Do czego szef nie może cię zmusić

Kodeks pracy zabrania dyskryminacji ze względu na płeć. Możesz pracować w zawodach, które według polskiego prawa jeszcze kilka lat temu były dla kobiet niedostępne. Chodzi tu m.in. o zawód kierowcy autobusu, nurka czy pracownika stacji paliw.

Ustawodawcy nie zrezygnowali jednak z ochrony kobiet w pracy. Przejawia się to w ustanowieniu zakazów zatrudniania kobiet i młodocianych przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. I to nawet w sytuacji, gdy ty pracownica sama chce w takich warunkach pracować!

Masz przywileje

Kobietom w okresie ciąży przyznano szereg przywilejów mających chronić zdrowie ich i jeszcze nienarodzonych dzieci.

Wykaz prac zabronionych kobietom zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 roku. Wskazuje kryteria umożliwiające ustalenie w przedsiębiorstwach konkretnych prac, które nie mogą być wykonywane przez kobiety lub mogą, jednak z pewnymi ograniczeniami.

Przede wszystkim nie wolno kobiecie nadmiernie dźwigać.

- Jeżeli pracujesz w sklepie lub hurtowni, nie możesz podnosić więcej niż 12 kilogramów.

- Prawo zabrania ci też wnoszenia zbyt ciężkich ładunków. Gdy wnosisz paczki z dołu do góry po schodach, obowiązują cię już inne normy niż w przypadku przenoszenia pakunków po powierzchni płaskiej. Wymaga to bowiem większego wysiłku.

- Nie wolno ci wnosić na górę jednorazowo więcej niż 8 kilogramów, a gdy robisz to okazjonalnie, więcej niż 15 kilogramów.

- Wózek do transportu towarów w firmie także nie może być załadowany do granic możliwości. Jeżeli musisz go pchać lub ciągnąć ręcznie, jego waga wraz z ładunkiem nie może przekraczać 80 kg.

Każdy pracodawca ma obowiązek sporządzić dokładny wykaz prac zabronionych dla kobiet, a wykonywanych w jego zakładzie, a także umieścić go w regulaminie pracy.

Jeżeli spodziewasz się dziecka...

...lista od razu się wydłuża. Nie możesz siedzieć przed monitorem więcej niż 4 godziny dziennie. Jeżeli pracodawca każe ci to robić dłużej, możesz wstać i poprosić go o przydzielenie innych zadań na resztę dnia. Szef nie ma prawa ukarać cię za odmowę dłuższego wykonywania tej pracy.

Tylko nie w hałasie

Nie wolno ci pracować w nadmiernym hałasie. Jeśli w twoim zakładzie przeciętnie przekracza on poziom 65 decybeli, pracodawca ma obowiązek przenieść cię do innej pracy. Jeśli to niemożliwe, musi cię zwolnić z jej świadczenia na cały okres ciąży, ale z zachowaniem prawa do stałej pensji.

Zwierzchnik nie ma prawa do wysyłania cię do pracy na wysokości, wymagającej wchodzenia lub schodzenia po drabinie. Nie wolno ci też pracować na nocnej zmianie. Zatrudnianie ciężarnych kobiet w porze nocnej jest absolutnie niedozwolone. Pora nocna to 8 godzin pomiędzy godziną 21 a 7.

Pracodawca nie może zażądać, abyś pracowała w godzinach nadliczbowych, zaś w delegację może cię wysłać wyłącznie za twoją zgodą. Pamiętaj, że na wyjazdy służbowe musisz wyrazić zgodę nie tylko w okresie ciąży, lecz także do ukończenia przez twoją pociechę 4 lat.

Kobiety w okresie ciąży i w okresie karmienia piersią nie mogą dźwigać nadmiernych ciężarów:

l maksymalnie możesz dźwigać 3 kg przy pracy stałej i 5 kg przy pracy dorywczej. * wolno ci wnosić paczki, jednak nie cięższe niż odpowiednio 2 i 3,75 kg.
Nie możesz także pracować w wymuszonym przez maszynę rytmie pracy. Jeżeli jesteś zatrudniona w firmie produkcyjnej przy taśmie, szef na ten czas musi ci wyznaczyć inną, lżejszą pracę.

Zdaniem eksperta

Dawid Baran, rzecznik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Rzeszowie:

- Przede wszystkim, nie wolno zatrudniać kobiet w warunkach uciążliwych dla zdrowia. Sprawy te reguluje Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 1996 roku w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet. Chodzi zwłaszcza o dźwiganie ciężarów, pracę w hałasie lub pod ziemią. Podobne rozporządzenie dotyczy wykazu prac wzbronionych pracownikom młodocianym.