Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zmiany w dopłatach dla rolników. Większe limity powierzchni i wyższe stawki dopłat na zadrzewienie i zalesienie oraz nowość

OPRAC.:
Agata Wodzień-Nowak
Agata Wodzień-Nowak
Od 2023 roku w formach wsparcia skupiających się na sadzeniu bądź utrzymywaniu drzew, pojawi się kilka zmian i systemy rolno-leśne.
Od 2023 roku w formach wsparcia skupiających się na sadzeniu bądź utrzymywaniu drzew, pojawi się kilka zmian i systemy rolno-leśne. pixabay.com, AGW
Ministerstwo rolnictwa opublikowało kolejny projekt rozporządzanie dotyczący dopłat dla rolników w latach 2023-2027. Tym razem zmiany dotyczą lasów, zadrzewiania i zalesiania gruntów. Większy będzie a przykład limit i stawki na „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów”, możliwe będzie po raz pierwszy w Polsce zakładanie systemów rolno-leśnych. Jak długo wypłacana będzie premia za zalesianie i zadrzewienia śródpolne?

Spis treści

Zmiany w dopłatach do zalesienia, zadrzewień i nowe systemy rolno-leśne

Projekt rozporządzenia, który 8 marca trafił do konsultacji, ma zostać przyjęty jeszcze przed 15 marca 2023 r., by od tego dnia jego zapisy obowiązywały, a rolnicy mogli skorzystać z premii.

15 marca rozpoczyna się nabór o płatności bezpośrednie, a wraz z nim wniosków o przyznanie premii z tytułu zadrzewień oraz premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej dla zalesień występujących na gruncie wskutek sukcesji naturalnej, na którym zgodnie z planem zalesienia nie jest wymagane wykonanie zalesienia.

Wspomniane rozporządzenie określa warunki przyznania pomocy finansowej w ramach interwencji:

  • Zalesianie gruntów,
  • Tworzenie zadrzewień śródpolnych,
  • Zakładanie systemów rolno-leśnych,
  • Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych,
  • Premie z tytułu zalesień i zadrzewień oraz systemów rolno-leśnych.

Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów ze zmianami

Autorzy rozporządzenia wyjaśniają w uzasadnieniu, że w zakresie wsparcia na zalesianie, wsparcia na zadrzewienie, a także wsparcia na zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych, rozporządzenie ustanawia regulacje prawne, podobne do tych, jakie obowiązywały w latach 2014–2020 w ramach działania „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Podobne, ale nie identyczne. Różnice wynikają ze zmian w przepisach unijnych, jak i doświadczeń wyniesionych z poprzednich lat.

Co się zmienia? Najważniejsze modyfikacje to:

  • zwiększenie limitu powierzchni, do której przysługuje wsparcie na jednego beneficjenta z 40 ha/cały okres programowania na 40 ha/rok, czyli 200 ha w całym okresie programowania;
  • zwiększenie stawek płatności;
  • możliwość przyznania 5-letniej premii na utrzymanie zalesień występujących na gruncie wskutek sukcesji naturalnej (dodatkowa płatność 1 438 zł/ha/rok);
  • wydłużenie wieku drzewostanu kwalifikującego się do cięć pielęgnacyjnych z 11-20 lat do 11-30 lat;
  • rozszerzenie katalogu beneficjentów o wspólnoty gruntowe – w przypadku interwencji Zwiększanie bioróżnorodności lasów
  • prywatnych;
  • rozszerzenie rodzajów inwestycji o odnowienie drzewostanu uszkodzonego przez czynniki biotyczne i abiotyczne oraz zakładanie stref ekotonowych w pasie drzewostanu graniczącym z terenem otwartym.

Nowa dopłata do drzew: zakładanie systemów rolno-leśnych

W ramach WPR od 2023 pojawia się w Polsce nowa interwencja – zakładanie systemów rolno-leśnych. Pozwala na użytkowanie gruntu rolnego, na którym drzewa lub krzewy są zintegrowane z uprawą rolną na tym samym obszarze. Takie wielofunkcyjne użytkowanie gruntu ma przynieść korzyści środowiskowo-klimatyczne, m.in.

  • przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych,
  • zwiększania zawartości materii organicznej w glebie,
  • zapobiegać erozji.

