Trudne stulecie jasielskich franciszkanów

Odsłonięta została także tablica upamiętniająca pierwszą lokację kościoła Ojców Franciszkanów w Jaśle.

Prelegentami byli: o. dr hab. Zdzisław Gogola (OFMConv) z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i dr Andrzej Laskowski, historyk sztuki z Wydziału Historii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Pierwszy z nich przedstawił "Dzieje Franciszkanów jasielskich w XX wieku", zaczynając od przypomnienia w telegraficznym skrócie historii miasta i Zakonu Franciszkanów na ziemiach polskich.

W Jaśle dwaj pierwsi Franciszkanie zamieszkali jesienią 1899 roku, w kamienicy obok kościoła gimnazjalnego. W mieście była wówczas jedna parafia, obejmująca również sąsiednie wsie, licząca ok. 14 tys. wiernych. Z różnych względów sprawa budowy kościoła komplikowała się. Były problemy z lokalizacją, a w 1902 r. rozpoczętą już budowę wstrzymano. Ruszyła znów po przesunięciu fundamentów.

- Jak widzimy trudno się było Franciszkanom w Jaśle zakorzenić. (...) Można by powiedzieć, że w zasadzie te sto lat, to była ciągła walka o bycie tutaj - mówił o. Gogola.

W 1903 r. biskup przemyski Józef Sebastian Pelczar poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła, a w grudniu następnego roku budowę zakończono. Kościół, któremu od początku patronował św. Antoni Padewski.

Świątynia została poświęcona 31 grudnia 1904 r. przez o. Franciszka Ptaszka, kustosza kustodii przemyskiej. Dzień później w nowym kościele odprawiona została pierwsza msza święta. I wojna światowa nie pozostała bez wpływu na funkcjonowanie kościoła. m.in. na cele wojenne zostały zarekwirowane dzwony, a dwaj bracia zakonni zostali powołani do wojska.

W okresie międzywojennym, 16 października 1932 r. odbyła się konsekracja dokonana przez sufragana przemyskiego bp. Franciszka Bardę. 8 września 1939 roku, w dniu zajęcia Jasła przez Niemców w klasztorze było 5 kapłanów i kilku braci zakonnych. Najeźdźcy zaczęli kontrolować kazania, a praca w stowarzyszeniach została zakazana. W akcji niszczenia miasta przez hitlerowców zburzony został również kościół franciszkański, a klasztor spalony. Nowy kościół wybudowany został po wojnie u zbiegu ulic 3 Maja i Szopena. Dopiero po ośmiu latach starań, ogromnego wysiłku, w 1957 roku uzyskano pozwolenie na budowę kościoła.

- Po niezliczonych trudnościach kościół oddano do użytku 6 października 1963 roku. Prace prowadzące do pełnego wyposażenia trwają właściwie do dzisiaj i w tym względzie polecamy się państwu - mówił prelegent.

23 lutego 1969 roku w Jaśle utworzona została parafia franciszkańska. Od 1 stycznia 1997 roku kościół, mocą dekretu biskupa rzeszowskiego Kazimierza Górnego, stał się Sanktuarium Antoniańskim.

- Cudowna figura autorstwa Antoniego Popiela od 1904 roku towarzyszyła jaślanom. Ocalona przed pożarem, a następnie w wysadzonym przez Niemców kościele, towarzyszy nam do dzisiaj. Święty Antoni patronuje miastu oficjalnie od 1996 roku, a patronat ten potwierdziła Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentu w Stolicy Apostolskiej dekretem z 20 listopada 1997 roku - zakończył swój, skrócony ze względu na ograniczenie czasowe, wykład o. Z. Gogola.

Wykład dr. Andrzeja Laskowskiego ukazał dzieło franciszkanów jasielskich w kontekście artystycznym. Pochodzący z Jasła prelegent pokazał w jaki sposób ojcowie franciszkanie przybywając do Jasła wprowadzili nową jakość, sprowadzając do miasta wybitnych artystów i ich dzieła dla dekoracji świątyni.

- Kiedy Franciszkanie przybywali do naszego miasta istotne było czerpanie w mieście z dwóch źródeł inspiracji. Z jednej strony zapatrzenie w Kraków, który był w czasach galicyjskich niekwestionowana stolicą kulturalną Polski, z drugiej - ogromna rola Lwowa jako stolicy administracyjnej dużej prowincji Austrowęgier. Wybór opcji lwowskiej w przypadku franciszkanów był oczywisty. Wynikał z faktu, że siedziba prowincjała w tym czasie znajdowała się we Lwowie - mówił Laskowski.

W dalszej części przedstawił m.in. architektów projektujących pierwszy i drugi kościół jasielskich franciszkanów Słuchacze mieli okazję zobaczyć przykłady prac artystów znajdujące się w kraju i na świecie, a także zachowane już tylko w materiałach archiwalnych.

Przed wykładami zebrani wysłuchali krótkiego koncertu muzyki klasycznej w wykonaniu Macieja Wulwa (skrzypce), nauczyciela z jasielskiej szkoły muzycznej i Pawła Chłopka (szpinet), organisty z kościoła franciszkanów. Muzycy zagrali Arię na Strunie G J.S. Bacha, Largo G.F. Handla i Canon D-dur J. Pachelbela.