Nowotwór piersi to nie musi być wyrok

Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy, który dotyka ponad 1,6 miliona kobiet. W Polsce, od początku lat 80. mamy do czynienia ze wzrostem zachorowań na raka piersi. W roku 1965 na raka piersi zmarło około 2000 kobiet, a w 2012 liczba przekracza 5500.

Jakie objawy, jeżeli chodzi o choroby piersi, powinny zaniepokoić kobiety?Piersi kobiet różnią się wielkością, kształtem i spoistością. Różnice te występują w zależności od okresu dojrzałości hormonalnej, od cyklu miesiączkowego. Pierś w dotyku sprawia wrażenie nierównej, ziarnistej lub grudkowej masy. Często, zwłaszcza tuż przed krwawieniem miesięcznym, jest większa, skóra jest napięta, wrażliwa. Ze względu na zmiany, jakie występują w kształcie i konsystencji piersi bardzo ważne jest, aby każda kobieta badała często swoje piersi. W ten sposób nauczy się oceniać, jakie są ich cechy naturalne, a co jest nieprawidłowością i powinno obudzić czujność. Znalezienie nowych, nie stwierdzanych wcześniej zgrubień, guzków, czy zaciągnięć skóry powinno skłonić kobietę do natychmiastowej wizyty u lekarza.

Do niepokojących objawów zaliczamy: bóle piersi, zmiana wielkości i kształtu piersi nie ustępująca po miesiączce, guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pach, zmiana koloru skóry piersi, wciąganie skóry piersi, pomarszczenie lub łuszczenie skóry piersi.Niepokojące objawy, powinny skłonić kobietę do natychmiastowej wizyty u lekarza.

Co zaliczamy do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka piersi?Najsilniejszym czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia nowotworu piersi jest wiek . Należy pamiętać, że u około 50% kobiet chorych na raka piersi nie stwierdza się występowania żadnych czynników ryzyka. To powinno skłonić niejako kobiety po 50 roku życia do wykonania badań mammograficznych - niezależnie od występowania dolegliwości lub zmian w piersiach oraz niezależnie od obecności czynników ryzyka. Również czynniki zewnętrzne takie jak stres, dieta, brak aktywności fizycznej zwiększają ryzyko zachorowania.

W jaki sposób można dowiedzieć się, czy jest się zagrożonym nowotworem z uwagi na obciążenie genetyczne?Dostępność do badań genetycznych obejmuje wszystkich. Niemniej jednak, wskazania do takiego badania określa specjalista - lekarz, który dokonuje kwalifikacji pacjenta do pobrania materiału do badań. Kobiety, w rodzinach których nowotwory piersi występowały, a w szczególności w młodym wieku powinny być objęte opieką onkologiczną.
Do osób, które w pierwszej kolejności powinny zostać objęte testami genetycznymi należą: osoby, które już zachorowały na raka,
poniżej 60 roku życia ze strony jednego z rodziców, u których występowały takie same nowotwory, bliscy krewni osób u których występowały nowotwory, zwłaszcza rak piersi i jajnika, członkowie rodzin, w których wystąpiło kilka różnych nowotworów (u krewnych), kobiety planujące podjęcie decyzji o hormonalnym leczeniu zastępczym po menopauzie lub stosujące takie leczenie,kobiety planujące decyzję o stosowaniu hormonów (np. przy antykoncepcji) lub stosujące hormony. Osoby, które chorowały na raka zagrożone są nawrotem choroby, szczególnie jeśli są nosicielami mutacji genetycznych.

Jak wygląda sytuacja w przypadku krewnych osób, które już zachorowały?Krewni osób, które już zachorowały na nowotwór stanowią grupę bardzo wysokiego ryzyka. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że oni również są nosicielami mutacji genetycznych. Nowotwory w takich przypadkach są wyjątkowo złośliwe i rozwijają się bardzo szybko. Ważne, by członkowie rodzin, które są genetycznie obciążone nowotworami sprawdzili, czy nie są nosicielami mutacji w genach BRCA1 i BRCA2. Należy pamiętać, że wystąpieniem mutacji e genach BRCA1 i BRCA2 zagrożone są osoby spoza wymienionych przeze mnie wcześniej grup szczególnego ryzyka.

