W kinie Helios: Anioły i demony spisku

Premierze "Kodu da Vinci" kilka lat temu towarzyszyły zarzuty o antykatolickość powieści Dana Browna i ekranizacji Rona Howarda. Tym razem nikomu trzeźwemu już nie chce się podejmować polemiki ze spiskową teorią i antykatolickimi uprzedzeniami zawartymi w "Aniołach i demonach".

Autorami spisku są Iluminaci, tajne bractwo ludzi wierzących w rozum i naukę, zlikwidowane w XIX wieku przez księcia bawarskiego, ale rzekomo do dziś działające. Iluminaci chcą zniszczyć Watykan, siedzibę swego odwiecznego wroga, doprowadzając do wybuchu antymaterii. Do tego celu wybrali najdogodniejszy moment chwilowego "bezkrólewia" po śmierci papieża i zwołane konklawe.

Spisek spiskiem, ale od czego mamy amerykańskich bohaterów. Człowiekiem, który ocali Kościół, jest profesor z Harvardu Robert Langdon (i tym razem Tom Hanks). Naukowiec odczytuje znaki pozostawione przez spiskowców. W czterech miejscach Stolicy Apostolskiej więzieni są kardynałowie, główni kandydaci do papieskiego tronu. Co godzinę jeden z nich jest mordowany. Miejsca uwięzienia purpuratów stanowią jednocześnie symboliczny kod. Kto go rozszyfruje, znajdzie miejsce, gdzie jest ukryty pojemnik z antymaterią, a tym samym drogę do ocalenia stolicy zachodniego chrześcijaństwa.

Film Rona Howarda znakomicie łączy staroświecki sztafaż powieści spiskowych, detektywistycznych, horrorów i przygodowych z wymogami nowoczesnego thrillera akcji. Jest ujmująco niedorzeczny (tylko mając tego świadomość można czerpać największą przyjemność z filmu), a jednocześnie nowocześnie dynamiczny, spektakularny. Zdumiewa, że bohater będący zaprzeczeniem kultu młodości i siły wyrażanego we współczesnych filmach, m.in. o Bondzie, tak dobrze się sprzedaje.

Iluminaci Bawarscy - tajne stowarzyszenie założone 1 maja 1776 roku przez Adama Weishaupta w Ingolstadt w Bawarii, które oficjalnie za cel stawiało sobie szerzenie oświaty i propagowanie idei oświeceniowych oraz powstrzymywanie działalności jezuitów. Z czasem zaczęli nabierać rysu masońskiego za sprawą wzorowanego na lożach systemu stopni wtajemniczenia. Sekta została zlikwidowana przez elektora bawarskiego. Symbolem stowarzyszenia była Minerwa. Członkami sekty było wielu znanych ludzi, m.in. Goethe i Herder. Według legendy Iluminaci stali za wybuchem rewolucji francuskiej i ponoć do dziś działają. Założyciel Iluminatów pod koniec życia z antyklerykała stał się osobą wierzącą, wrócił do Kościoła i stał się jego obrońcą

Akcja rozgrywa się w nocy, w ciągu kilku godzin. Miejsce: ścisłe centrum Rzymu. Robert Langdon porusza się po labiryncie piwnic, tajemnych przejść, sieci ulic i świątyń. Ma dostęp nawet do archiwum watykańskiego, jednego z najlepiej szczerzonych miejsc na kuli ziemskiej.

Watykan jak przystało na spiskowy kanon został pokazany z wielością tajemnych przejść i lochów i w ten sposób upodobniony do szkoły magii w Hogwarcie z "Harry'ego Pottera". Profesorowi towarzyszy fizyczka, która ma rozbroić antymaterię, i funkcjonariusze Gwardii Szwajcarskiej. Z ograniczenia miejsca i czasu akcji wypływają jedynie dramaturgiczne korzyści.

Realizatorzy z powodzeniem podsycają atmosferę zagrożenia i strachu, stopniowo odsłaniają tajemnicę. Ale najcenniejsze w tym spektaklu jest wrażenie, jakie udaje się twórcom narzucić widzom, że poznają państwo kościelne nie od strony turystycznej czy pielgrzymkowej, ale od kulis. Watykan skrupulatnie strzeże swoich tajemnic, dokładnie reguluje dostęp dziennikarzy i kamer do swojego serca, dyskrecja jest jego znakiem firmowym. A "Anioły i demony" stwarzają iluzję, że świat na ekranie jest najlepszą reprezentacją świata zamkniętego za spiżową bramą.

"Anioły i demony", reż. Ron Howard, Wyst.: Tom Hanks, Ayelet Zurer, Ewan McGregor. USA, 140 min. Kino Helios Rzeszów