Matura z wos 2010. Pobierz oficjalne arkusze egzaminacyjne, sprawdź pytania

Matura z WOS, poziom podstawowy
Matura z wos, poziom rozszerzony

Zadanie 1. (3 pkt)
Do podanych opisów dopisz imiona i nazwiska odpowiednich polskich polityków.
Opisy:
A. Polski historyk, wieloletni działacz Unii Wolności, minister spraw zagranicznych w latach
1997-2000, poseł do Parlamentu Europejskiego. W 1998 roku pełnił funkcję
przewodniczącego OBWE.
...............................................................................................
B. Dziennikarz i historyk, więzień obozu w Auschwitz, minister spraw zagranicznych
w rządzie Józefa Oleksego i Jerzego Buzka. Rzecznik pojednania polsko-niemieckiego.
Honorowy obywatel Izraela.
...............................................................................................
C. Profesor nauk technicznych. Działacz Akcji Wyborczej Solidarność. Premier rządu
w latach 1997-2001. Poseł do Parlamentu Europejskiego, od 2009 jego przewodniczący.
...............................................................................................

Serwis maturalny: pytania i odpowiedzi, porady

Zadanie 2. (5 pkt)
Podaj trzy grupy społeczne, które zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem mają
status mniejszości narodowych, i dwie grupy społeczne, które mają status mniejszości
etnicznych. Odpowiedzi wybierz spośród: Kaszubi, Łemkowie, Ormianie, Słowacy,
Tatarzy, Ukraińcy, Karaimi, Rosjanie.
A. Mniejszości narodowe:
.........................................................
.........................................................
.........................................................
B. Mniejszości etniczne:
.........................................................
.........................................................

Zadanie 3. (3 pkt)
Do podanych organów władzy Rzeczypospolitej Polskiej dopisz czas trwania
ich kadencji. Odpowiedzi wybierz spośród: 9 lat, 5 lat, 4 lata, 6 lat.
Organy władzy:
A. Prezes Najwyższej Izby Kontroli ....................................
B. Sejm ...................................
C. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ....................................

Zadanie 4. (2 pkt)
Podaj dwie cechy odróżniające grupę społeczną od przypadkowego zbioru osób.
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

Zadanie 5. (4 pkt)
Do podanych doktryn politycznych dopisz nazwiska ich twórców lub zwolenników.
Odpowiedzi wybierz spośród: John Stuart Mill, Eduard Bernstein, Edmund Burke,
Piotr Kropotkin, Karol Marks.
Doktryny polityczne:
A. konserwatyzm .............................................................................................
B. liberalizm ....................................................................................................
C. socjaldemokracja ........................................................................................
D. komunizm ...................................................................................................

W zadaniach 6-8 rozstrzygnij, które zdania zawierają informacje prawdziwe, a które
fałszywe. W tabelę obok każdego zdania wpisz odpowiednio: Prawda lub Fałsz.
Zadanie 6. (3 pkt)
Człowiek i społeczeństwo
A. Oportunizm charakteryzuje się jawnym lekceważeniem uznawanych w danej społeczności praw, norm obyczajowych, wartości oraz osób.
B. Obywatelskie nieposłuszeństwo to świadome nieprzestrzeganie praw uważanych za niesprawiedliwe.
C. Typ społeczeństwa, którego główną zasadą jest wolność jednostki i jej odpowiedzialność, nazywamy społeczeństwem otwartym.

Zadanie 7. (3 pkt)
Prawo - Rzeczpospolita Polska
A. Sędziowie mogą być członkami partii politycznych.
B. Sankcjami w prawie karnym są kary i środki karne.
C. Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów
i niezawisłości sędziów.

