Zobacz, dlaczego pracownicy nie znają swoich praw

Okazuje się, że w ubiegłym roku inspektorzy pracy OIP w Rzeszowie nieprzestrzeganie przepisów o wynagrodzeniach ujawnili w co piątej kontroli dotyczącej przestrzegania prawa pracy.
- Świadomość prawna oraz wiedza na temat podstawowych praw pracowniczych jest bardzo niewielka – podkreśla Wojciech Dyląg z Państwowej Inspekcji Pracy w Rzeszowie, która wraz z Uniwersytetem Rzeszowskim zorganizowała konferencję „(Bez) Silny w Pracy”.
- Z moich obserwacji wynika, że co czwarty pracownik w wieku do 25 lat nie widzi różnicy między zatrudnieniem pracowniczym (umowa o pracę), a zatrudnieniem cywilnoprawnym tzw. "śmieciowym" (umowa zlecenia, umowa o dzieło). Niemalże połowa nie wie, co robić w sytuacji, gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia lub wypłaca nieterminowo lub w niepełnej wysokości. Mimo tego zauważa się wzrost zainteresowania problematyką prawa pracy, o czym świadczy liczba udzielanych przez nas porad prawnych – podkreśla rzecznik.
Pracownicy najczęściej zarzucają pracodawcy brak umowy, niewypłacalność oraz nieterminowość wypłat wynagrodzeń. - Problemem jest również korzystanie z przysługujących pracownikowi form odpoczynku (przerwy, urlopy) oraz wydawanie świadectwa pracy w terminie. Niejednokrotnie problemem jest również egzekwowanie uprawnień wynikających z faktu bycia pracownikiem-rodzicem – tłumaczy Wojciech Dyląg.
A jakie przepisy najczęściej łamią podkarpaccy przedsiębiorcy? - Dopuszczanie pracowników do pracy bez szkoleń bhp oraz badań lekarskich, niezapewnienie pracownikom np. odzieży, obuwia roboczego. Najpoważniejszym problemem jest jednak nielegalne zatrudnienie, niewypłacanie pracownikom wynagrodzenia, nieprawidłowe sposoby zwalniania, nadgodziny, zmuszanie do pracy w niedziele i święta. Coraz częściej dochodzi również do sytuacji nierównego traktowania w zatrudnieniu – dodaje rzecznik.
Pojawiają się też problemy związane z prawem do wypoczynku. - Zapomina się chociażby o tym, że urlop wypoczynkowy jest uprawnieniem corocznym. Pracodawcy nie zawsze równo traktują w tym zakresie pracowników. Na równi w kontekście długości przysługującego urlopu nie są traktowane różne grupy zawodowe. Ale pojawiają się też dylematy takie, jak to, czy 26 dni urlopu dla pracownika biurowego i 26 dni urlopu dla pracownika fizycznego spełniają swoją funkcję. Czy pracownicy wypoczną równie skutecznie, skoro charakter ich pracy i stopień ciężkości jest nierównomierny. Spornym zagadnieniem jest również to, czy sprawiedliwe jest to, aby pracownik po studiach po przepracowaniu czterech lat miał taki sam wymiar urlopu, czyli 26 dni, co pracownik z 30-letnim stażem pracy – mówi Wojciech Dyląg.
W ubiegłym roku nieprzestrzeganie przepisów o czasie pracy inspektorzy pracy ujawnili w co trzeciej kontroli z zakresu prawa pracy. Najczęściej był to wynik niewiedzy służb odpowiedzialnych w tych zakładach za przestrzeganie czasu pracy, a także większe zaangażowanie pracodawców w ekonomiczną stronę prowadzonej działalności. - Zagadnienia takie jak prawidłowe prowadzenie dokumentacji czasu pracy i jego rozliczanie schodzą po prostu na dalszy plan – podkreślają inspektorzy.