Skok za miedzę

Tym bardziej, że obecnie jest za granicą. Herburta doskonale widać z przemyskiego Kopca Tatarskiego. Łatwo wyłowić go w krajobrazie; obok niemal bliźniacza Czarna Góra. Dwa charakterystyczne stożki. Tak blisko, tak daleko.
Dobromil. Kiedyś koleją tylko 27 km. Ale po II wojnie właśnie odcinek tej linii: Niżankowice-Dobromil-Chyrów znalazł się po radzieckiej stronie. W latach sześćdziesiątych Moskwa zezwoliła na uruchomienie na terenie ZSRR polskiej linii tranzytowej. Pamiętacie, jak jeździło się z Przemyśla tym tranzytem do Ustrzyk Dolnych? Szalona atrakcja. Tranzyt skasowano na początku lat 90.

Najkrótszą drogą

Po malowniczych okolicach Dobromila można odbyć wędrówkę za niewielkie pieniądze. W kantorach w Przemyślu 1 hrywna (UAH) po około 80-90 groszy. Przekroczenie granicy w Medyce samochodem lub pieszo. W Szeginiach łatwo wynająć bus, który najkrótszą drogą dowiezie do Dobromila. Kontakt: parafia rzymskokatolicka, ul. Zamkowa 63 tel.: (03-238) 335-03. Dobrze zabrać upominki dla dzieci. Paszport, plecak, własna wałówka, aparat fotograficzny, wskazana lornetka.

I teraz korzystamy z niecodziennej okazji: rajd do Dobromila. Jednodniową wyprawę zorganizował przemyski Klub Górski PTTK "Karpaty". Dzięki uprzejmości służb granicznych Polski i Ukrainy, przechodzimy granicę najkrótszą drogą: z Malhowic do Niżankowic. Według listy, na dowody osobiste, w ramach URG (uproszczony ruch graniczny). Niemal w ostatniej chwili. Bo zgodnie z programem przystosowywania wschodniej granicy do wymogów Unii Europejskiej, od 1 lipca br. zostaje zniesione URG.
Po drugiej stronie, w Niżankowicach czeka zamówiony bus . Jest nas 32 osoby, po 10 hrywien od głowy. Dla ukraińskiego kierowcy - jak mówi - taka suma to półtoramiesięczny zarobek.

Ślady świetności

[obrazek3] Uczestnicy rajdu w okolicach Dobromila. (fot. AUTORKA)I oto Dobromil. Zabytkowy kościół. Przetrwał najgorsze czasy sowieckie. - Nigdy nie był zamknięty. Kiedy NKWD przyszło po klucze, kościelny ukrył je w kołysce, w której spało dziecko - opowiada ks. Edward Loranc, od 8 lat proboszcz parafii.
Kościół ufundowany w 1551 r. przez Herburtów; renesansowa fasada, barokowy ołtarz, ambona, chrzcielnica. Świetność Dobromila była związana z tym rodem. W mieście działała drukarnia, jedna z pierwszych w Polsce. Tu wyszła m.in. kronika Kadłubka.
Na dziedzińcu kościoła pamiątkowe zdjęcie z dziećmi, którym przywieźliśmy słodycze, przybory szkolne i książki. Na Rynku rzut oka na Ratusz i pomnik Mickiewicza. Dookoła cicho i smętnie. Biednie.

Siwe orły

Klasztor Bazylianów u stóp Czarnej Góry. Najpierw forsujemy jeden stożek- ostre wejście i niemal pionowe zejście. Potem Herburt: 555 m. npm, też stromy. Na szczęście, na jego szczyt kręci się dróżka zamaszystymi serpentynami
Zza drzew na wierzchołku wyłaniają się potężne ruiny. Widok zapiera dech. Zamek zbudował w 1616 r. Szczęsny Herburt, kasztelan przemyski, jedna z "najgłośniejszych i ciekawszych postaci swego czasu" - pisze Orłowicz. Legenda głosi, że każdy z Herburtów po śmierci zamieniał się w siwego orła. Aż jeden z Herburtów zastrzelił na polowaniu takiego orła i za karę ród wygasł.
Zamek nigdy nie został zdobyty. Opierał się najazdom Kozaków, Tatarów, Szwedów i Rakoczego. W XVIII wieku zaczął popadać w ruinę. Lecz nadal stoi! Opiera się działaniu czasu, budząc podziw i zadumę nad przemijaniem ludzi i epok. Człowiek odchodzi, kamienie zostają, otoczone dostojnym pięknem natury.