Czy regularne wykonywanie mammografii chroni przed zachorowaniem na raka piersi?Nie. Mammografia pozwala wykryć wczesne zmiany i dzięki temu wdrożyć odpowiednie leczenie. To badanie wykonujemy profilaktycznie u kobiet po 50. roku życia. Wynika to z danych statystycznych, które wskazują na wzrost zachorowań w tym przedziale wiekowym. Mammografia uznana jest za najlepszy sposób wczesnego wykrywania raka u kobiet. Badanie to umożliwia wykrycie bardzo małej, niewyczuwalnej ręką zmiany. Serdecznie zapraszamy wszystkie panie na badania do Pracowni Mammografii w Szpitalu Specjalistycznym w Jaśle. Zarówno te w okresie profilaktycznym, czyli od 50 do 69. roku życia, bez skierowania, bezpłatnie, jak i młodsze ze wskazaniami, jednak tu wymagane jest skierowanie od ginekologa albo z poradni chirurgicznej. Oczywiście istnieje możliwość wykonania takiego badania odpłatnie. Pracownia mammograficzna w Szpitalu Specjalistycznym w Jaśle dysponuje nowym sprzętem do wykonywania mammografii. Poprzedni sprzęt był analogowy. Obecnie zakupiono sprzęt cyfrowy, co oznacza, że zdjęcie opracowywane jest cyfrowo z zastosowaniem najnowocześniejszych technologii. Mammograf pozwala uzyskać niższą dawkę gruczołową promieniowania, przez co badanie jest bezpieczne dla pacjentki. Jest to aparat umożliwiający wykonywanie badań przesiewowych i diagnostycznych, w tym zdjęć celowanych i powiększonych. Umożliwia wykonywanie precyzyjnych analiz , obrazowania piersi o różnej grubości i gęstości.Czas oczekiwania na badanie jest krótki. Dzwoniąc w celu umówienia się na wizytę, pacjentka zostaje poinformowana o wszystkich ważnych kwestiach. Mamy bardzo miły i wykwalifikowany personel, który chętnie odpowie na wszelkie pytania i rozwieje wątpliwości.

Jakie są rokowania, w przypadku zdiagnozowanego raka piersi? Czy rak piersi zawsze oznacza wyrok?Najważniejsze w leczeniu raka piersi jest jak najwcześniejsze jego wykrycie i poprawne pierwsze leczenie nowotworu. Rak piersi powstaje z komórek gruczołu piersiowego. Rozwija się miejscowo w piersi oraz daje przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych np. płuc, wątroby, kości, mózgu. Im mniejsze zaawansowanie miejscowe raka, tym rokowania są lepsze.

Na czym polega leczenie nowotworów piersi? Leczenie nowotworów złośliwych możemy podzielić w zależności od: sposobu oddziaływania na organizm na leczenie miejscowe i systemowe (ogólne), momentu, w którym leczenie systemowe jest zastosowane na leczenie przedoperacyjne i pooperacyjne, celu, zastosowanej terapii: leczenia radykalne i objawowe.Intencją leczenia miejscowego jest usunięcie guza bez oddziaływania na resztę organizmu. Do tego leczenia zalicza się chirurgia i radioterapia. Celem leczenia systemowego jest oddziaływanie na wszystkie komórki organizmu. Do leczenia systemowego należą: chemioterapia, hormonoterapia i terapia celowa, które mogą być stosowane drogą doustną lub podawane bezpośrednio do układu krwionośnego. Podstawową część leczenia raka piersi stanowi leczenie chirurgiczne. Jest ono stosowane przede wszystkim we wczesnych stopniach zaawansowania. Od wielu lat leczenie operacyjne staje się coraz mniej agresywne. Coraz częściej stosowane są metody mniej inwazyjne, dotyczące zarówno raka piersi, jak i węzłów chłonnych. W leczeniu pierwotnego guza stosuje się metodę oszczędzającą pierś, a w odniesieniu do węzłów chłonnych stosuje się metodę usunięcia węzła chłonnego wartowniczego. Wiele się mówi o konieczności badania piersi - samokontroli. Niestety większość pań tego nie robi, bo albo nie wie jak, albo nie jest świadoma kiedy to robić.

Piersi powinny być badane u pań miesiączkujących w pierwszej fazie cyklu, czyli licząc od pierwszego dnia cyklu (krwawienia) nie dalej jak do 10 dnia, a optymalny okres jest pomiędzy 5-7 dniem cyklu. U pań które nie miesiączkują nie ma takich zaleceń co do okresu i fazy badania. Samobadanie piersi stanowi jeden z najważniejszych elementów w procesie wczesnego wykrywania raka piersi. Jest całkowicie bezbolesne. Badanie składa się z dwóch części: oglądania stanu piersi oraz badania dotykowego. Badanie wzrokowe przeprowadzamy w pozycji stojącej, natomiast dotykowe - zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej, to da nam dokładniejszy wgląd na stan gruczołów piersiowych.

Dr Dorota Gawlik-Feldo zaprasza panie między 50. a 69. rokiem życia na bezpłatne badania mammograficzne do Szpitala Specjalistycznego w Jaśle.