Badania profilaktyczne mogą pomóc w zapobieganiu chorobom, schorzeniom lub wykryć chorobę na wczesnym etapie. Sprawdź, gdzie się leczyć

Według koncepcji Marca Lalonde’a działania profilaktyczne powinniśmy zacząć od siebie. 50 lat temu, ówczesny minister zdrowia Kanady wyróżnił 4 grupy czynników mających wpływ na stan zdrowia: 55% - styl życia ludzi, 20% - środowisko życia, 15% - czynniki genetyczne i 10% - organizacja opieki zdrowotnej.

Okazuje się, że opieka zdrowotna, jej struktura, funkcjonowanie czy też dostępność i jakość mają najmniejszy wpływ na zdrowie. Czynniki genetyczne, które mogą powodować dziedziczne predyspozycje do wystąpienia określonych chorób też stanowią niewielką część. Środowisko fizyczne warunkuje stan zdrowia człowieka w około 21%. Korzystny wpływ na zdrowie mają m.in. czyste powietrze i woda, a negatywny związany jest z degradacją środowiska naturalnego, hałasem czy szkodliwymi substancjami chemicznymi.

Największy jednak wpływ na zdrowie człowieka ma styl życia. Podstawy zdrowego stylu życia są znane i jak się okazuje w 55% przypadków to my jesteśmy odpowiedzialni za ich przestrzeganie. Kluczowe jest racjonalne i zdrowe odżywianie, zgodne ze wskazaniami naukowymi np. dieta DASH. Nie mniej ważna jest systematyczna i wszechstronna aktywność fizyczna, która podnosi nie tylko sprawność, ale też odporność organizmu tak fizyczną, jak i psychiczną. Ważna jest również właściwa kondycja psychiczna poprzez zachowanie higieny życia codziennego, unikanie stresujących sytuacji, dbanie o właściwą jakość i ilość snu oraz odpoczynku, brak używek, nadużywania leków, a także regularne badania profilaktyczne.

Powód, dla którego pacjenci rezygnują z badań, to najczęściej brak czasu. Panuje również błędne przekonanie, że lepiej nie wiedzieć, co nam dolega. Wśród powodów wymienia się lęk przed diagnozą, a przecież lepiej być świadomym swojego stanu zdrowia niż pielęgnować przekonanie, że wszystko jest w porządku. Profilaktyka zdrowotna to inwestycja w dłuższe i zdrowsze życie.

Od metody małych kroczków. Nie podejmujmy wyjątkowo czasochłonnych i skomplikowanych postanowień. Wybierzmy na początek te proste i nie wymagające od nas wielkiego poświęcenia. Z czasem nasze działania profilaktyczne możemy rozwijać i uzupełniać.

Trzy propozycje na początek nie wymagające nakładów finansowych:

• Aby wykonać podstawowe badania profilaktyczne, najlepiej zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zaproponuje właściwy program bądź sam zleci te badania. Równie skuteczny jest samodzielny wybór programu profilaktycznego. Najwięcej informacji można znaleźć na stronie internetowej pacjent.gov.pl w zakładce „Programy Profilaktyczne”. Adresy i telefony do podkarpackich placówek dostępne są na stronie internetowej Podkarpackiego NFZ w części dla Pacjentów. Są tam również informacje o akcji „Środa z Profilaktyką”, a także darmowy „Biuletyn NFZ”.
• Trzecim, dla niektórych najprostszym sposobem jest internet - olbrzymia baza danych. Gdzie jednak szukać informacji wiarygodnych, i sprawdzonych? Bezpieczne są te informacje, za których przygotowaniem stoją eksperci z wieloletnim doświadczeniem i wiedzą na odpowiednim poziomie. Anonimowe źródła mogą wyglądać atrakcyjnie i przystępnie, ale nigdy nie będziemy mieli pewności czy są dla nas odpowiednie.

NFZ oferuje wiele internetowych narzędzi - bezpłatnych i dostępnych każdej chętnej osoby. Portal Diety NFZ powstał w celu promowania zdrowego odżywiania. Po założeniu darmowego konta, można skorzystać ze wszystkich możliwości portalu takich jak spersonalizowane plany żywieniowe.

Portal Akademia NFZ powstał, aby szerzyć wiedzę o profilaktyce oraz prozdrowotnych nawykach i postawach. Pokazuje, jak o siebie dbać, budować i wzmacniać zdrowe nawyki oraz korzystać z badań profilaktycznych. Każdy może znaleźć tam coś dla siebie: informacje o konkretnych schorzeniach i sposobie radzenie sobie z nimi, multimedialne podcasty, filmy z ekspertami, ebooki, quizy, a także specjalna strefa dla dzieci.

Do badań i zmiany stylu życia czasami zmusza choroba. Zróbmy wszystko co tylko jest możliwe żeby do tego nie dopuścić. Przyznajmy się sami przed sobą, że nie dbamy o swoje zdrowie. Badania profilaktyczne nie cieszą się odpowiednim zainteresowaniem, a my sami trafiamy do lekarza często dopiero wtedy, gdy ból przeszkadza nam w normalnym funkcjonowaniu. Wszyscy pamiętamy hasło, że profilaktyka jest tańsza niż leczenie, ale nie bierzemy go sobie do serca. „Tańsza” oznacza oczywiście coś więcej niż wymiar finansowy NFZ. Koszty dojazdu do poradni, szpitala, odwiedzimy rodziny, stres przed zabiegiem. Wielu tych sytuacji można uniknąć, wykonując badania profilaktyczne. Szukajmy pretekstu do skorzystania z badań profilaktycznych, a nie wymówek aby ich nie robić!