Jak działa nowa ustawa konsumencka

- Pod koniec zeszłego roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące praw konsumenta. Można już ocenić jak się sprawdzają w praktyce?
- Nowa ustawa wprowadza wiele istotnych zmian, bardzo korzystnych dla konsumentów, w moim odczuciu zapewniających większą ochronę ich praw.
Ustawa ta wdraża dyrektywę 2011/83/UE Parlamentu Europejskiego i Rady, dzięki czemu prawa kupujących będą identyczne w całej Unii Europejskiej. W jej następstwie uchylone zostały ustawy: z dnia 27 lipca 2002 r. O szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Z dnia 2002r., Nr 141, poz. 1176 z późn. zm.) oraz ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę  wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271 ze zm.). Obecnie kwestie regulacji umów zawartych na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa ujęto w przepisach ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. 2014.827).

- Co to w praktyce oznacza dla konsumentów?
- Przede wszystkim powrócono do regulacji k.c. w zakresie wadliwości rzeczy ruchomych. W miejsce poprzedniej tzw. niezgodności towaru z umową powróciła dawna rękojmia. Wydłużeniu uległy terminy odnoszące się do reklamacji, w tym termin domniemania zaistnienia wady wydłużono z 6 do 12 miesięcy, a na sprzedawców nałożone zostały bardzo restrykcyjne obowiązki informacyjne, a więc informacje udzielane klientowi muszą być sformułowane w sposób jasny i zrozumiały, w języku polskim, a także nie mogą one wprowadzać kupującego w błąd. Dotyczy to zarówno ceny, cech produktu, instrukcji obsługi i opisu konserwacji, jak i kosztów transportu, terminów i informacji o sposobie zapłaty, a także danych teleadresowych sprzedawcy.
W ramach rękojmi konsument ma rok na zgłoszenie wady od momentu jej zauważenia, poprzednio miał dwa miesiące. Jeżeli do zgłoszenia reklamacyjnego z tytułu rękojmi doszło w ciągu 12 miesięcy od daty zakupu, to ciężar dowodowy spoczywa na sprzedawcy, czyli to sprzedawca musi udowodnić, że wada produktu jest efektem niewłaściwego użytkowania go ze strony klienta. Po tym okresie, ciężar dowodowy spoczywa na konsumencie.
W ramach prowadzonej procedury reklamacyjnej konsument może żądać naprawy, wymiany towaru na nowy, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy i zwrotu pieniędzy przy czym to ostatnie jedynie wtedy, gdy wada ma charakter istotny, chyba że sprzedawca niezwłocznie wymieni towar na nowy, pozbawiony wady lub naprawi wadliwy egzemplarz. Tym samym zniesiona została sekwencyjność uprawnień.

- A co zmieniło się w zakresie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległość?
- Tu również w pierwszym rzędzie należy wskazać na szeroki obowiązek informacyjny po stronie przedsiębiorcy. Chodzi przede wszystkim o to, by konsument wiedział o wszelkich kosztach i zobowiązaniach, jakie wiążą się z podpisaniem umowy i kupnem danego towaru. Sprzedawcy muszą bardzo wyraźnie poinformować kupujących o prawach, jakie im przysługują, jeśli chodzi o odstąpienie od umowy czy reklamację wadliwego towaru. Przepisy precyzyjnie regulują sposób obliczania terminu na odstąpienie, zwłaszcza w sytuacji, gdy przedsiębiorca w ogóle nie poinformował konsumenta o przysługującym mu prawie odstąpienia. W takim przypadku prawo odstąpienia wygaśnie dopiero po upływie roku od upływu podstawowego 14-dniowego terminu. Ustawa zwalnia też konsumenta od obowiązku ponoszenia kosztów związanych ze zwrotem rzeczy w przypadku skorzystania z prawa odstąpienia, jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o obowiązku poniesienia tych kosztów.