Jak rodziny z Ukrainy spędzają święta Bożego Narodzenia w Polsce?

Przygotowania do świąt w polsko-ukraińskich rodzinach rozpoczynają się wcześnie. Energia świąteczna wypełnia domy, gdzie wszyscy członkowie rodziny angażują się w sprzątanie, gotowanie i dekorowanie. Potrawy wigilijne, takie jak barszcz z uszkami, pierogi czy kutia, łączą smaki kuchni polskiej i ukraińskiej.

- Głównym wydarzeniem jest uroczysty wieczerz, czyli wigilia, gdzie tradycje polskie i ukraińskie się spotykają. Na stole obok potraw polskich pojawiają się dania związane z kulturą Ukrainy, takie jak kutia i barszcz z grzybami. Staramy się utrzymać równowagę, aby każdy członek znalazł coś bliskiego sercu - zaznacza Olha, która już od 24 lat mieszka w Polsce.

W polsko-ukraińskich rodzinach kolędy i tradycyjne śpiewy są ważnym elementem obchodów. Rodziny gromadzą się przy choince, śpiewając zarówno po polsku, jak i po ukraińsku, tworząc wyjątkową atmosferę. Mieszane rodziny decydują się często na połączenie tradycji obu kultur, tworząc nowoczesne rytuały świąteczne.

Dla mieszanych małżeństw, gdzie jedna osoba pochodzi z Ukrainy, święta Bożego Narodzenia stają się okazją do integracji obu kultur.

- Dzieci wychowywane były w atmosferze, gdzie przekazywane były zarówno polskie, jak i ukraińskie tradycje. Gdy byli młodsi, to dodawaliśmy do pierogów pieniądze i ten, kto znajdzie w pierogu monetę – tego czeka pomyślność. Sama uczyłam dzieci ukraińskich kolęd, szukaliśmy różnic pomiędzy polskimi a ukraińskimi zwrotkami. U mnie na wsi w Ukrainie była taka tradycja, że najstarszy członek rodziny rzucał orzechy na ziemię, a najmłodsze dziecko chodziło na czworakach i zbierało orzechy, udając przy tym kurę. Miało to dać pomyślność w znoszeniu jaj. Gdy zrobiliśmy z mężem coś takiego w domu w Polsce, to dzieciaki miały ogromną frajdę - dodaje Olha.

Dla rodzin ukraińskich mieszkających w Polsce, Święta Bożego Narodzenia stają się ważnym czasem łączącym ich z nowym otoczeniem, umożliwiając zarazem pielęgnowanie i przekazywanie swoich tradycji. Podobnie jak na Ukrainie, przygotowania do świąt w Polsce obejmują trzymanie się tradycyjnych potraw, a sklepy oferują coraz więcej produktów charakterystycznych dla kuchni ukraińskiej. Obrzędy wigilijne, dzielenie się opłatkiem, kolędy, wertep czy szczedrij weczir stają się integralną częścią wspólnego świętowania.

Cały okres Bożego Narodzenia na Ukrainie jest pełen tradycji, począwszy od wigilijnego wieczerzy, poprzez dzielenie się prosforą i śpiewanie kolęd, aż po drugą wigilię, czyli szczedrij weczir. Rodziny ukraińskie praktykują również dzielenie się jedzeniem z ubogimi, podkreślając wartości hojności i współczucia. Świąteczne tradycje łączą się z wiarą, tworząc wyjątkową atmosferę, która trwa aż do święta Chrztu Pańskiego, kończąc okres świąteczny pełen radości i nadziei.

Wieczorem 24 grudnia rodzinne stoły są zastawiane obficie potrawami. Tradycyjnie przygotowuje się 12 potraw, symbolizujących 12 apostołów. Potrawy są bezmięsne, a wśród nich popularne są kutia, pierogi, ryby, kapusta z grochem i zupa grzybowa.

- informuje Wolodimir, który wraz z rodziną przeprowadził się do Polski 7 lat temu.

W wielu regionach Ukrainy popularną tradycją jest wystawianie wertepu, czyli żywej szopki. Dzieci przebrane za postacie biblijne kolędują, przedstawiając sceny związane z narodzeniem Jezusa. To barwne przedstawienie wprowadza dodatkową radość i kreatywność w obchody świąt Bożego Narodzenia.

- W Polsce nie ma czegoś takiego jak wertep, czasami cerkwie organizują takie przedstawienia i nasze dzieci uczestniczą w nich od zeszłego roku. Wcześniej w naszym gronie obchodziliśmy święta, tak jak rzymskokatolicy, a następnie w styczniu jeździliśmy na święta na Ukrainę do rodziny. W ten sposób mieliśmy miesiąc świętowania - dodaje wesoło.

Choinka zaczęła zdobić ukraińskie domy w XIX wieku. Tradycyjnie jest ubierana ozdobami ręcznie wykonanymi z papieru, słomy, owoców i ciasteczek. Ozdoby te często nawiązują do ukraińskiej sztuki ludowej.

Rano 25 grudnia, czyli w dzień Bożego Narodzenia, wielu Ukraińców uczestniczy w uroczystej liturgii w cerkwiach. Świątynie są starannie udekorowane, a liturgia jest pełna modlitw, śpiewów i obrzędów.

- W tym roku święta spędzimy tradycyjnie, jak Polacy, tylko z dodatkową wieczerzą 5 stycznia. Nie mamy możliwości, by wyjechać w rodzinne strony. Dlatego też organizujemy jedną, wielką wigilię wraz z mieszkającymi tutaj przyjaciółmi, żeby choć w ten jeden dzień świętować Boże Narodzenie w dużej grupie, by kultywować tradycję - informuje Wolodimir.

5 stycznia, Ukraińcy obchodzą "Szczedrij Weczir", czyli drugą wigilię. Tego dnia również unika się mięsa. 6 stycznia natomiast święci się wodę podczas liturgii.

Święta Bożego Narodzenia stanowią okazję do integrowania się różnych tradycji, zwłaszcza dla rodzin mieszanych, gdzie jedno z małżonków pochodzi z Ukrainy.