Nie ma sposobu na firmy wyłudzające umowy

- Eko-Vital, sprzedający garnki pod pretekstem występów kabaretowych i Mat- Medic, oferujący w takim samym systemie urządzenia paramedyczne, zostały ukarane przez UOKiK potężnymi karami finansowymi za nieetyczne i niezgodne z prawem konsumenckim działania handlowe. Czy to może być początek końca podobnie działających firm?

- Przypuszczam, że nie. Tych firm na rynku jest coraz więcej i trzeba by było wdrażać postępowanie w stosunku do każdej z tych firm oddzielnie. A taka firma w momencie, kiedy zostanie na nią nałożona kara, kończy działalność gospodarczą i właściciel zakłada nową. Ma nową nazwę, ale podobny sposób działania. Tak można w nieskończoność. 

- Co można zrobić, aby tego rodzaju nieetycznie działające przedsiębiorstwa znikły z mapy kraju?

- To raczej niemożliwe, dopóki przepisy dopuszczają działalność tego typu firm, zajmujących się sprzedażą bezpośrednią. One działają we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Problem leży po innej stronie. Byłoby lepiej, gdy można było znacznie wydłużyć termin odstąpienia od umowy. Czternaście dni, to za mało. Gdyby wynosił trzy miesiące, to niezadowoleni z zakupu klienci, i ci, którzy poczuli się przez firmę oszukani, mieli czas na skontaktowanie się z kimś, kto mógłby im udzielić porady. Kolejna rzecz, to brak w społeczeństwie świadomości konsumenckiej, ale obawiam się, że i tego nie da się przełamać.

- A klientami Eko-Vital i Mat-Medic są zazwyczaj osoby starsze, bo do nich adresowana jest propozycja obu firm.

- Przed dwoma laty na uniwersytecie III wieku prowadziłem zajęcia dotyczące prawa konsumenckiego, także na temat działalności tego rodzaju firm. Kilka miesięcy później zaczęły pojawiać się u mnie osoby uczestniczące w tych zajęciach. Już na wstępie zaznaczały, że pamiętają, co było przedmiotem naszych rozmów podczas zajęć, ale sąsiadka albo znajoma namówiła na uczestnictwo w pokazie firmy, a sprzedający byli tak niesamowicie uprzejmi, że nie mieli sumienia odmówić zakupu. Zdarzają się i tacy, którzy z tym samym problemem przychodzą do nas trzeci, piąty i dziesiąty raz. My walczymy z firmą o umożliwienie im odstąpienia od umowy zakupu garnków, cudownej właściwości pościeli i biostymulatorów, a oni idą na pokaz po raz kolejny, kupują, a później wracają do nas po pomoc. I tłumaczą, że wydawało im się, że tym razem będzie inaczej. Nie jesteśmy sobie w stanie z tym poradzić, szczególnie, jeśli problem dotyczy osób starszych, samotnych, nie mających innej możliwości spędzania wolnego czasu albo innych okazji do kontaktów z ludźmi.

- Niedawno powstało Polskie Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej, którego zadaniem jest także dbałość o etyczną stronę działalności takich firm. To środowisko biznesowe jest zdolne do samooczyszczenia?

- Jest, co pokazują doświadczenia innych krajów Unii. Tam także funkcjonują firmy sprzedaży bezpośredniej, ale nie występują takie patologie, jak na naszym rynku. U nas grono drani, którzy wykorzystują przepisy prawne i poprzez próby wyłudzenia żerują na osobach starszych. Ale i u nas jest na to sposób: nieuczciwe firmy prowadzą sprzedaż asortymentu, który nie jest wart swojej ceny, bo w sklepie można kupić podobny produkt, lepszej jakości i kilkakrotnie tańszy. W myśl przepisów prawa, to forma wyłudzenia. Gdyby prokuratury w tego typu sprawach chętniej wszczynały postępowania karne, to działalność nieuczciwych przedsiębiorców zostałaby mocno ograniczona.