Lasy toną w śmieciach dużych i małych. Najbardziej zanieczyszczają zagajniki …grzybiarze

Amatorów podrzucania do zagajników wszelkiego rodzaju chłamu odstraszają zapewne fotopułapki. A jest ich coraz więcej w lasach i spełniają swoją rolę.

– Udało się przy ich pomocy zidentyfikować sprawców. Zostali ukarani mandatami po 500 złotych. Były też przypadki, że sąd nakazał uprzątnąć teren po odpadach budowlanych. W tym roku jakichś spektakularnych wywozów śmieci do lasów nie odnotowaliśmy, co nie oznacza, że problem nie istnieje – mówi Edward Marszałek, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie.

W zagajnikach, większych czy mniejszych, w przydrożnych rowach na terenach zalesionych, można znaleźć niemal wszystko, co było używane w gospodarstwach domowych przez długie lata. Wala się w zaroślach sprzęt AGD, opony, meble, materiały budowlane, duże opakowania i drobne zużyte sprzęty. Leśnicy często przypadkowo napotykają też worki z odpadami, przykryte ściółką leśną lub gałęziami. Na tak zamaskowane pozostałości po domowym sprzątaniu napotykają często w swojej codziennej pracy. Długo jednak chyba nikt nie „przebije” znaleziska z lipca 2014 roku w lesie koło Leśniówki (gmina Chorkówka, powiat krośnieński). Ktoś wywiózł 29 starych telewizorów. Lasy Państwowe powiadomiły policję. Do dzisiaj sprawcy nie udało się ustalić.

Największe śmietnisko pozostawili po sobie aktywiści ekologiczni, protestujący przeciwko wycince drzew w Nadleśnictwie Stuposiany w Bieszczadach. W tzw. obozie Wilczyc, okupujących las, „obrońcy i obrończynie Puszczy Karpackiej” pozostawili górę odpadów.

- Po likwidacji nielegalnego obozowiska i uprzątnięciu terenu, wywieziono stamtąd kilka ciężarówek śmieci – doprecyzowuje Edward Marszałek.

Leśnicy ubolewają, że wciąż nie mamy nawyku zabierania po sobie butelek czy opakowań po jedzeniu, a pozostawiamy tam, gdzie biwakujemy.

- Do lasu wnosimy wszystko, ale zabrać z powrotem do domu, czy wyrzucić do kosza, to już nie ma komu – nie kryje oburzenia rzecznik krośnieńskiej RDLP.

Najwięcej śmieci wala się w miejscach atrakcyjnych turystycznie, tłumnie odwiedzanych głównie podczas wakacji. W naszym regionie to głównie lasy czy zarośla wokół Jeziora Solińskiego oraz w pobliżu szlaków turystycznych, rezerwatów, a także na miejscach postojowych w lesie, przy parkingach, wiatach. Są to miejsca - z koszami na śmieci - utrzymywane przez Lasy Państwowe. Śmiecą nie tylko turyści wędrujący po górach czy ścieżkami przyrodniczymi. W leśnych miejscach wypoczynku zmotoryzowani często robią porządek w swoich samochodach. Na parkingu po sobie już nie sprzątają. Bywają też takie przypadki, że odpady były podrzucane w miejsca, gdzie w lasach są kosze na śmieci. Z tego powodu kilka takich punktów leśnicy zlikwidowali m.in. w Nadleśnictwie Rymanów.

Więcej turystów, to więcej odpadów w lasach. Jednak najbardziej zanieczyszczają las grzybiarze.

– Po dużych wysypach grzybów i masowych grzybobraniach lasy są pełne śmieci. Rozproszone na dużym obszarze są trudne do uprzątnięcia, a zbieramy po kilkanaście worków - mówi Edward Marszałek.

- Śmieci to nie tylko pogarszająca się estetyka. Pozostawione resztki jedzenia, słodkich napojów, bywają często tragiczne dla zwierząt – podkreśla rzecznik i podaje przykład borsuka, który latem 2018 r. skuszony owadami utopionymi w puszce po farbie wsadził łeb i został tak uwięziony. Byłby skazany na śmierć.

Miotającego się borsuka napotkał Artur Świder, leśniczy leśnictwa Sokole (Nadleśnictwo Tuszyma) i nie bez trudu uwolnił zwierzę z pułapki.

Po tej historii z uratowanym borsukiem leśnicy zaczęli propagować ogólnopolską akcję „ #zabierz 5 z lasu”, czyli zabranie podczas spaceru w lesie minimum 5 śmieci, udokumentowanie tego zdjęciowo lub wideo i nominowanie kolejnych pięciu osób lub instytucji do wykonania podobnego zadania.

- Akcja „#zabierz5zlasu” spotkała się z bardzo pozytywnym odbiorem społecznym. Tysiące ludzi zbierało i zbiera śmieci, po czym dzieli się tym na portalach społecznościowych. Film pokazujący zbieranie śmieci w bieszczadzkich lasach opublikowany na profilu Facebook RDLP w Krośnie w sierpniu 2018 roku w ciągu kilku dni obejrzało ponad 50 tysięcy użytkowników, co świadczy o dużym zainteresowaniu problemem. Każda osoba może przyłączyć się do tej akcji, wstawiając zdjęcie na profilu Facebook z hasztagiem #zabierz5zlasu – zachęca Edward Marszałek i przyznaje, że - mimo poprawy w minionych kilku latach – świadomość ekologiczna społeczeństwa nadal jest znikoma.

Leśnicy ostrzegają, że za pozostawienie śmieci w lesie grożą mandaty, ale niewiele to skutkuje. Biją na alarm i przypominają, że papier rozkłada się od 2 do 4 tygodni, skórka od pomarańczy – 6 miesięcy, karton po mleku – 5 lat, reklamówka – 15 lat, puszka – 100 lat, opona samochodowa – 300 lat, plastikowa butelka – 450 lat, szklana butelka – 500 lat, a sztuczna choinka i styropianowy kubek – nie rozkładają się wcale.

W skali kraju z lasów wywozi się rocznie około 120 tysięcy metrów sześciennych śmieci. To tysiąc wagonów kolejowych. Sprzątanie kosztuje Lasy Państwowe około 20 mln zł w skali roku.

Śmieci są śmiertelnym zagrożeniem dla zwierząt, mogą przyczyniać się do powstania pożaru, powodują skażenie wód, w tym wody pitnej, oraz gleby, uwalniają do atmosfery trujące substancje, sprzyjają rozwojowi bakterii i niebezpiecznych grzybów. Wreszcie szpecą krajobraz i odstraszają turystów oraz wystawiają okolicznym mieszkańcom niechlubne świadectwo. Tylko tym akurat najmniej się większość przejmuje.