Pod koniec czerwca radni Krosna podjęli uchwałę w sprawie przeniesienia cmentarza żołnierzy Armii Czerwonej, znajdującego się na Placu Konstytucji 3 Maja w Krośnie. Działania w tej sprawie powierzyli prezydentowi miasta.
Zgodnie z prawem – dopiero po ekshumacji i przeniesieniu szczątków – możliwa jest rozbiórka pomnika stojącego w centrum cmentarza, na którym znajdują się 43 nagrobki.
Obelisk z tablicą głoszącą „cześć i chwałę bohaterom Armii Radzieckiej, orężowi rosyjskiemu i Czerwonej Armii, wyzwolicielce Polski” stanowi jego integralną część i dlatego nie został wcześniej usunięty na mocy ustawy dekomunizacyjnej.
Mówi ona o tym, że pomniki nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować. Jednak ustawodawca zaznaczył, że zapis ustawy nie ma zastosowania do pomników na terenie cmentarzy i innych miejsc spoczynku.
Kontrowersje wokół pomnika wróciły w związku z agresją Rosji na Ukrainę. W maju doszło do jego dewastacji. Obelisk został oblany czerwoną farbą. Na sesji Rady Miasta, która odbyła się dwa tygodnie później, radni Klubu Prawa i Sprawiedliwości wystąpili z projektem uchwały zmierzającej do tego, by „pomnik wdzięczności” zniknął z przestrzeni miasta. I choć projekt nie był dopracowany pod względem prawnym, radni uznali, że najwyższy czas by Krosno zmierzyło się z tym tematem.
- Inicjatywa jest słuszna i nie powinniśmy jej odkładać - argumentował Paweł Krzanowski, szef klubu PiS w radzie miasta.
Okazało się jednak, że wojewoda, jako organ nadzorczy, miała zastrzeżenia formalne do treści uchwały. Radni nie mogli bowiem sami zdecydować o przeniesieniu cmentarza i rozbiórce pomnika, władze miasta mogły jedynie wystąpić w tej sprawie do odpowiednich instytucji.
W tej sytuacji konieczne było ponowne podjęcie uchwały. Intencja pozostała ta sama, ale treść została skorygowana tak, by nie budziła prawnych wątpliwości.
Prezydent został zobowiązany do podjęcia działań zmierzających do przeniesienia cmentarza żołnierzy Armii Czerwonej w Krośnie na cmentarz wojenny w Dukli lub Rymanowie oraz rozebrania propagującego system totalitarny pomnika przy Placu Konstytucji w Krośnie, niezwłocznie po dokonaniu ekshumacji i przeniesienia cmentarza żołnierzy sowieckich. Kolejnym krokiem ma być zagospodarowanie skweru na placu. O tym, w jaki sposób, zadecydowaliby mieszkańcy.
Żadne decyzje w tej sprawie jednak nie zapadły, choć – jak dowiedzieliśmy się w krośnieńskim magistracie – jest już przygotowane pismo.
- Prezydent miasta zwróci się do prezesa Instytutu Pamięci Narodowej o podjęcie działań związanych z ekshumacją grobów żołnierzy armii radzieckiej z cmentarza wojennego na Placu Konstytucji 3 Maja - informuje Bartłomiej Bieszczad, kierownik referatu komunalnego w UM Krosna.
Początkowo radni chcieli, żeby do czasu przeniesienia cmentarza pomnik był zasłonięty. W nowej uchwale zrezygnowano z tego zapisu. Na pomniku wciąż widoczne są plamy z czerwonej farby, którą został oblany. Pojawiła się też tabliczka, przyklejona do gwiazdy, z napisem „Sowieci won”.
Władze miasta koszty czyszczenia pomnika oszacowały na 6 tys. 150 zł. Powołując się na przepisy ustawy o grobach i cmentarzach wojennych, jeszcze w czerwcu zwróciły się do wojewody o przyznanie dotacji na ten cel. Odpowiedź nie nadeszła.
Dewastacja pomnika była przedmiotem policyjnego postępowania. Zostało umorzone, bo sprawcy nie udało się ustalić.
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
