Jak żyć oszczędniej

Gminna Biblioteka Publiczna w Lubeni

biblioteka zaprasza 18 lutego o godz. 17.00 na drugie spotkanie programu "Prosto i przystępnie o domowych finansach - spotkania w bibliotekach". Temat to: "Nie mam oszczędności. Dlaczego? Czy warto oszczędzać?" W czasie tego spotkania uczestnicy zastanowią się nad korzyściami wynikającymi z oszczędzania oraz nad tym, czy każdy (nawet mało zarabiający) jest w stanie oszczędzać? Dowiedzą się także, jak porównywać oferty bankowe zawarte w Internecie, jak ich szukać, jakie elementy oferty brać pod uwagę.

Parę lat temu na spotkaniu podróżników w Rzeszowie, skromny, rzeszowski nauczyciel opowiadał młodzieży, jak zdobył pieniądze na wymarzoną podróż po Afryce. To nie był żadne czary mary, ani niespodziewany spadek. Tylko więcej jeżdżenia rowerem niż autobusami, ograniczenie zbędnych wydatków i jasno wytyczony cel. Trwało dłużej niż miesiąc, ale marzenie zostało zrealizowane.

Są ludzie, którzy w ten sposób potrafią uzbierać nawet na samochód. Wiele, oczywiście, zależy od tego, ile zarabiamy, ile osób musimy ze swojej pensji utrzymać. Warto może jednak przypomnieć sobie starą zasadę naszych dziadków, by co miesiąc jakąś kwotę odłożyć.
Wydawać by się mogło, że rosnący lęk przed utratą pracy, widmo głodowych emerytur i coraz wyższe ceny, sprawią, że zaczniemy oszczędzać. Niestety, nasz strach przed rezygnacją z czegokolwiek jest dużo większy.

Nie chcemy myśleć o oszczędzaniu na przyszłość kosztem dzisiejszych wyrzeczeń - zauważa Iwona Marzec, trenerka edukacji finansowej, która w bibliotece w Lubeni prowadzi warsztaty na temat planowania domowego budżetu. - Wolimy żyć tu i teraz. Powszechne jest przekonanie, że oszczędzać mogą tylko bogaci. Tymczasem to właśnie ludzie o niższych dochodach powinni oszczędzać choćby nawet 20-30 zł miesięcznie, bo to ich sytuacja jest bardziej niepewna.

Trenerka przypuszcza, że niechęć Polaków do systematycznego oszczędzania wynika z braku cierpliwości. Chcielibyśmy oszczędzić od razu dużo, tak samo jak dużo chcielibyśmy mieć już teraz.

- Żyjemy w wewnętrznym rozdwojeniu między trudnymi do pogodzenia decyzjami o potrzebie oszczędzania a konsumpcją tu i teraz. Na razie wygrywa w nas ta druga potrzeba. Być może dlatego, że jesteśmy społeczeństwem na dorobku, które tak się rozpędziło w zaspokajaniu coraz to nowych potrzeb materialnych, że trudno nam wyhamować. 2/3 Polaków uważa, że warto oszczędzać, ale większość tego nie robi.

Jak oszczędzają Polacy

8% - co miesiąc odkłada pewną sumę pieniędzy
34% - odkłada od czasu do czasu
13% - oszczędza z myślą o emeryturze
56% - wydaje wszystkie środki na bieżące potrzeby
Źródło: "Postawy Polaków wobec oszczędzania" raport Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy, TSN Polska, wrzesień 2012.

Iwona Marzec podpowiada naszym Czytelnikom, jak oszczędzać

- Oszczędzanie kojarzone jest najczęściej z odmawianiem sobie zakupu dóbr czy usług i zarazem gromadzeniem pieniędzy - tłumaczy trenerka. - Oszczędności to różnica między przychodami do budżetu domowego a wydatkami. Wiele osób jako usprawiedliwienie braku oszczędności podaje niski poziom przychodów, nie wspominając o wielkości swoich wydatków. Tymczasem szukając sposobu na powstanie oszczędności, możemy: ograniczyć wydatki, zwiększyć przychody albo zrobić jedno i drugie.

Oszczędzamy krótkoterminowo tzn. od terminu przychodu w jednym miesiącu do terminu przychodu w kolejnym, utrzymując tzw. płynność finansową. Zaoszczędzonych pieniędzy nie wydajemy od razu w następnym miesiącu, ale gromadzimy je przez dłuższy okres, mając na uwadze określony cel - mieszkanie, samochód, remont, nagłe niespodziewane wydarzenie tzw. "fundusz awaryjny" (pozwoli nam chwilę przetrwać, jeśli stracimy pracę, uchroni nas również przed kupowaniem na kredyt, a przecież kredyt to dodatkowe koszty: odsetki, prowizje, opłaty dodatkowe itp.)

Oszczędzać możemy jeszcze w innym znaczeniu. Mianowicie, racjonalnie gospodarować różnymi dobrami w gospodarstwie domowym (woda, energia elektryczna, gaz, paliwo do samochodu, żywność, artykuły przemysłowe, itp., czyli zużywać ich tyle, ile jest niezbędne. Dlatego:

- naprawiamy krany, by woda nie kapała, bo każdy "wykapany" litr wody ma określony koszt,

- wyłączamy światło, gdy nie przebywamy w pomieszczeniu,

- wyłączamy odbiorniki prądu (np. TV, komputer, radio), gdy z nich nie korzystamy,

- umiejętnie prowadzimy samochód, by zmniejszyć zużycie paliwa,

- kupujemy tyle żywności, ile zdążymy zjeść, zanim nie ulegnie zepsuciu, itd.

Takie racjonalne zarządzanie pozwala zmniejszyć konsumpcję, czego skutkiem są mniejsze wydatki, a w ostatecznym rozrachunku - oszczędności.

Coraz częściej na decyzję o zakupie produktu wpływa chęć posiadania go lub świadoma rezygnacja z niego, a nie możliwości finansowe. Większego znaczenia nabiera świadomość konsumencka, czyli umiejętność rozważnej odpowiedzi na pytanie wobec każdego zakupu: "czy ja tego naprawdę potrzebuję, czy jest to tylko moja zachcianka?" Żyjemy w realiach gospodarki rynkowej i choć stać nas na zakup kolejnych laptopów czy telewizorów, to jednak odbywa się to kosztem braku oszczędności na inne cele, np. emeryturę.

- nie oszczędzaj tego, co zostaje na koniec miesiąca, lecz ustaloną kwotę odkładaj od razu po wypłacie wraz z innymi pieniędzmi na stałe wydatki,

• odkładaj pieniądze osobno na konkretne cele, np. telewizor, wakacje, nowy samochód (perspektywa takiej nagrody zwiększa motywację),

• do oszczędzania zachęcaj dzieci - niech odkładają część kieszonkowego (to buduje w rodzinie klimat sprzyjający gromadzeniu rezerw),

- oszczędzaj regularnie - to pozwoli wyrobić w sobie nawyk (comiesięczne odkładanie pieniędzy może nas zabezpieczyć w sytuacjach kryzysowych),

- kupuj za oszczędności zamiast na kredyt - wychodzi taniej, bo nie ponosimy kosztów udzielania kredytu i odsetek,

- oszczędności nie trzymaj w domu (kradzieże), złożone w banku zarabiają dla swojego właściciela

- zakładając rachunek, nie idź do najbliższego banku, porównaj oferty co najmniej kilku,

- aby mieć większe zyski zainwestuj, ale nie ryzykuj dla obietnic gigantycznych zysków - wybieraj inwestycje o pewnych dochodach.