Zadanie 8. (4 pkt)
Organizacje międzynarodowe - Organizacja Narodów Zjednoczonych
Zdania Prawda/Fałsz
A. Zgromadzenie Ogólne składa się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich ONZ, z których każde ma jeden głos.
B. Status stałych członków Rady Bezpieczeństwa ma sześć państw: Chiny, Francja, Niemcy, Rosja, USA i Wielka Brytania.
C. Organizacje wyspecjalizowane Narodów Zjednoczonych to międzyrządowe organizacje połączone z ONZ oddzielnymi porozumieniami.
D. UNICEF to organizacja koordynująca działania ONZ służące rozwojowi międzynarodowej współpracy kulturalnej, oświatowej i naukowej.

Zadanie 9. (2 pkt)
Spośród podanych praw i wolności wybierz te, które zgodnie z Konstytucją RP należą
do grupy praw i wolności politycznych. W wyznaczone miejsce wpisz właściwe litery.
Prawa i wolności:
A. wolność zrzeszania się
B. nietykalność osobista
C. prawo wybierania posłów
D. prawo do własności
Prawa i wolności polityczne: ..............................

Zadanie 10. (3 pkt)
Do podanych opisów funkcji współczesnego państwa dopisz ich nazwy. Odpowiedzi
wybierz spośród: kulturalno-oświatowa, porządkowa, administracyjna, prawodawcza,
socjalna.

Opisy:
A. Państwo ustanawia obowiązujący na swoim terytorium kodeks karny i kodeks cywilny.
funkcja .....................................................................................
B. Państwo podejmuje działania na rzecz pomocy społecznej, organizuje system rentowoemerytalny,
publiczną służbę zdrowia.
funkcja ....................................................................................
C. Państwo dba o bezpieczeństwo obywateli, utrzymuje siły mundurowe służące
zaprowadzaniu ładu społecznego w sytuacjach zagrożenia i łamania prawa.
funkcja ....................................................................................

Zadanie 11. (3 pkt)
W każdym z podanych podpunktów podkreśl cechę właściwą dla Konstytucji RP.
A. Konstytucja: materialna / formalna.
B. Procedura powstawania: oktrojowana / uchwalona i przyjęta w referendum.
C. Okres obowiązywania: stała / czasowa.

Zadanie 12. (2 pkt)
Podaj nazwy zasad ustrojowych, do których odnoszą się zacytowane fragmenty
Konstytucji RP.
A. Art.4.1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
zasada ..........................................................................................................................................
B. Art.7. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
zasada ..........................................................................................................................................

Zadanie 13. (4 pkt)
Podaj pełne nazwy konstytucyjnych organów państwa, do których uprawnień odnoszą
się zacytowane fragmenty Konstytucji RP.
A. Art. 129.1. Ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza
......................................................................................................................................................
B. Art. 133.1.1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe [...]
......................................................................................................................................................
C. Art. 203.1. [...] kontroluje działalność organów administracji rządowej [...] z punktu
widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
......................................................................................................................................................
D. Art. 208.1. [...] stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych
w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
......................................................................................................................................................

Zadanie 14. (3 pkt)
Uzupełnij zdania, wpisując nazwę właściwego sądu. Nie używaj skrótów.
A. Sąd apelacyjny pełni funkcję sądu II instancji rozpatrującego apelacje od wyroków
wydanych w I instancji przez .................................................................................................
B. Nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania
sprawuje ................................................................................................................................
C. Środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych rozpoznaje
................................................................................................................................................

Zadanie 15. (2 pkt)
Do podanych opisów zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego
dopisz sposoby ich finansowania. Odpowiedzi wybierz spośród: dochody własne,
subwencje ogólne, dotacje celowe z budżetu państwa.

Opis zadania:
A. Przed radą gminy stanęło zadanie znalezienia środków na sfinansowanie przebudowy
skrzyżowania. Droga należała do kategorii dróg gminnych. Potrzebne fundusze uzyskano
ze sprzedaży działki będącej własnością gminy.
..................................................................................................
B. Planowana przez gminę inwestycja była ważna, więc rząd przekazał dodatkowe środki
na jej sfinansowanie. Gmina otrzymała 50% środków przeznaczonych na realizację
inwestycji.
..................................................................................................

