System Akredytacji i Standardów Działania Instytucji Wsparcia Ekonomii Społecznej – AKSES

Czym jest System Akredytacji i Standardów Działania Instytucji Wsparcia Ekonomii Społecznej – AKSES?

Wsparcie infrastrukturalne sektora ekonomii społecznej polega przede wszystkim na tworzeniu sieci wyspecjalizowanych instytucji, które animują, ułatwiają i wspierają powstawanie oraz działalność Podmiotów Ekonomii Społecznej. Zaproponowany system AKSES koncentruje się, w swoim docelowym kształcie, na wdrożeniu standardów działania wśród OWES, a następnie zapewnieniu poprzez akredytację tych podmiotów, iż standardy są stosowane w praktyce. Jego otwarty charakter, a także szerokie konsultacje, powinny zapewnić, że działalność sektora ekonomii społecznej będzie wspierana w profesjonalny i efektywny sposób, nie ograniczający jednak oddolnego charakteru inicjatyw, wynikającego ze zdefiniowanych lokalnie potrzeb – co należy bardzo mocno podkreślić.

Akredytacja, a wybór projektów finansowanych ze środków publicznych.

Główną przesłanką wdrożenia tego mechanizmu jest zapewnienie efektywności wydatkowania środków publicznych, w tym środków europejskich. System akredytacji z jednej strony przełoży się na podniesienie jakości realizowanych projektów, z drugiej strony może spełnić rolę narzędzia wspierającego wybór projektów. Funkcjonalnie oznacza to, iż uzyskanie akredytacji przez OWES warunkuje staranie się o wsparcie publiczne. Takie rozwiązanie może być wykorzystane podczas wyboru projektów realizowanych zarówno ze środków Unii Europejskiej w latach 2014-2020, jak i środków krajowych.

Akredytacja, a strategia rozwoju ekonomii społecznej.

Opracowany system AKSES wpisuje się w przyjętą przez środowisko Ekonomii Społecznej oraz Departament Pożytku Publicznego w MPiPS ścieżkę profesjonalizacji i ekonomizacji podmiotów ekonomii społecznej. Nie kreuje on systemu wsparcia ekonomii społecznej w Polsce w ramach środków publicznych, jest natomiast instrumentem który ma zapewnić jak najwyższą efektywność wydatkowania tych środków. Autorzy systemu dokładają wszelkich starań, aby wpisywał się on w strategiczne plany rozwoju sektora ekonomii społecznej, na każdym z poziomów tj.: wspólnotowym, krajowym i regionalnym.
Na poziomie unijnym – AKCES jest odpowiedzią na uwarunkowania wynikające z kluczowych dokumentów (strategia Europa 2020, projekt pakietu legislacyjnego), które jednoznacznie wskazują, iż obszar ekonomii społecznej będzie traktowany jako jeden z priorytetów wsparcia.
Na poziomie krajowym zakłada się koordynację działań regionalnych, zwiększenie dostępu do kapitału zwrotnego dla podmiotów ekonomii społecznej, a przede wszystkim wypracowanie rozwiązań systemowych, czego przejawem jest AKSES.

Akredytacja, a programy regionalne.

Na poziomie programów regionalnych – podkreślanym celem jest m.in. rozwój sieci wsparcia ekonomii społecznej, tworzenie partnerstw na rzecz rozwoju ekonomii społecznej, wsparcie dla osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym za pośrednictwem podmiotów ekonomii społecznej oraz udzielanie dotacji inwestycyjnych podmiotom ekonomii społecznej. Rola AKSES będzie szczególnie widoczna w pierwszym obszarze. Kluczowe znaczenie dla budowy i modyfikacji systemu AKSES ma Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, który jest dokumentem horyzontalnym odnoszącym się do powyższych trzech poziomów, ale uwzględniającym także uwarunkowania lokalne. Obecna wersja systemu koresponduje z priorytetami rozwojowymi zdefiniowanymi w projekcie KPRES.

