Seniorów nam na Podkarpaciu przybywa. Co z emeryturami?

Na koniec 2021 roku ludność Podkarpacia liczyła 2,1 mln osób (to dane z Narodowego Spisu Powszechnego). Mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym, czyli do 17 r. życia było 395,2 tysiące, w wieku produkcyjnym (18-59 lat w przypadku kobiet i 18-64 lata dla mężczyzn) - 1,3 mln, natomiast w wieku poprodukcyjnym, kiedy zazwyczaj kończy się życie zawodowe (60 lat i więcej - kobiety oraz 65 lat i więcej - mężczyźni) - 440,2 tys.

- Porównując te dane z sytuacją sprzed dekady, widać wyraźne starzenie się społeczeństwa na Podkarpaciu - zwraca uwagę Angelika Koprowicz z Urzędu Statystycznego w Rzeszowie. - Osób w wieku przedprodukcyjnym w 2021 r. było o 32,5 tys. mniej niż 10 lat wcześniej, a tych w wieku produkcyjnym o 101 tys. mniej. Z kolei mieszkańców w wieku poprodukcyjnym w 2021 r. było o 99,6 tys. więcej niż w 2011. Nastąpiła więc wyraźna zmiana proporcji.

Zauważa, że proces starzenia się społeczeństwa obrazuje też indeks starości, czyli liczba dziadków (kobiet i mężczyzn w wieku 65 lat i więcej), przypadająca na 100 wnuczków (dzieci do 14 lat).

- Im więcej przypada dziadków na wnuczków, tym społeczeństwo jest starsze. W 2011 r. w województwie przypadało 81 dziadków na 100 wnuczków, natomiast na koniec minionego roku już 111.

Na Podkarpaciu wyraźnie wzrosła też mediana wieku. W 2021 r. wyniosła 41 lat, co oznacza, że połowa ludności miała mniej lat, a druga połowa więcej. 10 lat wstecz wynosiła ona u nas 36,6 lat. Dla przykładu najstarszych mieszkańców Podkarpacia, czyli osób w wieku 90 lat i więcej w 2011 r. było 6,4 tys., a w 2021 już ponad dwukrotnie więcej - 14,5 tys. Stulatków i starszych mamy 193.

Dr Hubert Kotarski, prodziekan Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego, zwraca uwagę, że w okres wieku poprodukcyjnego weszły roczniki wyżu demograficznego po II wojnie światowej, czyli osoby urodzone końcem lat 50. aż do początku lat 60. M.in. stąd ten wzrost.

- Z drugiej strony już od kilku lat coraz bardziej widoczny staje się proces starzenia się ludności. Więcej nas umiera, niż rodzi się dzieci - zwraca uwagę.

Tu dane za 2021 r. wyglądają u nas tak: 26,5 tys. zgonów i 17,9 tys. urodzeń.

Obserwuje też, że wydłużył się wiek życia ludności.

- Zawahanie w tej kwestii związane było z pandemią Covid-19, kiedy koronawirus atakował głównie starsze osoby. Pewnie ten spis jeszcze tego w pełni nie uchwycił - mówi dr Kotarski.

Obecnie w naszym województwie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca dokładnie 306 656 emerytur. Średnia wynosi 2603 zł brutto. Najwyższa emerytura wypłacana przez oddział ZUS w Rzeszowie wynosi 17 179 zł, a pobierający ją senior skończył pracować dopiero w wieku 78 lat i jednego miesiąca. Jego okres składkowy to aż 55 lat! Z kolei najwyższa emerytura w oddziale ZUS w Jaśle wynosi niewiele mniej - 15 198 zł.

Od marca 2023 r. najniższa emerytura i renta wyniesie 1588,44 zł. Wtedy też wszystkie świadczenia mają wzrosnąć o 13,8 proc., jednak nie mniej niż o 250 zł.

- Staramy się, by waloryzacja nie była symboliczna. Chodzi o to, aby zapewnić najstarszemu pokoleniu godne życie - podkreśla Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej.

Na waloryzację świadczeń rząd przeznaczy rekordowe 41,8 mld zł.