Nie ma „bezpiecznej” dawki alkoholu dla płodu. Bezpłatne badania pod kątem FASD

Specjalistyczna Poradnia FASD dla Dzieci i Młodzieży działa w Centrum Diagnozy i Psychoterapii Pomoc w Rzeszowie (ul. Dąbrowskiego 33 A) jest jedyną na Podkarpaciu placówką, która diagnozuje i leczy u dzieci FASD. Niestety, diagnozowanie nie jest objęte refundacją NFZ. Dlatego warto obecnie skorzystać z bezpłatnych diagnoz, które funduje do końca tego roku Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie. Od lipca w poradni przebadano już 35 dzieci pod kątem FASD.

- Diagnoza jest długim procesem, gdyż przeprowadza ją trzech specjalistów: psycholog, neurolog ortopeda i lekarz. Każdy z nich prowadzi własną diagnostykę, na jej podstawie poradnia wydaje jedną opinię. Rodzic otrzymuje także wskazówki do dalszej pracy z dziećmi. Im wcześniej postawiona diagnoza, tym większa szansa na złagodzenie trudności, występujących u dzieci w wyniku uszkodzenia mózgu. Możemy jedynie udoskonalić funkcjonowanie dziecka, by mu było łatwiej w dorosłym życiu – podkreśla Katarzyna Biała-Solarz, psycholog, psychoterapeuta, kierownik Centrum Diagnozy i Psychoterapii Pomoc w Rzeszowie.

Psycholog mówi, że nie ma „bezpiecznej” dawki alkoholu dla płodu, dlatego matki w ciąży w ogóle nie powinny pić, nawet butelki piwa i lampki wina.

– Alkohol jest trucizną, która bardzo negatywnie oddziałuje na rozwijający się płód. Działa bardzo stresogennie na płód, ponieważ dziecko dostając truciznę nie potrafi sobie z nią poradzić – mówi Katarzyna Biała-Solarz.

Apeluje do młodych mam, by nie ulegały fałszywym informacjom rozpowszechnianym w mediach społecznościowych, że niewielka ilość alkoholu nie szkodzi płodowi.

- Coraz więcej młodych kobiet pije alkohol. Jest on dla nich sposobem na spędzanie weekendów i wieczorów. I nie przyznają się do tego, twierdząc że wypiły tylko jednego drinka, w rzeczywistości tych drinków było o wiele więcej – mówi psycholog.
Katarzyna Biała-Solarz ubolewa nad tym, że nadal są lekarze ginekolodzy, którzy mówią swoim pacjentkom, że jedna lampka czerwonego wina wypita w ciąży nie jest groźna dla zdrowia dziecka.

Do Poradni FASD zgłasza się bardzo dużo rodziców, przede wszystkim zastępczych i adopcyjnych, którzy mają świadomość, że ich dziecko mogło być narażone na prenatalną ekspozycję na alkohol, natomiast mało biologicznych. Biologiczne matki rzadko przychodzą do poradni ze swoimi dziećmi, gdyż często same są uzależnione od alkoholu i zaprzeczają faktowi, że piły w ciąży i że ich dziecko ma jakiś problem. Często biologiczni rodzice pochodzą z dysfunkcyjnych środowisk, w których pije się od pokoleń.

Dokładnie nie wiadomo, ile w Polsce rodzi się dzieci z Fetal Alcohol Spectrum Disorder. Wg danych z programu badawczego „Alicja” Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z pełnym FASD rodzi się w Polsce dwoje dzieci na 1000 żywych, z częściowym FASD ta liczba wynosi około dziesięć razy więcej. Zaburzenia z grupy FASD należą do najczęściej występujących zaburzeń neurorozwojowych na świecie. Występują częściej niż autyzm i inne zaburzenia.

Dzieci urodzone z FASD mogą mieć wiele problemów: medycznych, behawioralnych, edukacyjnych i społecznych. Narażenie na alkohol w pierwszym trymestrze ciąży, być może zanim kobieta dowie się, że jest w ciąży, może spowodować poważne wady wrodzone. W późniejszym okresie ciąży picie alkoholu może powodować słaby wzrost i uszkodzenie mózgu, co może prowadzić do problemów z nauką i zachowaniem.

W Polsce brakuje systemowych działań od profilaktyki do leczenia FASD. Pisał o tym w 2021 roku Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek do ministra rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg oraz ministra zdrowia Adama Niedzielskiego.

„Polskie państwo jest bezradne wobec zagrożenia, jakie dla dziecka niesie spożywanie alkoholu przez matkę w ciąży. Rozproszone działania interwencyjne, profilaktyczne i edukacyjne nie dają efektu – zachowania pełnej abstynencji przez ciężarne” – napisał Marcin Wiącek.