Rzeszów: Pałac Reyów w Przecławiu do zwrotu

Odzyskiwanie majątków przez przedwojennych właścicieli i ich spadkobierców idzie jak po grudzie. Lecz czasem coś się udaje…

20 lat starań o zwrot Batalia o zwrot pałacu w Przecławiu w pow. mieleckim stała się możliwa po upadku poprzedniego systemu. Stąd też rodzina Reyów podjęła starania o odzyskanie pałacu po roku 1990.

- Nigdy z tych starań nie zrezygnujemy. Gdyby okazało się, że możliwości załatwienia tej sprawy w Polsce okażą się niewystarczające, to wówczas zwrócimy się do Trybunału w Strasburgu – zapewniał przed laty Paweł Rey z Krakowa, który był pełnomocnikiem dawnych właścicieli posiadłości w Przecławiu.

Finał jest już blisko Na szczęście okazało się, że w tej sprawie nie trzeba wybierać się do Strasburga.

Umożliwiła to uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego (z 10 stycznia 2011 r.). Na tej podstawie wojewoda stwierdził teraz, że „nieruchomość ziemska stanowiąca własność Stanisława hr Reya (ostatniego prawowitego właściciela Przecławia pod koniec II wojny światowej -dop. JL) (…) w części zabudowanej siedzibą rodu Reyów (…) w Przecławiu nie posiadała statusu nieruchomości rolnej, nie pozostawała w funkcjonalnym związku z gospodarstwem rolnym, dlatego też nie podpadała pod działanie art. 2 ust.1 lit „e” dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej.”

Jednak to jeszcze nie koniec starań rodziny Reyów o swój majątek.

Tymczasem Przecław sprzedano… Cofnijmy się najpierw do lat 1580-1590, kiedy Stanisław Koniecpolski wybudował na wzgórzu w Przecławiu piętrowy dwór renesansowy. W 1658 r. kupił go Władysław Rej, wojewoda lubelski. Rezydencję tę przebudowali w XIX wieku, Kajetan, a potem Mieczysław Reyowie. Warto dodać, że właściciele Przecławia urządzili tu muzeum ich słynnego przodka Mikołaja, zwanego ojcem literatury polskiej.

Obie wojny światowe pałac przetrwał w niezłym stanie, ale po II wojnie majątek przejęła władza ludowa, która o zabytek nie dbała. Starsi mieszkańcy Przecławia i okolic pamiętają pożar, który strawił zamek w 1967 r. Potem posiadłość przejęła WSK Mielec, która przystąpiła do odbudowy pałacu, a w 1986 r. rozpoczęła rekonstrukcję posiadłości wraz z parkiem. Po upadku WSK PZL Mielec Przecław przejął syndyk, ale nie mógł go utrzymać.

Dlatego w 2003 r Sejmik Woj. Podkarpackiego uchwalił przejęcie zespołu pałacowo-parkowego w Przecławiu. Rok później te zabytkowe obiekty kupili Dorota i Andrzej Tyszkiewiczowie, właściciele firmy Melex produkującej pojazdy elektryczne, którzy poddali pałac i otaczający go park kolejnej renowacji.

Warto dodać, że decyzja wojewody nie jest jeszcze ostateczna. Ponadto status posiadłości komplikuje fakt, że obecnym właścicielem pałacu w Przecławiu jest spółka Melex rodziny Tyszkiewiczów.