Cyfrowy czy tradycyjny

Wśród "cyfraków" można wyodrębnić trzy zasadnicze grupy. Pierwsza (najdroższa) to aparaty studyjne i specjalistyczny sprzęt używany w laboratoriach badawczych. Druga - tzw. cyfrowe "lustrzanki", czyli aparaty zaprojektowane na bazie swoich analogowych odpowiedników (np. Canon EOS D30). Najliczniejszą, trzecią, grupę stanowią aparaty kompaktowe - najczęściej kupowane przez fotoamatorów.
Jakość zdjęć wykonanych aparatem cyfrowym zależy od rozdzielczości matrycy i od rodzaju obiektywu. Bardziej funkcjonalne są modele z optyką zmiennoogniskową, kilkakrotnie przybliżającą obraz (tzw. zoom optyczny). W przypadku modeli "stałoogniskowych" mamy również do czynienia z funkcją "zoom", jednak przybliżenie realizowane jest tu na drodze cyfrowej obróbki obrazu, co powoduje dość wyraźną utratę jakości zdjęcia. Każdy program do obróbki grafiki rastrowej ma funkcję gwarantującą taki sam efekt powiększenia jak cyfrowy zoom. Opcja cyfrowego zoomu w aparatach jest jedynie chwytem marketingowym, mającym uatrakcyjnić dany model w oczach odbiorcy. Nie dajmy się na to nabrać!

Ile pikseli ma mieć matryca?

Im więcej pikseli ma matryca CCD, tym większą rozdzielczość będzie mieć zdjęcie. Reguła ta nabiera szczególnej wagi, gdy planujemy przenosić zdjęcia na papier. Do uzyskania dobrej jakościowo odbitki o rozmiarach 10x15 cm potrzebne jest zdjęcie o rozdzielczości co najmniej 1600x1200. Oczywiście im wyższa rozdzielczość fotografii, tym większe będą maksymalne rozmiary odbitki o zadowalającej jakości.
Przy dzisiejszym poziomie cen, najbardziej interesujące (i przyszłościowe) wydają się aparaty z matrycą 3 megapiksele. Za ich pomocą uzyskamy zdjęcia o rozdzielczości 2048x1536 punktów. Pozwala to wydrukować odbitkę o jakości fotograficznej (300 dpi) i wymiarach 17x13 cm.

Ważnym elementem aparatu cyfrowego jest wyświetlacz LCD. To za jego pomocą kadrujemy (choć nie zawsze - do tego celu można użyć także wizjera), a następnie przeglądamy zdjęcia. Wśród 26 aparatów przetestowanych w maju w laboratorium CHIP-a, bardzo dobrym wyświetlaczem mogło się poszczycić raptem kilka modeli, np. Panasonic Lumix LC20, Olympus ?[mju:] 300 Digital, Canon PowerShot A60 oraz aparaty firm Nikon oraz Sony. Fatalnie wypadły aparaty firm Yakumo i Umax.
Większość aparatów pozwala fotografować w trybie makro. Jednym z najlepszych urządzeń pod tym względem okazał się w testach Ricoh Caplio RR30, który robi ostre zdjęcia już z jednego centymetra.

Fotografia cyfrowa boryka się ze zniekształceniami geometrii rejestrowanego obrazu i powstawaniem barwnych obwódek wokół obiektów (tzw. aberracja chromatyczna). Ich powodem jest układ optyczny aparatu. Aberracja pojawia się wokół krawędzi fotografowanych przedmiotów (np. gałęzi drzew na tle nieba). Zniekształcenia geometrii dotyczą głównie urządzeń zmiennoogniskowych z dużym zakresem zoomu. Dobrze radzą sobie z nimi aparaty PowerShot A60 firmy Canon oraz Olympus ?[mju:] 300 Digital. Co ciekawe, mimo słabej optyki, bardzo dobre wyniki uzyskują też modele stałoogniskowe.
Przypadłością matrycy CCD jest konieczność ustawiania balansu bieli, ponieważ w różnych warunkach oświetleniowych element światłoczuły może błędnie odwzorować kolory. Większość aparatów dobiera balans bieli automatycznie. Część urządzeń pozwala wybrać jedno spośród kilku predefiniowanych ustawień, dostosowanych np. do oświetlenia sztucznego, jarzeniowego, słonecznego itp. Niechlubnymi wyjątkami są aparaty pozbawione funkcji balansu bieli.

