Pomnik Chrystusa Króla w Małej

Przydatne adresy

Przydatne adresy

Ks. Roman Jurczak, Mała 25, 39-107 Niedźwiada, tel. 017 221-39-09
Towarzystwo Przyjaciół Małej, Mała 8, 39-107 Niedźwiada, prezes p. Tadeusz Książek
www.moto-friends-mala.pl

Przedwojenny monument stoi na jednym z malowniczych wzgórz otaczających Małą, wieś w powiecie ropczycko-sędziszowskim. - Mieszkańcy są przekonani, że obecność pomnika chroni ich przed nieszczęściami - podkreśla ks. Roman Jurczak, proboszcz parafii w Małej. - Tłumaczę, że pomnik jest także zobowiązaniem, bo przypomina o wierności pewnym wartościom.

Wojciechowa pamiątka

Betonowo-ceglany Chrystus Król z Małej to monument niezwykły. Wznosi się na wysokość 17 metrów, rozpiętość ramion Chrystusa wynosi 8 metrów. Autorem pomnika był rzeźbiarz Wojciech Durek, pochodzący z Małej. Wysokiej klasy artysta, który kształcił się w Polsce i w Wiedniu.

Istnieją dwie wersje, jak doszło do powstania pomnika. Skądinąd wcale nie muszą być one z sobą sprzeczne. Według jednej, pomnik jest darem Durka dla rodzinnej miejscowości. Do wyrzeźbienia figury artystę miał namówić ówczesny proboszcz, ks. Józef Kuczek. W charakterystyczny dla siebie sposób: "Wojciechu, Wojciechu, dobrze by było, żebyś zostawił jakąś pamiątkę". Umowa podobno była taka, że proboszcz miał przygotować cokół, a Durek - wyrzeźbić figurę. Według innej wersji, pomnik został wzniesiony jako wotum za uratowanie wsi przed klęską gradobicia.

Tak czy owak, pomysł postawienia pomnika spodobał się mieszkańcom Małej. Jak podają historyczne przekazy, z wielką ofiarnością i poświęceniem zbierali w pobliskim lesie kamienie na fundament i cokół. Niektórzy rozbierali nawet swoje przydomowe piwnice, aby nie zabrakło materiału.

Rzeźbiarz pracował nad pomnikiem w latach 1935-36. Nie wiadomo, czy inspirował się Chrystusem z Rio de Janeiro, choć nie jest to wykluczone. Nie zmienia to jednak faktu, że drugiej takiej figury prawdopodobnie w Polsce nie ma. Gotowy monument został poświęcony w sierpniu 1937 roku.

Remont za 60 tys. zł

Czy wiesz, że…

- Twórca pomnika Chrystusa Króla w Małej, Wojciech Durek, przed II wojną światową piastował funkcję rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
- Odsłonięcie pomnika Chrystusa w Rio de Janeiro i w Małej dzieli zaledwie 6 lat (Rio de Janeiro - 1931, Mała - 1937). Monument w Rio de Janeiro jest ponaddwukrotnie wyższy: ma - wraz z cokołem - 38 metrów, Chrystus z Małej - 17.
- Drugą, obok Wojciecha Durka, znaną postacią pochodzącą z Małej jest Tadeusz Sinko, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, sławny nauczyciel greki i łaciny.

II wojna światowa naruszyła figurę jedynie w niewielkim stopniu. Wprawdzie Niemcy strzelali do Chrystusa, ale odstrzelili mu jedynie palec u ręki. Mieszkańcy Małej śpiewali wtedy: "Na nic się zdały pociski wroga Germana, bo żaden nie śmiał obalić na górze Chrystusa Pana".

Bardziej dotkliwy okazał się dla pomnika ząb czasu. Okoliczni mieszkańcy próbowali remontować monument na przełomie lat 80. i 90. Społecznie, bez projektu, tak jak potrafili. Zajmował się tym, już nieżyjący, Piotr Miklos, który wówczas opiekował się figurą. Powstrzymało to jej degradację jedynie na chwilę.

W 2002 r., już za ks. Jurczaka, podjęto decyzję o przeprowadzeniu profesjonalnej renowacji monumentu. Powołano Towarzystwo Przyjaciół Małej, które zajęło się zbieraniem funduszy na ten cel. Czas był najwyższy: po odsłonięciu odpadających warstw elewacji okazało się, że cegły wewnątrz figury są już tak zmurszałe, iż za chwilę monument sam by runął.

Remont pochłonął ok. 60 tys. zł. Wykonała go krakowska firma Optimal pod nadzorem konserwatorskim Moniki Jamroziewicz-Filek z Krakowa. Firma Addiment Polska przekazała nieodpłatnie materiał do wypełnienia szczelin i klejenia pęknięć. Podczas remontu figurze został przywrócony jej pierwotny kształt. Poświęcenie monumentu po renowacji odbyło się w październiku 2002 r.

Pierwszy cud Podkarpacia

Jak dojechać

Najkrótsza droga z Rzeszowa prowadzi przez Ropczyce. Tam trzeba skręcić na Wiśniową i kierować się na Łączki Kucharskie i Niedźwiadę (od Łączek są już drogowskazy i tablice informacyjne). Można też jechać dłuższą trasą przez Wielopole Skrzyńskie.

Po remoncie uporządkowano otoczenie pomnika, zrobiono drogę dojazdową, wyłożono kostką placyk przed pomnikiem, zainstalowano profesjonalne oświetlenie, ustawiono tablice informacyjne.

Towarzystwo Przyjaciół Małej i ks. proboszcz zrobili wiele, by wypromować religijny symbol wioski na jej rozpoznawalną wszędzie wizytówkę, cel wycieczek i pielgrzymek. Pojawiły się gadżety z wizerunkiem pomnika: pocztówki, kalendarze, breloczki, metalowe figurki.

W 2007 roku Chrystus z Małej wygrał ogłoszony przez Nowiny plebiscyt "Siedem cudów Podkarpacia". - Obliczyliśmy, że tylko w jeden dzień, pierwszą niedzielę po ogłoszeniu wyników plebiscytu, przy pomniku zatrzymało się ok. 600 samochodów - wylicza ks. proboszcz.

W każdy weekend, jeśli jest tylko pogoda, przyjeżdża sporo samochodów z obcymi rejestracjami. Ks. Roman, zapalony motocyklista, organizuje w Małej dwa razy w roku - w kwietniu i październiku - motocyklowe zloty. Na ostatnim, kwietniowym, było ok. 10 tys. motocykli. Te zloty też przyczyniają się do reklamy monumentu. Nie przypadkiem przy figurze spotyka się później wielu motocyklistów.

- Ludzie, którzy przyjeżdżają tu pierwszy raz, najpierw są zdziwieni, że taki monument tu w ogóle istnieje. Później Mała staje się dla nich miejscem, które się co jakiś czas odwiedza - podkreśla ks. proboszcz.