Kto może korzystać z dopłat leśnych i zadrzewieniowych?

Rozporządzenie określa, iż beneficjentami interwencji leśnych i zadrzewieniowych, są:

  1. rolnicy w rozumieniu art. 3 pkt. 1 a rozporządzenia 2021/2115,
  2. jednostki samorządu terytorialnego i jednostki organizacyjne gmin, powiatów oraz województw,
  3. właściciele lasów prywatnych oraz wspólnoty gruntowe.

Wsparcie w ramach interwencji leśnych i zadrzewieniowych przyznawane jest jednorazowo za wykonanie inwestycji.

Więcej o tej formie wsparcia piszemy tu: Nowe dopłaty dla rolników od 2023 roku ze stawką 3 tys. zł do hektara. Takich na systemy rolno-leśne w Polsce jeszcze nie było

Wsparciem objęte będą grunty wykazane w ewidencji gruntów i budynków jako grunty rolne lub jako las. Dodatkowo w przypadku wsparcia na zalesianie, grunty powinny być przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku tego planu grunty powinny być przeznaczone do zalesienia w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Z kolei w przypadku wsparcia na zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych wymagane jest, niezależnie od wielkości inwestycji, potwierdzenie, że jej realizacja nie stoi w sprzeczności z zapisami Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu lub dokumentu równoważnego.

Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych

W ramach interwencji Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych w ramach przewidziana jest pomoc na:

  • przebudowę składu gatunkowego drzewostanu przez wprowadzenie drugiego piętra w drzewostanie lub dolesianie luk lub odnowienie drzewostanu uszkodzonego;
  • zróżnicowanie struktury drzewostanu przez wprowadzenie podszytu;
  • założenie remizy;
  • założenie strefy ekotonowej;
  • cięcia pielęgnacyjne;
  • zabiegi ochronne przed zwierzyną, w przypadku wprowadzenia drugiego piętra w drzewostanie, podszytu, dolesienia luk, odnowienia drzewostanu uszkodzonego, założenia remizy lub założenia strefy ekotonowej.

Zalesianie, tworzenie zadrzewienia śródpolne i systemy rolno-leśne – na jakich gruntach?

W przypadku interwencji Zalesianie gruntów, Tworzenie zadrzewień śródpolnych oraz Zakładanie systemów rolno-leśnych kryteria wyboru preferować będą grunty przeznaczone do wykonania zalesienia, zadrzewienia lub systemu rolno-leśnego:

  • zlokalizowane na korytarzach ekologicznych w ramach Sieci Natura 2000, o ile tego typu obszary będą przewidziane do zalesienia lub zadrzewienia lub założenia systemu rolno-leśnego w Planach Zadań Ochronnych lub Planach Ochrony dla obszarów Natura 2000, co ma na celu m.in. ułatwienie migracji zwierząt oraz ochronę różnorodności biologicznej.
  • przylegające do śródlądowych wód powierzchniowych, dzięki czemu spełniać będą funkcję stref buforowych, przechwytując zanieczyszczenia powstałe m.in. w wyniku działalności rolniczej.
  • na gruntach o nachyleniu terenu powyżej 12°.
  • lokalizacja na glebach V, VI lub VI z klasy bonitacyjnej.
  • ze względu na ograniczenia dla produkcji rolnej na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, tj. obszarach ONW, określono kryterium wyboru operacji dla zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych, polegające na preferowaniu tych obszarów do wsparcia w ramach interwencji leśno-zadrzewieniowych.
  • preferowanie gruntów przynajmniej w części położonych w województwie o lesistości poniżej 30%.

Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych

W przypadku interwencji Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych ustalono preferencje dla inwestycji mających na celu wprowadzanie podsadzeń w istniejących lasach, przy uwzględnieniu lokalnych warunków siedliskowych, środowiskowych i
klimatycznych danego obszaru, czyli:

  • zakładanie remiz leśnych,
  • stref ekotonowych
  • dolesianie luk,
  • odnowienie drzewostanu uszkodzonego,
  • wprowadzania drugiego piętra, podszytu.

