Trzy gminy - trzej zwycięzcy wyborów

- PiS zaczął dobrą robotę - tłumaczą w Jasienicy Rosielnej. - Tylko ludowcy dbają o nas - mówią w Wielkich Oczach. - Może przyjadą inwestorzy? - marzy się ludziom w Lutowiskach. Oto trzy różne oblicza naszego województwa.

Jasienica PiS-u

Jasienica Rosielna, w powiecie brzozowskim. Kilometr od trasy Rzeszów - Barwinek. Na drewnianej ruderze, która stoi przy krzyżówce do wsi, dwa duże banery Adama Śnieżka. Dalej, na przydrożnych drzewach - trzy plakaty innego PiS-owskiego kandydata, Andrzeja Mazurkiewicza.

Na słupie przy Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej, największym jasienickim zakładzie pracy - plakat Marka Owsianego, kandydata PSL. Po drugiej stronie drogi - rozpięty między drzewami baner Janusza Barańskiego (też PSL).

Mieszkańcy gminy Jasienica Rosielna nie zagłosowali tłumnie na Barańskiego z Jasienicy Rosielnej. Nie zagłosowali na Owsianego z niedalekiego Nozdrzca. Nie zagłosowali na braci Gerlachów z Woli Jasienickiej (lista LPR). Nawet nie na posłankę PO, Elżbietę Łukacijewską, rodaczkę z Bliznego. 74,7 procent wyborców z Jasienicy Rosielnej zagłosowało na PiS.

Pod nazwiskiem nic nie powiem

Jasienica Rosielna

PiS - 74.67
PO - 9.89
PSL - 6.79
LiD - 2.96
Frekwencja: 54.98 proc.
Najwięcej głosów - Adam Śnieżek
Liczba mieszkańców - ok. 7 600
Liczba firm - 306 (największe GS "Samopomoc Chłopska" i Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska).
Dochód gminy na jednego mieszkańca - ok. 2 050 zł

Mężczyzna, który sadzi drzewka przed urzędem gminy, na widok dziennikarzy ucieka do garażu za budynkiem. Bardziej rozmowny jest mężczyzna w czapce bejsbolówce stojący przed urzędem.

- Jesteście z mediów? Tylko nie zróbcie tak, jak telewizja. Kogo oni u nas pokazali? Jakieś przypadkowe wypowiedzi - oburza się. Sam nie zgadza się jednak ani na zdjęcie, ani na nazwisko w prasie, nie chce nawet podać zawodu. - Po prostu mieszkaniec Jasienicy i już - kwituje.

- Dlaczego ludzie głosowali na PiS - pytamy? - A dlaczego mieliby nie głosować na PiS? - odpowiada pytaniem. - Bo PiS dobrą robotę zaczął. Z korupcją walczyli, z szarą strefą. Sami u siebie porządek też potrafili zrobić. Żadnych nieczystych spraw na sumieniu nie mieli.

Po urząd zajeżdża cinquecento, wysiada pani z plikiem papierów. - Pani miejscowa? - zagajamy. - Tak, ale ja się nic na temat wyborów nie wypowiem - ogania się od nas kobieta i ucieka do środka.

Idziemy do dużego sklepu w centrum wsi. Zagadujemy jednej z kobiet - Źle trafiliście. Od polityki to są moi bracia, ja się tym tematem nie zajmuję - wymiguje się. - Jak widzę tego Tuska, to telewizor wyłączam - irytuje się. - On umie tylko wyszydzić, wyśmiać, upodlić.

Na parkingu do zdezelowanego malucha wsiadają dwie kobiety. Silnik nie chce odpalić. - Tusk gruszki na wierzbie obiecuje. A z czego da, jak w budżecie nie ma? My nie tacy głupi, żeby wierzyć w pic na wodę - mówi starsza. Młodsza się zastanawia. - A może i dobrze się stało, że teraz Platforma porządzi? Już PiS ich przyciśnie, żeby obietnic nie dotrzymali.

W sklepiku z odzieżą używaną młodziutka sprzedawczyni przyznaje. - Głosowałam na PiS. Rodzice i rodzeństwo też.

- Żeby tylko teraz nowa władza się na nas nie zemściła za ten PiS - komentuje klientka (na jednej ręce małe dziecko, drugą przerzuca szmatki). - A zresztą, co my z nich mamy? Po Giertychu mundurki tylko zostały, na drugi rok dzieciaki z nich wyrosną. Ulgi od dzieci uchwalili, ale my nawet z czego odliczyć nie mamy, mąż tak mało zarabia.

- Racja - potakuje inna z klientek. - 600 -800 złotych, takie są u nas pensje
Młoda, elegancka kobieta (również nie chce się przedstawić). - PO jest dla bogatych i dla miast. Tusk dla wsi na pewno nic nie zrobi. Jemu nawet źle z oczu patrzy. U nas domu tylko siostra, studentka się wyłamała i głosowała na Platformę.