Zadanie 16. (2 pkt)
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia.
Historyk Janusz K. wytoczył proces cywilny Wiesławowi F. Uznał, że ten naruszył jego
dobra osobiste, zarzucając mu w liście do IPN działania na szkodę demokratycznej opozycji.
Na podstawie: Gazeta Wyborcza nr 256, z 13.11.2008 r.
A. Określ, która z osób wymienionych w tekście jest w opisanej sprawie powodem.
Podaj jej imię.
Powód ....................................................................................................
/imię/
B. Rozwiń skrót IPN.
......................................................................................................................................................

Zadanie 17. (3 pkt)
Do podanych opisów dopisz odpowiednich polityków. Odpowiedzi wybierz spośród:
Martin Luther King, Charles de Gaulle, Robert Schuman, Fidel Castro.
Opisy:
A. Laureat pokojowej Nagrody Nobla; działacz na rzecz równouprawnienia ludności
i zniesienia dyskryminacji rasowej w USA; w 1963 roku był jednym z głównych
przywódców pokojowej demonstracji zwanej Marszem na Waszyngton.
................................................................................
B. Pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Kuby; rewolucjonista i dyktator kubański;
władzę nad państwem przejął w 1959 roku.
................................................................................
C. Prezydent Francji w latach 1959-1969; zwolennik idei Europy Ojczyzn; doprowadził
do wystąpienia Francji ze struktur wojskowych NATO.
................................................................................

Zadanie 18. (4 pkt)
Do podanych fragmentów traktatów międzynarodowych dopisz rok ich podpisania
oraz nazwy organizacji, które powstały na ich mocy. Nie używaj skrótów.
Fragmenty traktatów:
A. Jego Królewska Mość Król Belgów, Prezydent Republiki Federalnej Niemiec, Prezydent
Republiki Francuskiej, Prezydent Republiki Włoskiej, Jej Królewska Wysokość Wielka
Księżna Luksemburga, Jej Królewska Mość Królowa Niderlandów, uznając, że energia
atomowa stanowi zasadnicze źródło rozwoju i ożywienia przemysłu, które umożliwi
rozprzestrzenienie idei pokoju, [...] zdecydowani stworzyć warunki niezbędne do rozwoju
silnego przemysłu jądrowego [...]
rok podpisania traktatu ...........................
nazwa organizacji .........................................................................................................................
B. Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie lub Ameryce
Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim i dlatego zgadzają się,
że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa
do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty
Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym [...]
rok podpisania traktatu ...........................
nazwa organizacji .........................................................................................................................

Zadanie 19. (4 pkt)
Podaj polskie nazwy opisanych instytucji lub organów Unii Europejskiej. Nie używaj
skrótów.
A. Politycznie niezależna od rządów państw członkowskich instytucja, która reprezentuje
całą Unię Europejską i dba o jej interesy. Zgłasza projekty aktów prawnych, proponuje
kierunki polityki i programy działania, odpowiada za wykonywanie decyzji Parlamentu
i Rady.
.....................................................................................
B. Instytucja powołana do życia w 1994 roku. Jest organem doradczym złożonym
z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych krajów członkowskich.
Dba o poszanowanie regionalnej i lokalnej tożsamości.
.....................................................................................
C. Jest podstawowym organem decyzyjnym i prawodawczym Unii Europejskiej. Rządy
państw członkowskich delegują do niej ministrów kierujących resortami, których
problemy rozpatrywane są na jej forum.
.....................................................................................
D. Instytucja uprawniona do rozstrzygania sporów prawnych powstałych między państwami
członkowskimi, instytucjami UE, przedsiębiorstwami i osobami fizycznymi. W jej skład
wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego. Powstała w 1952 roku.
.....................................................................................