Cel akredytacji

Głównym celem budowy systemu akredytacji opartego na sprecyzowanych standardach działania jest rozwój sektora ekonomii społecznej w Polsce poprzez zapewnienie wysokiej jakości usług wspierających, świadczonych na rzecz podmiotów ekonomii społecznej.
Należy podkreślić, iż bezpośrednimi i jedynymi podmiotami podlegającymi akredytacji będą Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej. System akredytacji, zgodnie z założeniami projektu, nie będzie odnosił się bezpośrednio do Podmiotów Ekonomii Społecznej.
Zarówno wdrożenie standardów, jak również następująca później akredytacja, są z założenia działaniami dobrowolnymi, jednakże zakłada się, iż proces będzie ściśle związany z możliwością pozyskiwania środków publicznych, w szczególności z Unii Europejskiej.

Korzyści

Istnieje szereg korzyści przemawiających za opracowaniem i wdrożeniem systemu akredytacji i standardów działania OWES. Do najistotniejszych, w podziale na poziomy oddziaływania, należą:
a) dla sektora ekonomii społecznej
- efektywne wydatkowanie środków publicznych (w tym w szczególności UE) przeznaczonych na wsparcie ekonomii społecznej,
- stymulowanie rozwoju środowiska ES w Polsce oraz jego promocja w sposób metodyczny, uporządkowany i spójny, gwarantujący równocześnie niezbędną elastyczność i możliwość autonomicznego, oddolnego kreowania inicjatyw w obszarze ES,
- wzmocnienie ładu funkcjonalnego i instytucjonalnego,
- uproszczenie kryteriów wyboru projektów w ramach programów finansowanych ze środków EFS,
- możliwość benchmarkingu pomiędzy OWES,
- zwiększenie możliwości przepływu „dobrych praktyk” pomiędzy OWES.
b) dla Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej
- rozwój potencjału instytucjonalnego poszczególnych podmiotów,
- uporządkowanie organizacyjne i merytoryczne funkcjonowania OWES,
- możliwość pozyskiwania informacji zwrotnych i tworzenie wiarygodnych i obiektywnych narzędzi oceny jakości realizowanych usług,
- profesjonalizacja świadczonych usług,
- możliwość rozwoju potencjału w zakresie zarządzania podmiotem oraz działań merytorycznych.
c) dla Podmiotów Ekonomii Społecznej
- zapewnienie możliwości korzystania z porównywalnych i wysokiej jakości usług wspierających,
- bardziej dynamiczny rozwój, w tym w szczególności kadr i struktury,
- profesjonalizacja funkcjonowania.

Co wynika z przyznania akredytacji dla OWES

Przyznawaniem dotacji dla przedsiębiorstw społecznych ( w tym spółdzielni socjalnych) będą się zajmować Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej, które:
• uzyskają akredytację Ministra Pracy i Polityki Społecznej,
• będą realizowały projekt związany ze wsparciem ekonomii społecznej finansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego danego województwa na lata 2014 – 2020

W dniu 29 października 2015 Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie ogłosił konkurs zamknięty nr RPPK.08.05.00-IP.01-18-002/15 na składanie wniosków o dofinansowanie projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 Oś Priorytetowa VIII Integracja społeczna Działanie 8.5 Wspieranie rozwoju sektora ekonomii społecznej w regionie.
Typy projektów możliwe do realizacji w ramach konkursu:
Świadczenie usług animacyjnych, inkubacyjnych i biznesowych dla wsparcia rozwoju ekonomii społecznej zgodnie z podziałem przyjętym w ramach Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej, takich jak, między innymi:
a. usługi umożliwiające uzyskanie/podniesienie wiedzy i rozwijanie umiejętności potrzebnych do założenia i/lub pracy w przedsiębiorstwach społecznych i jego rozwijania ,
b. usługi polegające na dostarczaniu i rozwijaniu kompetencji i kwalifikacji zawodowych potrzebnych do pracy w przedsiębiorstwie społecznym,
c. wsparcie finansowe (dotacje) na tworzenie miejsc pracy5 dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym,
d. udzielanie wsparcia pomostowego w formie finansowej oraz w formie zindywidualizowanych usług , o których mowa w lit. a i b,
e. usługi polegające na podnoszeniu kwalifikacji pracowników podmiotów ekonomii społecznej

Dofinansowanie może uzyskać tylko ośrodek wsparcia ekonomii społecznej (OWES) posiadający akredytację ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego.

Opracował na podstawie danych MPiPS oraz WUP Rzeszów
Mirosław Cieśla
Kierownik Centrum Ekonomii Społecznej
Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej
W Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A.