Ani biedna, ani bogata

W Jasienicy nie lubią zmian. W gminie czwartą kadencję rządzi ten sam wójt, Marek Ćwiąkała. - Bezpartyjny, bo u nas partii nie ma - podkreśla Aleksandra Klamut, sekretarz urzędu.

Pani sekretarz mówi, że Jasienica Rosielna to przeciętna gmina. Ani biedna, ani bogata. 12 milionów w budżecie i 6 milionów kredytu na budowę kanalizacji, bo dwie wsie jeszcze nie mają. Za to szkoły wyremontowane, sala gimnastyczna pobudowana, a w Bliznem to nawet i basen.

Wysokie poparcie dla PiS komentuje krotko. - Ludzie nie na partię głosowali, tylko na człowieka.

Ponad połowa z tych, co poszli do urn w niedzielę, postawiła krzyżyk przy nazwisku Adama Śnieżka. Działacza "Solidarności" z Rzeszowa, posła III kadencji z AWS, dziś radnego podkarpackiego sejmiku.

- To nasz człowiek, z Orzechówki, tu się wychował. Nie zapomniał o nas, wspierał jak był posłem - mówi pani sekretarz. - To on zrobił to poparcie dla PiS. Ale nasze głosy nie wystarczyły, do Sejmu się nie dostał...

- Nie glosowaliśmy na partię tylko na człowieka - przekonują ludzie w Jasienicy Rosielnej.

Wielkie Oczy PSL-u

Gmina Wielkie Oczy
Wyniki głosowania:
PSL - 52,95 proc.
PiS - 27,53 proc.
PO - 11,53 proc.
LiD - 2,95 proc.
Frekwencja: 48,01
Najwięcej głosów - Mirosław Karapyta (PSL).
Liczba mieszkańców - 4029
Liczba gospodarstw - 1052
Dochód gminy w przeliczeniu na mieszkańca - 1911 złotych.

Środa rano, trzeci dzień po wyborach. W Wielkich Oczach w powiecie lubaczowskim nie widać śladów zażartej kampanii. Tylko jeden bilbord. Wisi na przydomowym ogrodzeniu. To reklama Mirosława Karapyty z PSL.

Na ziemi leżą szczątki dużo mniejszego plakatu PiS, jeszcze kilka mniejszych plakatów gdzieś na słupach i drzewach. I tyle kampanii.

Przed miejscowym sklepem mały tłumek. Ale nie dyskutuje się o polityce.
- Nie ma to jak własna świnia. Myśmy zabili w sobotę, to będzie jedzenia na pół roku - starsza kobieta przekonuje młodszą gospodynię.

- W ogóle nie widać, że u was były wybory? - zagaduję starszego mężczyznę.
- Bo tylko miastowi głosują na tych z reklamy. My wiemy i bez tego - mówi.

Nie mogą się doczekać posła z powiatu

Rekord poparcia dla partii Waldemara Pawlaka padł gminie Wielkie Oczy - 52,95 proc. A w Łukawcu, który należy do tej gminy, PSL zdobył 79,86 proc. głosów!
- Tylko ludowcy dbają o nas. Często u nas są, interesują się sprawami gminy.

Pytają w czym pomóc - tłumaczy Władysław Strojny, od 17 lat wójt gminy. Też z PSL.
Wójt ma na myśli głównie posła PSL Mieczysława Kasprzaka z Jarosławia i Mirosława Karapytę, radnego wojewódzkiego PSL. Wspomina, że dobre czasy dla gminy były, gdy powiat miał swojego posła. Józefa Michalika z PSL, obecnie starosta lubaczowski.

- Zawsze jak ktoś bliżej władzy, to popchnie jakieś sprawy. Wtedy za Michalika szybko zbudowaliśmy w gminie wodociąg - wspomina wójt.

Jednak od kilku lat powiat nie może doczekać się swojego posła.

Działacze innych partii przypominają sobie o gminie jedynie przed wyborami. Chociaż i to nie wszyscy. Tych z Samoobrony w tym roku nie było. Efekt? Minimalne poparcie 3,16 proc., chociaż dwa lata temu zdobyli 17,42 proc. Ludzie się poznali.

- Jesteśmy małą gminą, może niezbyt atrakcyjną dla polityków - analizuje wójt.
Biednie ale czysto

W gminie niepodzielnie rządzi PSL. 9 na 15 radnych. Zresztą, w radzie, za wyjątkiem kampanii wyborczej, nie ma polityki.

Okres świetności Wielkie Oczy mają za sobą. O dawnych, dobrych czasach świadczy miejska zabudowa. Duży Rynek w centrum. Jednak stolica gminy i pozostałe miejscowości do zamożnych nie należą. Pomimo tego jest bardzo czysto. W Rynku ani jednego papierka lub puszki. Także obejścia są zadbane.

