Zmiany w Kodeksie pracy, które weszły wczoraj w życie, to tylko mały krok w dobrą stronę

Na pewno próba uregulowania spraw związanych z umowami czasowymi. Umowy na czas określony będą mogły być zawierane z pracownikami co do zasady na okres do 33 miesięcy i maksymalnie może być ich trzy. To dobre rozwiązanie, bo trochę zmieni sytuację pracowników w Polsce. Przypomnę, że prawie co trzeci Polak pracuje na umowie terminowej. Co więcej, przodujemy niechlubnie pod tym względem w statystykach unijnych. Komisja Europejska wielokrotnie wytykała to Polsce. Te zmiany to jednak tylko mały krok w dobrą stronę.

Dlaczego?

Wprowadzone zmiany mają przede wszystkim chronić pracowników przed nadużyciami. Zastanawiam się jednak, czy będą one respektowane przez pracodawców. Często jest tak, że gdy się wprowadza zmiany, które z założenia mają zmierzać w dobrym kierunku, to zbacza się z kursu. Niepokojące jest przede wszystkim to, że ustawodawca wprowadził wyjątki. Ograniczenia do trzech trzech umów na czas określony, które nie mogą przekraczać 33 miesięcy, nie będą miały zastosowania w przypadku, gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie, np. jeżeli zawarcie umowy w danym przypadku będzie służyło zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania. Tak naprawdę wszystko więc będzie zależało od właściwej argumentacji pracodawcy. Pracodawca w uzasadnionych przypadkach będzie mógł więc zawierać 4., czy nawet 5. umowę. Jest to niebezpieczne dla dość dobrej idei zmian. Liczę jednak na to, że inspekcja pracy będzie skrupulatnie sprawdzać zasadność tych argumentów. Może się zdarzyć, że niektórzy pracodawcy będą po prostu wykorzystywać te zapisy, by obejść ustanowione prawo.

Co jeszcze zmieniło się od wczoraj w Kodeksie pracy?

Zrównany został okres wypowiedzeń umów o pracę na czas określony i nieokreślony. W przypadku, gdy staż pracy u danego pracodawcy jest krótszy niż sześć miesięcy, to okres wypowiedzenia umowy na czas określony - tak jak i umowy na czas nieokreślony, wyniesie dwa tygodnie. Gdy staż wynosi od pół roku do mniej niż trzech lat okres wypowiedzenia to miesiąc, a trzy miesiące przy co najmniej trzyletnim stażu. Tak więc teraz przy wypowiedzeniu nie będzie się już liczył rodzaj umowy, lecz wyłącznie staż pracy. Zrównanie okresu wypowiedzeń to dobra zmiana, bo dotychczas pracownik zatrudniony na umowie na czas określony miał krótsze okresy wypowiedzenia. Zmiana ta jest też dobra, bo w pewnym stopniu spowoduje, że umowy terminowe, śmieciowe będą coraz mnie opłacalne dla cwaniaków, którzy tylko z nazwy są pracodawcami - tak naprawdę są wyzyskiwaczami, którzy kombinują, by jak najwięcej zarobić kosztem osób, które przyjmują do pracy. 

Zmiany dotyczą także umów na okres próbny. Na czym one konkretnie polegają?

Co do zasady pracodawca będzie mógł zawrzeć umowę o pracę na okres próbny z pracownikiem tylko raz, aby sprawdzić kwalifikacje pracownika i możliwości wykonywania określonej pracy. Niestety, dotychczas wyglądało to naprawdę różnie np. umowa próbna zawierana była na bardzo długi okres, a czasami nawet na lata. A umowa ta ma być przecież próbą, a nie omijaniem przepisów, nakazujących zatrudnienie osoby na umowę o pracę - umowę, która zawiera okres wypowiedzenia i inne prawa pracownicze. Generalnie od wczoraj obowiązują w Polsce trzy rodzaje umów o pracę: umowa na czas nieokreślony, umowa na czas określony i właśnie umowa na okres próbny.