Wykonywanie cięć pielęgnacyjnych w drzewostanach młodszych klas wieku, będzie stanowiło element zapobiegawczy przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi i pożarami, gdyż pozwoli na zwiększenie odporności i zdrowotności ekosystemów, co jest szczególnie istotne z uwagi na potrzebę adaptacji do zmian klimatu.

Nadal będzie potrzebny plan zalesienia do Lasów Państwowych

Bez zmian pozostaje wymóg dotyczący planu zalesienia. Jest niezbędnym dokumentem, który musi posiadać podmiot ubiegający się o przyznanie wsparcia na zalesianie. Dokument ten sporządzany jest przez pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Plan zalesienia jest sporządzany dla każdego gruntu przewidzianego do zalesienia.

Dzięki temu beneficjenci zobowiązani są do realizacji postanowień przygotowanych indywidualnie dla ich gruntów. Zapewnia to właściwe wykonanie nasadzeń (w tym dobór odpowiednich gatunków drzew i krzewów), prawidłowe prowadzanie zabiegów pielęgnacyjnych na założonej uprawie leśnej oraz odpowiedni dobór metod ochrony zalesień przed zniszczeniem przez zwierzynę.

Plan zalesienia zawiera informacje dotyczące w szczególności:

  • uprawy gleby na gruntach przeznaczonych do zalesienia,
  • składu gatunkowego,
  • określenia terminu i kolejności sadzenia
  • czynności wykonywanych w ramach pielęgnacji założonej uprawy leśnej,
  • ochrony uprawy leśnej przed zwierzętami.

Dodatkowo plan zalesienia każdorazowo zawiera część graficzną z naniesionymi oznaczeniami poszczególnych gruntów przeznaczonych do zalesienia.

Analogicznym dokumentem do planu zalesienia jest plan inwestycji zwiększających bioróżnorodność lasów prywatnych sporządzany nieodpłatnie przez Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe na potrzeby interwencji Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych. Plan ten zawierać będzie w szczególności informacje dotyczące:

  • przygotowania gleby pod podsadzenia,
  • składu gatunkowego,
  • liczby sadzonek na hektar,
  • sposobu ochrony podsadzeń przed zwierzyną,
  • sposobu wykonywania cięć pielęgnacyjnych,
  • wymagań, jakie powinny spełniać inwestycje ze względu na potrzeby ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków chronionych.

Obowiązkiem każdego podmiotu ubiegającego się o przyznanie wsparcia na zalesianie będzie przekwalifikowanie zalesionego gruntu na grunt leśny najpóźniej w 5. roku po założeniu uprawy leśnej.

Jak długo rolnik będzie dostawał premie do zalesień, zadrzewień, systemów rolno-leśnych?

Pieniądze za posadzenie drzew to nie tylko wsparcie na samą inwestycję, ale tez premie wypłacane w kolejnych latach. Mają zapewnić długotrwały efekt środowiskowy inwestycji w ramach zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych.

W związku z realizacją podjętych zobowiązań beneficjenci otrzymują:
w zakresie zalesień przez:

  • 5 lat – premię pielęgnacyjną, która rekompensuje poniesione dodatkowe koszty prac pielęgnacyjnych w nowo założonych uprawach leśnych oraz na gruntach zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej;
  • 5 lat – premię zalesieniową do gruntów zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej, która rekompensuje utracony dochód wynikający z podjętego zobowiązania do utrzymania tego zalesienia;
  • 12 lat – premię zalesieniową do zalesionych gruntów rolnych, która rekompensuje utracony dochód z działalności rolniczej.

w zakresie zadrzewień śródpolnych – 5-letnią premię, która rekompensuje poniesione dodatkowe koszty prac pielęgnacyjnych nowo założonych zadrzewień i utraconych dochodów z działalności rolniczej;

w zakresie systemów rolno-leśnych – 5-letnią premię, która rekompensuje poniesione dodatkowe koszty prac pielęgnacyjnych nowo założonych systemów i utraconego dochodu wynikającego ze zmniejszenia wytwarzanego w gospodarstwie dochodu na skutek wprowadzenia nasadzeń.

Wnioski o premie składa się w terminie przyjmowania wniosków obszarowych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Zmiany w dopłatach dla rolników. Większe limity powierzchni i wyższe stawki dopłat na zadrzewienie i zalesienie oraz nowość - Strefa Agro

Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24