Polska B. Czy Podkarpacie, mimo starań, pozostanie nią na zawsze?

Według danych Ministerstwa Rozwoju, w latach 2004-2015 Podkarpacie było drugim po woj. warmińsko-mazurskim regionem, do którego trafiło najwięcej unijnych pieniędzy w przeliczeniu na mieszkańca (2,16 tys. euro). Ale mimo to pod względem poziomu zamożności i rozwoju gospodarczego nie udało nam się dogonić tych bogatych regionów. Różnica między ścianą wschodnią a zachodem kraju nadal się powiększa.

Statystycznie przepaść się pogłębia

Potwierdzają to dane GUS. PKB na głowę na Podkarpaciu w stosunku do średniej krajowej w 2000 r. wynosił 72,7 proc. W 2014 r. nie tylko nie wzrósł, ale wręcz zmalał - do 70,9 proc. To oznacza, że do przeciętnego poziomu PKB w kraju brakuje nam blisko 30 procent! Regiony takie jak Mazowsze, Dolny Śląsk lub Wielkopolska uciekają nam podwójnie, bo tam PKB na osobę w ciągu ostatniej dekady nie tylko się zwiększył, ale znacznie przekracza też krajową średnią. W przypadku Mazowsza aż o 60 proc., a woj. dolnośląskiego - 11,9 proc.

W przeliczeniu na złotówki na Podkarpaciu PKB per capita za 2014 r. wynosi 31,7 tys. zł. To znów nie napawa optymizmem, bo choć od innych regionów ściany wschodniej bardzo nie odstajemy, to są też takie, gdzie poziom zamożności jest wyższy. To np. województwa warmińsko-mazurskie (PKB na głowę wynosi tam 32 tys. zł) oraz świętokrzyskie (32,5 tys. zł).

Ekonomista Artur Chmaj podkreśla, że problem nierównomiernego rozwoju regionów dostrzegano już kilkadziesiąt lat temu. Jednak - jego zdaniem - dysproporcji nie da się wyrównać.

- Oczywiście, one są szkodliwe i należy robić wszystko, by pomóc biedniejszym regionom w rozwoju, ale prawda jest taka, że obszary o lepszych warunkach społeczno-gospodarczych przyspieszają coraz dynamiczniej. Te słabsze idą swoim tempem, dlatego dystans między nimi się pogłębia - tłumaczy ekonomista z Małopolskiego Instytutu Gospodarczego. - To jest naturalne zjawisko, które widać nawet na poziomie samego Podkarpacia. Jego stolica - Rzeszów - to miejsce, gdzie buduje się nowe szkoły, mieszkania i gdzie osiedla się coraz więcej młodych ludzi, podczas gdy w ościennych miejscowościach szkoły się zamyka, a ludność stamtąd ucieka - dodaje.

Urzędnicy: możemy być liderem Polski wschodniej

Ale jak zaznacza Chmaj, statystyki i liczby nie mówią wszystkiego o poziomie zamożności mieszkańców Podkarpacia. Bo choć zarobki są tu mniejsze, to niższe są też koszty życia, przez co poziom dobrobytu wcale nie jest dramatycznie niski. Statystyki nie uwzględniają też strumienia pieniędzy zza granicy, jakie płyną od pracujących w Niemczech, Holandii i Wielkiej Brytanii osób.

Urzędnicy marszałka, pytani o perspektywy rozwoju regionu, zwracają uwagę na dynamikę wzrostu PKB. W 2013 r. na Podkarpaciu odnotowano 4,7 proc. wzrost, czyli drugi co do wielkości w kraju (Polska - wzrost o 2,9 proc.).

- Szczególnie wart zauważenia jest wyraźny wzrost nakładów inwestycyjnych w gospodarce narodowej - w okresie 2004-2013 miał miejsce ponad dwukrotny ich wzrost w makroregionie Polski wschodniej - mówi Daniel Kozik z biura prasowego marszałka województwa. - Na jego tle wyróżnia się właśnie województwo podkarpackie, które zajmuje 7. miejsce w kraju, a na przestrzeni lat 2009-2013 odnotowało wzrost nakładów o prawie 23 proc. - dodaje.

Zwiększa się również wysokość nakładów na działalność badawczo-rozwojową. W 2013 r. woj. podkarpackie odnotowało tu wzrost o 320 proc., co dało nam 1. miejsce w kraju. W latach 2009-2014 woj. podkarpackie znalazło się także w pierwszej czwórce województw o największym wzroście liczby podmiotów wpisanych do REGON-u (wzrost o 12,11 proc.). Dlatego - jak prognozuje Kozik - jeżeli ta tendencja utrzyma się, Podkarpacie w kolejnych latach wyjdzie z aktualnie trudnej sytuacji i może stać się liderem Polski wschodniej.