Krok po kroku: kupujemy aparat

Absolutnym minimum są funkcje ustawiania balansu bieli, korekcji ekspozycji oraz przeglądania i kasowania zdjęć.
Aparat powinien mieć obiektyw zmiennogniskowy, umożliwiający co najmniej trzykrotne zbliżenie.
Wyświetlacz LCD o dużej rozdzielczości to jeden z najważniejszych elementów aparatu. Wyświetlane są na nim zdjęcia oraz informacje o bieżących ustawieniach aparatu i trybach pracy.
Ważnym elementem aparatu jest lampa błyskowa. Zwróćmy uwagę na liczbę trybów pracy flesza.
Najlepiej, by aparat miał zarówno automatyczne tryby pracy, jak i manualne oraz dużo programów tematycznych.
Warto sprawdzić, czy soczewki wykonane są ze szkła, a nie z tworzyw sztucznych, i czy obiektyw jest jasny.
Sprawdźmy, jakimi akumulatorami bądź bateriami zasilany jest aparat. Najlepiej, by były to "paluszki".
Sprawdźmy, czy wizjer optyczny jest wyposażony w pokrętło korekcji dioptrycznej. Ułatwi to robienie zdjęć osobom z wadą wzroku.
Możliwość podłączenia zewnętrznego zasilania do aparatu to zaleta.
Sprawdźmy, czy aparat ma system wspomagający ustawianie automatycznej ostrości (AF IIuminator).

Większość fotoamatorów dobrze zna jedynie podstawy fotografowania, więc każdy aparat jest wyposażony w pełni automatyczny tryb pracy. Niektóre modele umożliwiają jednak zmianę parametrów ekspozycji. Najciekawszy pod tym względem jest Canon PowerShot A60, który oprócz pełnej automatyki ma dwa tryby półautomatyczne (preselekcje przysłony oraz czasu). Ręczne ustawianie ostrości ma znaczenie, gdy robimy zdjęcia w ciemnych miejscach. W takich sytuacjach automatyczne ustawianie ostrości przeważnie szwankuje.
Część cyfrowych aparatów fotograficznych ma na wyposażeniu również tzw. AF IIuminator - niewielką lampkę świecącą białym lub czerwono-pomarańczowym światłem w kierunku fotografowanego obiektu. Oświetla ona fotografowany obiekt, co pomaga aparatowi uchwycić ostrość.
Dużym udogodnieniem dla początkujących są programy tematyczne. Pod tym względem liderami są aparaty Nikona, dające możliwość wyboru jednego spośród 12 programów, m.in. zdjęć nocnych, portretowych lub szybko poruszających się obiektów.
Dołączone do aparatów karty pamięci mają przeważnie 8 lub 16 MB pojemności i mieszczą 20-30 zdjęć. Zdarzają się jednak wyjątki. W ramach promocji producenci dołączają do urządzeń moduły 128 MB.

Przy stale spadających cenach i bogatej ofercie rynkowej, wybór odpowiedniego aparatu może być nie lada wyzwaniem. Pamiętajmy jednak, że aparat powinien odpowiadać poziomowi naszej wiedzy o fotografii. Początkującym polecamy najprostsze modele, wyposażone w liczne programy tematyczne i wymagające minimum wiadomości na temat robienia zdjęć. Bardziej zaawansowani powinni zainteresować się aparatami z trybem półautomatycznym i manualnym, pozwalającym na regulację przysłony i czasu naświetlania.
Decydując się na konkretny model, powinniśmy przeanalizować, w jakich sytuacjach będziemy go używać. Nie warto płacić za funkcje, z których nigdy nie skorzystamy.

Test 26 aparatów w cenie do 2500 zł: CHIP 6/2003, str.54-63