Za 30 mln zł zutylizują ekologiczną bombę w Stalowej Woli

Po wielu latach starań Stalowa Wola dostała pieniądze na rozbrojenie ekologicznej bomby, jaką są poprzemysłowe stawy osadowe zajmujące teren blisko czterech hektarów. Przez lata Huta Stalowa Wola wylewała tam pozostałości poprodukcyjne z niebezpiecznymi metalami.

Miasto zdecydowało się przejąć stawy od Huty Stalowa Wola przed sześciu laty. Huta była wtedy w fatalnej sytuacji finansowej, nie stać jej było na wyłożenie dziesiątków milionów złotych na ich zlikwidowanie. Tylko miasto mogło starać się o dofinansowanie prac nad ich unieszkodliwieniem. 

- Dostaliśmy olbrzymie dofinansowanie na rekultywację stawów osadowych - powiedział prezydent Lucjusz Nadbereżny. Całość prac wyceniona jest na 30 milionów 679 tysięcy złotych. Z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej miasto dostanie 24 miliony 511 tysięcy złotych. To aż 80 procent dofinansowania. Miasto dopłaci więc 6 milionów złotych i bomba przestanie tykać.

Od powstania huty w 1938 roku stare oleje, bezużyteczne paliwa i odpady z galwanizerni i malarni, rozpuszczalniki i czyściwa trafiały do nie zadaszonych dołów z wybetonowanymi dnami. Powstało sześć osadników. Dziś zagrażają podziemnym wodom, bo szczególnie w szóstym zbiorniku beton zaczyna się kruszyć, niszczony przez warunki atmosferyczne.

Temat ciągnie się od lat. W 2014 roku ówczesny prezydent Andrzej Szlęzak zdecydował o unieszkodliwieniu przejętych od huty stawów i przygotował wniosek o dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Po rekultywacji miały powstać tereny do inwestowania, których miastu bardzo brakuje.

O ogromie pracy świadczy choćby to, że jeden staw zawiera 11,5 tysiąca metrów sześciennych toksycznych substancji. Szacuje się, że w sumie do unieszkodliwienia jest 151 tysięcy ton toksycznych odpadów. Projekt likwidacji osadników już jest. Wykonała go kielecka firma zajmująca się ekologią. Prace sfinansowała huta. Miasto w 2008 roku przeznaczyło 300 tysięcy złotych na tak zwane „studium wykonalności”, niezbędne do starań o unijne fundusze.

Jak się okazuje, zawartość pięciu stawów po kilkudziesięciu latach uległa już zestaleniu. Zostaną więc połączone i przykryte trzema warstwami ziemi, z których ostatnia, ze słabo przepuszczających wodę iłów krakowieckich, będzie mieć metr grubości. Przez trzydzieści lat zainstalowane tam czujniki będą mierzyć poziom zanieczyszczeń.

Najgorsza sytuacja jest z szóstym, najmłodszym osadnikiem. Prawdopodobnie będą tam dodawane substancje chemiczne, które spowodują, że zawartość toksycznych substancji zżeluje się, zamieni w galaretę. Po zmniejszeniu objętości, „galareta” zostanie wydobyta i przewieziona do unieszkodliwienia. Dół zostanie zasypany, na powierzchni powstanie łączka. Przez pół wieku nie będzie można tam inwestować. Jeszcze w tym roku zostanie ogłoszony przetarg na wybór wykonawcy robót, ich finał byłby w roku 2018.