Narodowe Czytanie w Rzeszowie. Prof. Kazimierz Ożóg: Czytanie daje uspokojenie [ZDJĘCIA]

Pozostanie on z nami także w sensie cyfrowym. Bo na kanale YouTube będzie można obejrzeć wykonanie II aktu sztuki w auli Centrum Dydaktyczno - Naukowego Mikroelektroniki i Nanotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego przez wiele osób, m.in. przez wojewodę podkarpackiego Ewę Leniart, prof. dr. hab. Kazimierza Ożoga, kurator oświaty Małgorzatę Rauch, dyr. Podkarpackiego Zespołu Placówek Wojewódzkich w Rzeszowie Krystynę Wróblewską, dyr. Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej Beatę Michałuszko i wiceprzewodniczącego Sejmiku Województwa Podkarpackiego Jerzego Cyprysia.

W tekst znakomicie odczytywanej sztuki (bez wcześniejszej próby) wsłuchiwali się z zainteresowaniem uczniowie rzeszowskich szkół i inni uczestnicy spotkania. Wcześniej krótki wykład o czytelniczej radości wygłosił językoznawca prof. Kazimierz Ożóg.

Jak pan profesor rozumie radość czytania?

Radość według moich badań językoznawczych i w ogóle jest odpowiedzią na jakieś dobro. Duże dobra, duża radość. Małe dobro, mała radość. Czytanie dzieł narodowych jest naszą powinnością podstawową, jest dużą wartością, gdyż wchodzimy w kulturę i tworzymy tę kulturę, a poza tym odczytujemy tę kulturę. Czytanie jest wielką radością, wielkim dobrem, jest rzeczą utwierdzoną w kulturze ludzkiej od kilku tysięcy lat. Nazywamy ją kulturą pisma, choć teraz ją żegnamy i witamy kulturę nowej piśmienności elektronicznej. Czytanie jest utwierdzone w naszej kulturze. Podstawowa jednostka edukacyjna nazywa się lekcja, to znaczy czytanie. Dawniej to było czytanie i tłumaczenie tekstu. Podstawowa jednostka na uczelni nazywa się wykład. Dawniej polegał on na odczytaniu tekstu i wyłożeniu wszystkich spraw, które w tym tekście są.

Podstawowa praca intelektualna jest pracą nad tekstem?

Jest to praca intelektualna zdobywana podczas czytania lub słuchania wykładu mistrza. Czytanie jest czymś fantastycznym. Daje uspokojenie w kulturze, która jest kalejdoskopową zmiennością zdarzeń, naszą niecierpliwością i pośpiechem. Czytanie daje wspaniałe wejście do języka, rozwija słowo, język. My nie rozwijamy języka, patrząc na obrazy, tylko czytając.

A przełamuje samotność?

Tak, bo ciągły dialog między autorem a czytelnikiem jest czymś wspaniałym. Czytanie jest wkodowane już w strukturę naszego mózgu. Wiedza operacyjna poprzez czytanie staje się bardziej utwierdzona, aniżeli przez ekran.

Czytając najwybitniejszych autorów poznajemy ich rozterki moralne i duchowe, ich mądrość, to czego doświadczyli w swoim życiu.

Wszystko obserwujemy, zwłaszcza dylematy. Bo człowiek musi ciągle wybierać między jedną sprawą a drugą. Wybór dominuje w naszym życiu. Oprócz mądrości ideowej idącej w warstwie semantycznej dzieła, podziwiamy także wartość artystyczną. Bo literatura jest dziełem sztuki. Jeśli ktoś jest wysmakowanym znawcą, kapitalnie jest czytać Słowackiego i Mickiewicza, ale też „Buddenbroocków” i „Czarodziejską górę” Thomasa Manna.

Co nam dzisiaj może dać „Moralność pan i Dulskiej”?
„Moralność pan i Dulskiej” niesie treści uniwersalne. Ona napisała bardzo wiele sztuk i różnych utworów, to wszystko przepadło, powiedziałbym, w otchłani historii literatury, natomiast ocalało dzieło, które niesie treści uniwersalne i ciągle aktualne. Aktualność „Moralności pani Dulskiej” jest prosta. Musimy postępować jednoznacznie, nie możemy się zakłamywać, nie możemy działać tak, jak pani Dulska i Zbyszko.