Gmina w 100 proc. ma wodociąg. Gaz jest w 60 proc. gospodarstw. Kanalizacji na razie nie ma nigdzie. Ale są już plany, aby objąć całą gminę. Budowa ruszy za dwa lata. Za to telefon może mieć każdy chętny.

Za robotą do Irlandii i Włoch

Smutne wrażenie sprawia ogromna, popadająca w ruinę synagoga z 1910 r. Są plany jej renowacji. W jeszcze gorszym stanie jest cerkiew z 1925 r. Obie tuż przy Rynku.

- Brakuje pracy - narzeka Strojny. - Gdyby były lepsze drogi, to mieszkańcy mogliby jeździć do Przemyśla lub Rzeszowa. A tak za chlebem wyjeżdżają za granicę. Z co drugiego domu ktoś wyjechał. Głównie Irlandia i Włochy.

Bezrobocie oficjalne wynosi prawie 20 proc. Ale wójt twierdzi, że ukryte jest o wiele większe. Brak przemysłu, firm. Mieszkańcy utrzymują się głównie z rolnictwa. Swoich szans coraz bardziej upatrują w powstającej w powiecie strefie ekonomicznej.

Lutowiska i Cisna Platformy

To, że w Lutowiskach wygrała Platforma Obywatelska, ludzi wcale nie dziwi. W poprzednich wyborach parlamentarnych było tak samo. Ale jest jeszcze jeden szczegół, który zadecydował o zwycięstwie partii Donalda Tuska. - U nas głosowało wielu turystów, przeważnie młodych, a ci nigdy nie kryli sympatii do PO - twierdzi Eugeniusz Puzon.

Puzon mieszka w Lutowiskach, ale pracuje w Hotelu Górskim w Ustrzykach Górnych. - Tylko z hotelu poszło do urn 60 gości, a przecież w tym czasie w okolicy wypoczywało więcej przyjezdnych.

Na przykład w Chacie Socjologa pod Otrytem, gdzie weekendy lubią spędzać studenci. - Oni na pewno głosowali na Platformę - przekonuje Mieczysław Hajduk, rencista z Lutowisk.

Hajduk i Puzon siedzą w deszczowe popołudnie na ławce pod sklepem w centrum Lutowisk i rozprawiają, czy wygrana PO przełoży się na poprawę życia w Bieszczadach.

- Przed wyborami była tu pani Łukacijewska, nic nie obiecywała, ale zapewniała, że będzie lepiej - przypomina sobie pan Eugeniusz. Sam głosował na PSL, ponieważ od lat związany jest z ruchem ludowym, lecz Platformie źle nie życzy. Wie nawet, dlaczego pokonała PiS. - Bo wyborcy kojarzyli Kaczyńskich z Lepperem i Giertychem. Razem tworzyli rząd, więc razem stracili w oczach mieszkańców Lutowisk.

Pan Mietek trochę jednak żałuje, że PiS przegrał.

- Podobało mi się, że walczyli z korupcją, ze złodziejstwem. Ale może i PO wykaże się podobną inicjatywą. Nie wierzę jednak, że w Lutowiskach i okolicy nagle przybędzie pracy. Tu wokół lasy i góry, wszędzie daleko, inwestorzy się nie pchają. Kiedyś co wieś, to tartak. Dzisiaj działa już tylko parę wypałów węgla...

Gmina postawiła na turystykę i widać, że jest w tej materii coraz lepiej: nowe parkingi, wyremontowane drogi, chodniki, a nawet nowoczesne szalety. Jest też coraz więcej gospodarstw agroturystycznych.

- Kto w miarę młody, jakoś próbuje sobie radzić - zauważa Puzon. - Tylko że polega to głównie na emigracji zarobkowej, a chciałoby się, żeby robota była na miejscu.

Puzon: - Ale w takiej Cisnej (sąsiednia gmina) zmiany jeszcze bardziej widać. Tam turystyka rozwija się szybciej niż u nas. Może dlatego, że z Cisnej jest posłanka Łukacijewska, więc dba o swoje podwórko.

Platforma w gminie Cisna zmiażdżyła PiS. Na partię Donalda Tuska głosowało 59,3 procent uprawnionych, a na partię Jarosława Kaczyńskiego zaledwie 22,1 proc.
Lutowiska jednak nie stoją na przegranej pozycji. Wójt Włodzimierz Podyma (PSL) duże nadzieje wiąże z projektem budowy potężnego ośrodka wypoczynkowego, który - jeśli wierzyć deklaracjom warszawskiego inwestora - da w najbliższych latach zatrudnienie około stu osobom. Żeby tylko nowy Sejm uchwali takie przepisy, by przedsiębiorcy nie musieli przechodzić drogi przez mękę załatwiając miesiącami urzędnicze formalności.