Za 3 maja należy się dodatkowy dzień wolny

- 3 maja jest pierwszą okazją do skorzystania z wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie oddawania dnia wolnego za święto przypadające w sobotę. Czy w związku z tym jesteście zasypywani pytaniami?

- Tak, głównie od pracodawców. Średnio co piąta zgłaszająca się do nas osoba, podnosiła tę sprawę. Pytała, czy wyrok Trybunału Konstytucyjnego obowiązuje oraz komu i kiedy należy oddać dzień wolny. Zasada jest taka, że dzień wolny oddaje się tym pracownikom, dla których sobota jest dniem wolnym od pracy. Są jednak takie branże, w których praca w święta jest dopuszczalna. I z tego tytułu przysługuje po prostu inny dzień wolny.

- A z jakimi problemami dzwonią pracownicy?

- Pytają nas, czy mogą pracować 1 i 3 maja. W tych dniach obowiązuje zakaz pracy. Nie obowiązuje on jednak wszystkich, bo kodeks pracy pozwala na pracę w szczególnych sytuacjach. Na przykład tam, gdzie jest praca ciągła i system zmianowy, jak w służbie zdrowia, transporcie i komunikacji, w hucie czy energetyce.

- Zdarza się, że w tych dniach otwarte są małe osiedlowe sklepy. Czy ich właściciele łamią prawo?

- Niekoniecznie. Jeśli za ladą stanie sam właściciel lub pracownik, który nie ma etatu w tym sklepie. Pracować więc może osoba, która jest zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej, jak zlecenia czy o dzieło. Pracodawcy bardzo często próbują jednak ominąć prawo, wykorzystując właśnie umowy „śmieciowie”.

- W jaki sposób?

- Zatrudniają swojego etatowego pracownika na 1 i 3 maja, zawierając z nim umowę „śmieciową”. Jest to niezgodne z prawem. Inspektor pracy może nałożyć mandat w wysokości od 1 do 5 tys. zł. Otrzymuje go właściciel (pracownik nie ponosi w związku z tym kary). Najczęściej jest to 1 – 2 tys. zł, bardzo rzadko 5 tys. zł. Najwyższy mandat zwykle otrzymuje pracodawca, który już kilka razy został ukarany za podobne wykroczenie.

- Czy inspektorzy pracy będą prowadzić kontrole w długi weekend?

- Będziemy reagować na każde zawiadomienie o łamaniu zakazu pracy w święta. Skarga musi być jednak pisemna i nie może być anonimem. Choć konieczne jest podanie swoich danych, to można zastrzec sobie anonimowość. W ostatnich dniach sporo pracowników, którzy muszą pracować w święta, zgłosiło się do nas. Nie wykluczyli, że złożą skargę na swojego pracodawcę.