Wegetarianizm. Sama soja nie zastąpi mięsa

- Dieta wegetariańska jest zdrowsza od tradycyjnej, czyli z mięsem?

- Dieta wegetariańska to po prostu jeden ze sposobów odżywiania się. Nie można powiedzieć jednoznacznie, czy jest zdrowsza. Osoby, które decydują się na taki sposób żywienia, oprócz wewnętrznych przekonań moralnych, czy religijnych, powinny mieć również niemałą wiedzę na temat komponowania posiłków, aby dostarczyć organizmowi wszystkich ważnych składników: pełnowartościowego białka, żelaza czy witaminy B12. Na niedobór tych właśnie składników odżywczych narażone są często osoby, które przechodzą na dietę wegetariańską w nieroztropny sposób.

- Największa zaleta tej diety?

- O ile jest dobrze skomponowana, może służyć zdrowiu. Na ogół jest bowiem oparta na warzywach, owocach, tłuszczach roślinnych, orzechach i nasionach warzyw strączkowych. Wszystkie te produkty rzadko niestety występują w diecie przeciętnego "mięsożercy", a szkoda, bo mają korzystny wpływ na zdrowie.

- To prawda, że jak się nie je mięsa powinno się jeść w zamian dużo soi?

- Soja to warzywo niezwykle bogate w białko, ale nie jest ona odpowiednikiem mięsa. Oprócz soi równie bogate w aminokwasy są: bób, fasola, groch, soczewica, cieciorka, jak również nasiona oleiste (pestki dyni, słonecznika), czy orzechy (brazylijskie, makadamia, włoskie). Nie należy więc ograniczać się przy komponowaniu menu wyłącznie do soi, która jedzona w nadmiernych ilościach również nie sprzyja zdrowiu. Jeśli chcemy stosować dietę wegetariańską powinniśmy skorzystać ze sprawdzonych sposobów łączenia różnych produktów, np. zboża + mleko, soja + kukurydza czy czerwona fasola + ryż.

- Mity związane z wegetarianizmem?

- Jest ich dużo, choćby temat szpinaku, który według wielu jest bardzo dobrym źródłem żelaza, którego może brakować w diecie wegetarian. Tak naprawdę żelaza w szpinaku jest mało i bardzo słabo się wchłania. Więcej znajdziemy go w morelach, fasoli czy owsiance. To, co jest najciekawszym zjawiskiem to "wegetariańska pół - widoczność". Wiele osób deklaruje zmianę nawyków żywieniowych ze względu na żal związany z zabijaniem zwierząt. Dostrzegają to w przypadku samego mięsa, niestety często nie zauważają, że przy tworzeniu różnych produktów spożywczych także korzysta się z surowców pochodzenia zwierzęcego. Przykład? Wielu wegetarian lubi żółte sery. Co prawda to produkt z mleka, ale do jego wyrobu potrzebna jest tzw. podpuszczka, czyli enzym wyodrębniony z żołądków młodych cielaków.

- A żelki, czy serniki na zimno?

- Mało kto czyta informację na opakowaniu, że do ich produkcji wykorzystuje się żelatynę wieprzową. Mimo wegetariańskich deklaracji, wiele osób zajada się tymi produktami ze smakiem. Jeśli ktoś decyduje się więc na wegetarianizm z pobudek etycznych, dobrze, by dokładnie czytał etykiety. Świetnym przykładem, jak konsekwentnie i zdrowo żyć w stylu wege jest zagraniczna gwiazda Natalie Portman. Aktorka znana jest nie tylko z tego, że precyzyjnie układa wegetariański jadłospis, ale nawet ubrania, czy buty dobiera tylko te zrobione z poszanowaniem zdrowia i życia zwierząt.

- Czy kobiety w ciąży też mogą nie jeść mięsa?

- Opinie lekarzy i dietetyków są rozbieżne. Specjaliści medycyny zwracają uwagę na to, że zapotrzebowanie w ciąży na białko znacznie wzrasta, dobrze więc, by było dla prawidłowego rozwoju dziecka dostarczać mu z dietą wszystkich niezbędnych aminokwasów, z których będzie się tworzył mały organizm. Kobiety w ciąży często narażone są na anemię. Odpowiednie spożycie żelaza pochodzącego z czerwonego mięsa zapobiega jej lub w szybkim tempie poprawia parametry krwi. Mamy, które nie chcą w tym czasie spożywać czerwonego mięsa skazane są na bolesne zastrzyki z tym składnikiem mineralnym. Dietetycy przypominają jednak, że jest wiele mam, które dietę wegetariańską wprowadziły do jadłospisu wiele lat wcześniej, wiedzą jak prawidłowo korzystać z jej dobrodziejstw i jeść zdrowo. Mimo ograniczeń umieją pod nadzorem lekarza zapewnić swojemu organizmowi i maluszka niezbędnych składników odżywczych. Osobiście zdecydowanie zniechęcam jednak mamy, które podejmują decyzję o zmianie diety na wegetariańską w sposób spontaniczny, nagle w czasie ciąży czy tuż przed nią.

- Czy wegetarianizm może zaszkodzić dzieciom w wieku szkolnym, które przecież intensywnie się rozwijają?

- Ważne jest, aby młodzi ludzie nie próbowali stosować jej na własną rękę. Odżywianie to nie zabawa. Odpowiednie wsparcie rodziców i wiedza w przygotowywaniu pełnowartościowych posiłków są podstawą. Jeśli dziecko będzie jadło np. na śniadanie musli na mleku, do szkoły dostanie kanapkę z pełnoziarnistego pieczywa z pastą jajeczną i warzywami, na obiad zje kotlety z soczewicy z surówką i ziemniakami, na podwieczorek owoce i na kolacje kanapki z pasztetem warzywno-gryczanym, to w jego diecie nie zabraknie niezbędnych składników odżywczych umożliwiających prawidłowy rozwój.

- Jakie diety są bardziej restrykcyjne?

- Weganizm i frutarianizm. Wegetarianizm wyklucza z diety produkty pochodzące od martwych zwierząt, ale pozwala na spożywanie produktów pochodzących od żywych stworzeń - mleka i jego przetworów, masła, jajek. Weganizm polega na spożywaniu wyłącznie produktów pochodzenia roślinnego. Taka dieta może niestety negatywnie odbić się na zdrowiu, ponieważ nie dostarcza wielu ważnych składników odżywczych. Zaostrzoną odmianą weganizmu jest frutarianizm dopuszczający spożywanie wyłącznie owoców i warzyw, których zerwanie nie powoduje zniszczenia rośliny. Można jeść więc jabłka, truskawki, śliwki, ale całkowicie zakazane jest spożywanie np. marchwi czy sałaty. Taki jadłospis jest już skrajnie ubogi w składniki odżywcze i od niego już tylko jeden krok do breatharianizmu, czyli odżywiania się samą energią słoneczną. Niestety brak naukowych dowodów, czy ktoś taką dietę przeżył.