Generał Stanisław Maczek będzie miał w Krośnie pomnik. Czy stanie przed RCKP? Dyskusja o lokalizacji podzieliła radnych miasta

Jeden z najwybitniejszych polskich dowódców ma już w Krośnie ulicę w dzielnicy Polanka. Od 2023 roku jego imię nosi też Zespół Szkół Elektrycznych i Ogólnokształcących. To właśnie dyrektor tej placówki wystąpił z inicjatywą budowy w Krośnie pomnika patrona szkoły.

Na ostatniej sesji radni miasta mieli wyrazić zgodę na wzniesienie w Krośnie pomnika upamiętniającego generała Stanisława Maczka i żołnierzy kompanii krośnieńskiej z 1918 roku. Tak się jednak nie stało, bo pojawiły się wątpliwości co do miejsca usytuowania obelisku.

Około czterometrowej wysokości pomnik ma być zlokalizowany w centrum miasta, u zbiegu ulic Krakowskiej i Kolejowej.

- W pobliżu tego miejsca Stanisław Maczek, jeden z największych polskich dowódców, uhonorowany między innymi we Francji, Belgii, Wielkiej Brytanii i Holandii, otrzymał od podpułkownika Józefa Swobody dowództwo kompanii krośnieńskiej. W znajdującym się obok budynku (obecna siedziba PTTK) mieściło się biuro werbunkowe, do którego zgłaszali się ochotnicy z Krosna i okolic do tworzonej kompanii - argumentował prezydent Piotr Przytocki, uzasadniając projekt uchwały.

Dodatkowym argumentem za taką lokalizacją jest też sąsiedztwo Starego Cmentarza. Na tej nekropolii znajdują się pomniki powstańców styczniowych i groby uczestników walk o niepodległość. To pamiątki, które podkreślają udział mieszkańców w dążeniach narodowowyzwoleńczych.

Konkretnym miejscem, wnioskowanym przez Społeczny Komitet Budowy Pomnika, zaprezentowanym radnym na wizualizacjach, był niewielki skwer przed frontem Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza. Jednak ta lokalizacja, wskazana w pierwszym projekcie uchwały, nie zyskała akceptacji Komisji Kultury, Sportu i Turystyki Rady Miasta. Dlatego tuż przed sesją prezydent Piotr Przytocki wniósł autopoprawkę do projektu. Zawierała ona propozycję nowej lokalizacji. W tej samej części miasta, ale po drugiej stronie ulicy, przy parkingu u zbiegu ul. Kolejowej i Krakowskiej. Tę lokalizację komisja zaopiniowała pozytywnie.

Jak się okazało, sprawa usytuowania obelisku wzbudziła emocje nie tylko podczas obrad komisji. Przez kilkadziesiąt minut dyskutowano także o budowie pomnika podczas sesji.

- Generał Stanisław Maczek to postać wyjątkowa. Nie przegrał żadnej swoje bitwy podczas II wojny światowej. Po zakończeniu walk w 1939 roku przedostał się na Zachód, tam prowadził działania jako dowódca I Polskiej Dywizji Pancernej. Jest symbolem niezłomności. Przez to, że właśnie z Krosna, w 1918 roku, wyruszył w swoją drogę żołnierza Wojska Polskiego, ma swoje trwałe miejsce w historii miasta. Ale żeby pamięć o tym rozpowszechnić, dotrzeć do mieszkańców i turystów, jego pomnik powinien mieć sensowne miejsce - podkreślił radny Krzysztof Babinetz.

Jego zdaniem – pierwotna lokalizacja, przy RCKP, była właściwsza. To miejsce pozwalałoby też na organizację uroczystości, np. z udziałem wojskowej kompanii honorowej. - Przeniesienie lokalizacji pomnika na działkę przy parkingu, jak proponuje prezydent Przytocki, to nie jest dobra zmiana - stwierdził radny Babinetz.

Radni Kazimierz Mazur i Paweł Krzanowski zasugerowali, by z podjęciem uchwały się nie spieszyć i dać sobie czas na konsultacje i dobre przemyślenie tego, gdzie ma stanąć pomnik upamiętniający wybitną postać.

Z kolei radny Marcin Niepokój przekonywał, że lokalizacja przy parkingu jest korzystna i wyjaśniał, że komisja dostała informację, że szybkie podjęcie uchwały jest konieczne ze względu na możliwość uzyskania dofinansowania do budowy pomnika z IPN.

- Z tego co wiem, dyrekcja RCKP nie jest zbyt zadowolona z tego, że przy budynku miałby stanąć pomnik, dlatego musimy szukać konsensusu - dodał.

Ostatecznie głosowanie nad projektem z autopoprawką się nie odbyło. Zostało odłożone na kolejną sesję.

- Poddamy kwestię lokalizacji konsultacjom z mieszkańcami, w szybkim trybie w formie online - zapowiada prezydent Piotr Przytocki.

Kształt pomnika jeszcze nie jest znany. Wykona go artysta, który wygra konkurs. Inicjatorzy budowy chcą, by pomnik został odsłonięty 11 grudnia tego roku, w 30 w rocznicę śmierci generała Maczka.