Trujące piękno, czyli rośliny niebezpieczne dla zdrowia kwitnące wiosenną porą

W lasach gór i pogórza kwitną krzewy wawrzynka wilczełyko - gatunku z rodziny wawrzynkowatych. W Polsce jest on w sumie rośliną rzadką, choć w lasach bieszczadzkich niemal pospolity.

- Nazwa „wilcze-łyko” pochodzi od charakterystycznego dla tej rośliny nadzwyczaj mocnego i wytrzymałego na rozciąganie łyka - opisuje Edward Marszałek, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie. - Wawrzynek to roślina miododajna i znajdująca zastosowanie w medycynie ludowej. Preparaty z kory i owoców stosowane były dawniej w medycynie ludowej w przypadku podrażnienia skóry, w formie okładów. Jednocześnie jest ona bardzo niebezpieczna, gdyż owoce i liście zawierają dwa trujące glikozydy: dafninę i mezereinę o bardzo silnym działaniu.

Zjedzenie 10-12 dojrzałych owoców może spowodować śmierć dorosłego człowieka, dla dziecka nawet 1-2 owoców może być śmiertelne.

Jedną z najwcześniej zakwitających roślin wiosennych jest śnieżyczka przebiśnieg, która często wychodzi wprost spod zalegającego jeszcze śniegu, nawet go przebijając.

- Ciekawostką jest, że od wykiełkowania do wydania po raz pierwszy kwiatów u przebiśniegu mija zwykle 6 lat, a największą rolę w rozsiewaniu nasion tej rośliny przypisuje się mrówkom leśnym - zwraca uwagę Edward Marszałek. - Kwiaty przebiśniegów potrafią otwierać się i zamykać w zależności od temperatury. Zjawisko to nazywa się termonastią i ma znaczenie dla zapylania. Kwiaty otwarte w słońcu mają największą szansę na zapylenie.

Lista trujących alkaloidów, które zawiera roślina jest bardzo długa: leukoina, leukocytyna, likoryna, galantamina, tacetyna, niwalidyna i inne. W największych ilościach występują one w cebulkach.

Śnieżyca wiosenna należy do rodziny amarylkowatych. Występuje w stanie dzikim w środkowej i południowej Europie z wyjątkiem obszaru śródziemnomorskiego. Śnieżyca wiosenna występuje zwykle w dużych populacjach, liczących kilkaset do kilku tysięcy osobników. W Polsce rośnie w Sudetach i Karpatach a szczególnie obficie w Bieszczadach na wysokości 530-1180 m n.p.m.

Jej nazwa leucojum pochodzi od greckich słów to leucon ich, oznaczających biały fiołek. Jest to jedna z najwcześniejszych kwitnących na wiosnę roślin. Jest również trująca, gdyż zawiera alkaloidy: leukoinę i galantaminę. Ta ostatnia służy jednak do wyrobu leku o tej samej nazwie. Jest on stosowany w zwalczaniu otępienia starczego oraz w chorobie Alzheimera. Usprawnia też pamięć u osób zdrowych.

WIDEO: Łukasz Skop i jego eksperymenty z roślinami