Andrzej Buczek z Solidarności: w internecie walczymy z hiperwyzyskiem

- Solidarność uruchomiła nową, interaktywną stronę w internecie hiperwyzysk.pl. Poświęcona jest sytuacji pracowników super i hipermarketów. Po co została stworzona ta witryna?

- To społeczny monitoring handlu. Chcieliśmy, aby było to miejsce, w którym pracownicy mieliby możliwość anonimowego zgłaszania problemów, jakie widzą w swoim zakładzie, czyli sklepie. Na tej stronie można nie tylko zgłosić problem, ale również zaproponować jego rozwiązanie

- Przecież obowiązuje prawo pracy. Jego przepisy nie wystarczają?

- Chodziło o coś innego. Jest to też jakaś forma nacisku na dane przedsiębiorstwo, czyli tutaj konkretnie daną sieć handlową. Internet, portale społecznościowe są coraz popularniejsze. Niekiedy taka forma nacisku daje lepsze efekty niż przepisy prawa.

Najlepszy dowód do sieć sklepów Biedronka. Jeszcze do niedawna niechlubny lider złych warunków pracy. Sytuacja się poprawiła od czasu, gdy Biedronka chciała być sponsorem mistrzostw Euro 2012. Wówczas, na prośbę związkowców, interweniował prezes UEFA Michel Platini. Sprawę postawił jasno: jeżeli Biedronka chce być sponsorem mistrzostw, musi przestrzegać praw pracowniczych. I udało się. Sytuacja w tej sieci poprawiła się.

Wracając do przepisów. Problem nie tkwi w prawie pracy, lecz sądownictwie. Pracownik oddaje sprawę do sądu, a ta się długo ciągnie, np. dwa lata. Często w tym czasie pracownik pozbawiony jest środków do życia.

- Z czym są największe problemy?

- Z umowami śmieciowymi. 2012 to rok walki z nimi. Firmy nie zawierają umów na czas nieokreślony. Pracownicy są zatrudniani w niepełnym wymiarze. Częste są umowy o dzieło, umowy zlecenia. Do tego dochodzą ciężkie warunki pracy. Sytuacja ta dotyczy zwłaszcza młodych ludzi. Praktycznie cały czas muszą być do dyspozycji pracodawcy. A przecież młodzi również potrzebują jakiejś stabilizacji. W Europie umowy zatrudnienia na czas nieokreślony to standard.

Swoje uwagi dotyczące nieprawidłowości w sieciach handlowych można zgłaszać poprzez stronę www.hiperwyzysk.pl. Jest już kilka zgłoszeń z Podkarpackiego. Dotyczą nieprzestrzegania godzin pracy, nadmiernego obciążenia obowiązkami (np. sześcioosobowa załoga na całej nocnej zmianie), stresu i mobbingu. W ramach tego samego projektu Solidarności, funkcjonują również profile na facebooku "Jak wygląda praca w markecie" (ma już 3 tys. fanów) i nk.pl

- Kto jest teraz liderem czarnej listy w handlu?

- Myślę, że w szerszej, ogólnopolskiej skali można wskazać na sieć Tesco. Stąd jest najwięcej zgłoszeń. Podczas naszej grudniowej akcji "Nie przehandluj pierwszej gwizdki", właśnie pod sklepami tej sieci prowadziliśmy pikiety. Chodziło o to, aby świadomi klienci nie odkładali zakupów świątecznych na ostatnią chwilę, aby pracownicy sklepów, zwłaszcza kobiety, również mieli czas przygotować się do świąt. Gdy w Wigilię nie będzie klientów w sklepach, ich właściciele skrócą godziny otwarcia. W ostatnią Wigilię sklepy innych sieci były otwarte do godz. 14, należące do Tesco do 16. Takie akcje to również jedna z metod walki z wyzyskiem w pracy.