Ministerstwo przesuwa pieniądze, żeby wystarczyło na ekoschematy. Jakich dopłat rolnicy nie wykorzystali?

Ministerstwo rolnictwa przygotowało projekt, w którym określono stawki ekoschematów obszarowych, o które wnioskowali rolnicy w naborze 2023. W uzasadnieniu możemy przeczytać, że:

Ponieważ na tej samej powierzchni mógł być realizowany więcej niż jeden ekoschemat, łączna deklarowana powierzchnia pod ekoschematami obszarowymi w kampanii 2023 r. obejmuje obszar ponad 11 mln ha, co stanowi ok. 105% w odniesieniu do powierzchni prognozowanej w Planie. Niemniej jednak ww. powierzchnia przy założeniu utrzymania planowanych stawek, przekładałaby się na wykorzystanie budżetu w wysokości ok. 127% w odniesieniu do budżetu planowanego na realizację ekoschematów obszarowych w kampanii 2023 r.

Potrzebne okazało się zatem szukanie brakujących pieniędzy. Ministerstwo znalazło je w tych formach wsparcia, w których zainteresowanie rolników było mniejsze od spodziewanego, a zaplanowana na te cele pula pieniędzy nie zostałaby wykorzystana.

Bazując na danych ARiMR, aby możliwa była realizacja płatności w ramach ekoschematów obszarowych po stawkach planowanych określonych w Planie, należałoby na ten cel zapewnić dodatkowo ok. 161 345 808,48 euro, tj. 746 756 805,39 zł.

Resort powołuje się na art. 101 ust. 3 rozporządzenia 2021/2115, który przewidujący elastyczność i umożliwia wykorzystanie środków finansowych przydzielonych poszczególnym interwencjom na inne interwencje. Na tej podstawie w projekcie rozporządzenia zawierającym stawki ekoschematów, proponuje się przesunięcie na ekoschematy obszarowe środków niewykorzystanych (zaoszczędzonych) z innych interwencji w formie płatności bezpośrednich.

W dokumencie przypomniano, że w październiku 2023 r., Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi określił wysokość stawek następujących rodzajów płatności bezpośrednich za 2023 r.:

• podstawowego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności,
• uzupełniającego redystrybucyjnego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności,
• uzupełniającego wsparcia dochodów dla młodych rolników oraz
• płatności w ramach wsparcia dochodów związanego z produkcją.

W uzasadnieniu omawianego rozporządzenia dotyczącego ekoschematów wykazano, że łączna pula środków finansowych na wymienione wyżej rodzaje płatności bezpośrednich finansowane z budżetu UE wyniosła 2 408 420 082,02 euro, tj. 11 146 890 665,62 zł (z uwzględnieniem danych ARiMR z września 2023 r.).

Następnie wskazano: Na podstawie aktualnych danych ARiMR (z dnia 20 lutego 2024 r.) szacuje się, że łączna pula środków na ww. rodzaje płatności oraz na płatność dla małych gospodarstw za 2023 r. wyniesie ok. 2 519 067 108,18 euro, czyli 11 658 998 296,79 zł.

W związku z powyższym pula środków do wykorzystania w ramach kampanii 2023 r., na pozostałe płatności bezpośrednie, tj. płatności w ramach schematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt (tzw. ekoschematy obszarowe i ekoschemat Dobrostan zwierząt) wynosi 969 350 024,82 euro, tj. 4 486 442 719,87 zł. Kwota ta jest wyższa o 96 870 335,82 euro tj. 448 344 975,28 zł od kwoty określonej w Planie, wynoszącej 872 479 689,00 euro, tj. 4 038 097 744,60 zł.

Na tym nie koniec "zebranych" pieniędzy potrzebnych dodatkowo na ekoschematy. Te mają pochodzić także z pozostałych do wykorzystania w ramach:

• płatności dla małych gospodarstw (w związku z niższym niż zakładano zainteresowaniem płatnością);
• pozostałych wymienionych powyżej rodzajów płatności bezpośrednich, po uwzględnieniu stawek określonych w październiku 2023 r. oraz danych ARiMR z dnia 20 lutego 2024 r.

Jest jeszcze jedno źródło przesunięć. Pula środków ekoschematów obszarowych ma być uzupełniona środkami z ekoschematu Dobrostan zwierząt. Jak podaje resort, z dostępnych danych ARiMR wynika, że potrzeby budżetowe dla ekoschematu Dobrostan zwierząt są niższe i istnieje duże ryzyko, że w przypadku niezastosowania redukcji dla tego ekoschematu budżet nie zostałby wykorzystany w 100%.

Oznacza to przeniesienie na ekoschematy obszarowe ok. 61 276 701,29 euro, czyli 283 606 956,58 zł ze środków z ekoschematu Dobrostan zwierząt.

I tak w wyniku zaproponowanych przesunięć budżet na ekoschematy obszarowe wyniesie 760 279 227,11 euro (3 518 800 346,83 zł), podaje w projekcie rozporządzenia MRiRW.