Zamysł jest taki, aby to było miejsce, w którym nauka będzie przyjemnością i pasją, a nie konieczną powinnością, którą niektórzy kojarzą tylko ze szkołą. Centrum będzie oczywiście sprofilowane pod kątem Podkarpacia, jego najważniejszych walorów. Gmach jest już gotowy, wyposażenie jest cały czas montowane. Przypomnę, że powstaje dzięki Funduszom Europejskim. Miałem już okazję „coś” podpatrzeć i wygląda to naprawdę imponująco. Dzieci i młodzież w każdym wieku znajdą coś dla siebie. Szczerze mówiąc sam nie mogę się doczekać dnia grudniowego otwarcia. Będzie to mocne zakończenie Roku Ignacego Łukasiewicza na Podkarpaciu.

- Jak sprawdza się Podkarpackie Centrum Innowacji?
- To zdecydowanie unikalny projekt w skali całego kraju. Utworzenie Podkarpackiego Centrum Innowacji jest efektem realizacji wspólnej Inicjatywy Komisji Europejskiej, Banku Światowego i Ministerstwa Rozwoju. Ten projekt ma charakter pilotażowy i jest finansowany w całości ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014 – 2020. W wybudowanej siedzibie są kompleksowo wyposażone pracownie, z których będą mogli skorzystać kreatorzy i innowatorzy z Podkarpacia. To również bardzo ważna inwestycja, przyglądamy się jej działaniom, także będziemy chcieli ją dalej rozwijać.

- Jak pan przewiduje rozwój lotniska w Jasionce, które odnotowuje rekordy zainteresowania wśród podróżnych?
- Lotnisko przeżywa prawdziwą huśtawkę nastrojów. Pandemia mocno dała się we znaki wszystkim portom lotniczym, ale tym regionalnym szczególnie. Dlatego podejmowaliśmy wiele inicjatyw w kraju, ale też na forum europejskim, w tym w Komitecie Regionów, aby poprawić sytuację lotnisk. Sytuację Jasionki poprawiła nieco sytuacja międzynarodowa. Wojna za naszą granicą sprawiła, że jest to w tym momencie strategiczny port nie tylko w kontekście naszego województwa czy kraju ale całego Sojuszu Północnoatlantyckiego. To tutaj lądowali Joe Biden, Jens Stoltenberg czy Ursula von der Leyen. To w Jasionce toczyła się duża logistyczna operacja przylotu kilku tysięcy amerykańskich żołnierzy. To przekłada się oczywiście na wiele korzyści dla naszego lotniska, także tych wymiernych. Jednak regionalne porty lotnicze wciąż potrzebują wsparcia.

- W jaki sposób, w obecnej sytuacji, samorząd województwa wspiera lokalnych przedsiębiorców?
W zakresie realizowanych projektów w ramach I Osi RPO WP 2014-2020 Instytucja Zarządzająca przychyla się do wniosków przedsiębiorców o wydłużenie okresu realizacji projektów, w związku z wydłużającymi się terminami realizacji zamówień, okresem dostaw sprzętu, materiałów itp. Przedsiębiorcy wnioskują o zmiany lub modyfikacje zakresów swych inwestycji i Urząd Marszałkowski do nich się przychyla. Dodatkowo, istnieje problem z pozyskaniem finansowania zewnętrznego tj. kredytów, pożyczek, gwarancji itp. i w związku z powyższym samorząd województwa podjął decyzje o finansowaniu zaliczkowym inwestycji. To również działania Podkarpackiego Funduszu Rozwoju, który również uruchomił system pożyczkowy związany z łagodzeniem skutków wybuchu wojny.

- Czy wojna na Ukrainie wpłynęła na kondycję firm, planowane przedsięwzięcia i zainteresowanie inwestorów?
Wybuch wojny na Ukrainie spowodował, iż firmy bardzo ostrożnie podchodzą do planowania inwestycji, racjonalizują zakupy, ograniczają lub modyfikują zakresy inwestycji. Inwestycje zostają rozłożone w czasie ze względu na wydłużone terminy dostaw jak również brak pracowników, gdyż w niektórych gałęziach gospodarki znaczną część stanowili pracownicy pochodzący z terenów Ukrainy.

- Centrum Wystawienniczo-Kongresowe zajęte zostało przez żołnierzy amerykańskich. Czy ten fakt spowodował ograniczenie organizacji dużych i znaczących imprez m.in. gospodarczo-ekonomicznych na Podkarpaciu?
- Niestety tak, ale z tym nie dyskutujemy, bo wiemy jaka jest sytuacja. Imprez na tak dużą skalę w województwie rzeczywiście nie ma, są o nieco mniejszym charakterze, ale odczuwamy głód takich dużych spotkań. Od lutego G2A Arena jest niedostępna. Jest szansa, że wkrótce się to zmieni. Na razie brakuje nam tego miejsca, co jeszcze raz podkreśla, że budowa takiego obiektu była słuszna. Kongres590, który był kojarzony z Jasionką można powiedzieć, że tuła się teraz po kraju, bo wcześniej szyki pokrzyżowała organizatorom pandemia. Myślę, że jesienią uda się jednak zorganizować w naszym województwie tę imprezę, ale w innej lokalizacji.