Zabytkowa kordegarda obok zamku Lubomirskich zostanie odbudowana

Kordegarda to część historycznych zabudowań otaczających zamek Lubomirskich. Stoi przy al. Pod Kasztanami, stanowiącej wąski trakt biegnący wzdłuż nieistniejącego już barokowego ogrodu letniego Pałacyku Lubomirskich (dziś własność Okręgowej Izby Lekarskiej w Rzeszowie). Jak podaje portal Wikipedia, nazwa alei wzięła się od nieistniejących dziś kasztanów, którymi była obsadzona wzdłuż ulica. A sam trakt powstał w końcu XVIII wieku, gdy majątek zamkowy został w dużej mierze rozparcelowany i sprzedany osobom prywatnym.

Według planów z 1828 roku, w tym czasie powstały na terenie byłego ogrodu dwa duże domy - Pałac Burgallera i dom Prevota. Również wtedy zlikwidowana została jedna z dwóch kordegard. Późniejsza al. Pod Kasztanami była wówczas raczej wąską dróżką, która stanowiła obejście pomiędzy ogrodami nowo powstałych willi a zamkową fosą. Właściwa zabudowa powstała w końcu XIX i na początki XX wieku jako miejsce spacerów i budowy ekskluzywnych domów.

Na ścianie kamienicy

Zabytkowy kształt zabudowy tej części miasta widać dokładnie na planie Rzeszowa naszkicowanym przez Karola Henryka Widemanna w 1762 roku (jego kopię można obejrzeć z Placu Farnego na bocznej ścianie kamienicy stojącej przy ul. Moniuszki). Budynek kordegardy datowany na 1737 rok został wybudowany przy wjeździe na tereny ogrodów pałacu letniego Lubomirskich. Dziś stoi na ogrodzonej, prywatnej działce i popada w ruinę. Zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków powstał już jednak projekt jego odbudowy.

- Kordegarda jest w złym stanie, ale z powodzeniem można ją odtworzyć. Dokumentacja potrzebna do remontu jest gotowa, właściciel działki ma ekspertyzy techniczne, jest także bardzo bogaty materiał ikonograficzny. Dzięki temu będzie można odtworzyć wygląd z detalami. Wiemy, jak wyglądały struktury i dekoracje, które się nie zachowały do dzisiaj - mówi Edyta Dawidziak, Miejski Konserwator Zabytków w Rzeszowie.

Potrzeba sporo pieniędzy

W tym tygodniu przedstawiciele miejskiego i wojewódzkiego konserwatora zabytków spotkali się przy kordegardzie z właścicielem nieruchomości. Kolejne spotkanie i rozmowy ustalili na przyszły tydzień. Wtedy też wejdą do budynku i sprawdzą, w jakim aktualnie jest stanie.

- Budynek jest własnością tej samej osoby, która odremontowała kamienicę nr 3 w Rynku. Mamy zapewnienie, że po wynajęciu powierzchni w mężczyzna zainwestuje pieniądze w remont kordegardy. To dla nas bardzo ważne, bo budynek stoi w reprezentacyjnym miejscu, a w obecnym stanie zamiast być atrakcją, straszy turystów - mówi Maciej Chłodniki, rzecznik prezydenta Rzeszowa.

Edyta Dawidziak dodaje, że inwestor złożył już dokumenty, które umożliwią mu staranie się o pieniądze unijne na remont budynku w rozdaniu na lata 2014-2020.

- Na pewno nakłady potrzebne na przywrócenie blasku temu budynkowi będą ogromne, ale jest duża szansa na pozyskanie potrzebnych dotacji - przekonuje miejska konserwator.

Miasto ma nadzieję, że po remoncie powstanie tu punkt gastronomiczny. Urzędnicy przekonują, że będzie można zaadaptować ją na kameralną i stylową restaurację, kawiarnię, miodosytnię, winiarnię, lub na galerię sztuki, małe muzeum, punkt informacji turystycznej, sklep pamiątkarski, ewentualnie funkcję biurową. W przypadku adaptacji obiektu na cele gastronomii - na działce kordegardy możliwe będzie urządzanie sezonowego ogródka gastronomicznego.