W nyskiej katedrze, w konfesjonałach są skrzynki kontaktowe, za pomocą których podziemna opozycja kontaktuje się ze sobą! - alarmowały raporty SB w Nysie z czasów stanu wojennego. - Tysiące ludzi przyszło na mszę w katedrze, zorganizowaną z okazji święta 3 Maja - donosił kolejny raport. Od tamtych wydarzeń upłynęło 40 lat i coraz bardziej giną w niepamięci. Instytut Pamięci Narodowej z pomocą organizacji społecznych prowadzi od 2008 roku naukowy projekt badawczy „Encyklopedia Solidarności”, którego celem jest opisanie tamtych wydarzeń, zebranie dokumentów i relacji ich uczestników. Jest to tym bardziej trudne, że po 13 grudnia 1981 roku, czyli po ogłoszeniu stanu wojennego, tysiące ludzi zaczęło działalność konspiracyjną, nielegalną, prowadzoną pod groźba represji. Nikt z nich nie myślał wtedy, żeby dokumentować swoje wysiłki.
Niedawno ukazał się piąty tom Encyklopedii Solidarności. Na zaproszenie przewodniczącego NSZZ Solidarność” z Nysy Henryka Szewczyka, do nyskiego muzeum przyjechał 26 kwietnia dr Łukasz Sołtysik, historyk Instytutu Pamięci Narodowej, który redaguje część dzieła poświęconą działaczom z Dolnego Śląska i Opolszczyzny.
- We wszystkich 5 tomach Encyklopedii Solidarności znalazło się 10 biogramów działaczy z Ziemi Nyskiej - mówi dr Łukasz Sołtysik. - Kilka dodatkowych biogramów można odnaleźć w internecie na stronie www.encysol.pl. Jest też kilka haseł rzeczowych, dotyczących struktur związku, wydarzeń, publikowanych gazetek, które są związane z tym regionem.
Pomóż udokumentować dzieje "S"
W najnowszym tomie 5 znalazło się hasło o Solidarności w Zakładach Urządzeń Przemysłowych w Nysie. Jest biogram Władysława Bolechowa i Andrzeja Boruli. Są hasła o Federacji Młodzieży Szkolnej, zawiązanej przez uczniów szkół średnich w 1981 roku. Wcześniej opublikowano informacje o Januszu Sanockim, Franciszku Szelwickim z Otmuchowa czy Bogusławie Podborączyńskim z Nysy, najprawdopodobniej jedynej na Opolszczyźnie śmiertelnej ofierze represji w czasie stanu wojennego. Z całej Opolszczyzny we wszystkich tomach znalazły się tu biogramy ok. stu działaczy i 20 haseł rzeczowych.
- Czekamy na kolejne propozycje biogramów czy haseł rzeczowych. Osób, które powinny trafić do Encyklopedii Solidarności z pewnością jest więcej. Będziemy się starać udokumentować taką działalność, bowiem warunkiem publikacji jest pełne udokumentowanie informacji o prezentowanej osobie - mówi dr Łukasz Sołtysik. - Ziemia Nyska na tle Śląska Opolskiego była bardzo prężnym ośrodkiem, bardzo samorządnym. Takich osób może być nawet kilkadziesiąt. Historia opozycji, Solidarności na Ziemi Nyskiej jest warta osobnej, szczegółowej monografii i czeka na swojego historyka.
Na spotkanie promujące w Nysie Encyklopedię Solidarności przyszli świadkowie i uczestnicy tamtych wydarzeń, także po to, aby podzielić się swoimi refleksjami i zadeklarować chęć przekazania swoich relacji. Już pojawiły się propozycje nowych tematów do zbadania, jak choćby wspomniane przez Jacka Szumańskiego nyskie Duszpasterstwo Ludzi Pracy.
Precz z Zielonym Ładem! - protest rolników w Warszawie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
