Rzeszowski epidemiolog apeluje o nieuleganie panice z powodu „małej epidemii” legionelli

Epidemiolog podkreśla, by rzeszowianie nadal myli ręce, zęby oraz owoce i warzywa.

– Higiena rąk po wyjściu z toalety jest nadal najważniejsza. Legionelloza atakuje tylko ludzi o obniżonej odporności i z wieloma chorobami, natomiast zdrowy człowiek, który nie myje rąk, naraża się na różne inne infekcje. Nie wpadajmy zatem z jednej skrajności w drugą – mówi epidemiolog.

Zapewnia też, że rzeszowskie szpitale poradzą sobie z legionellolzą. – Już sobie radzą. Służby sanepidu już działają i nie słyszy się, by pacjenci napierali na izby przyjęć ze względu na objawy legionellozy – mówi lekarz.

Dodaje on, że hospitalizowani chorzy pochodzą z różnych punktów Rzeszowa i innych miejscowości trzech podkarpackich powiatów, co świadczy o tym, że nie ma jednego źródła tej „małej naszej epidemii”.

W najbliższym czasie należy spodziewać się większego chlorowania wody w Rzeszowie, ale stężenie chloru będzie w granicach rozsądku i nie należy się go bać – zauważa epikdmeiolog.

- Jest to bakteria gram ujemna, która za rezerwuar swojego życia obrała środowisko wodne, czyli zbiorniki, cieki, ujęcia i rury zimnej wody. W naszych rurach z ciepłą wodą panuje temp. 55 st. – 60 st. i w tej temp. legionella nie rozmnaża się i ginie. Natomiast woda zimna jest doprowadzana do nas w temp. 13 – 40 st. i w tych właśnie rurach z zimną wodą rozwija się legionella, która kocha temperaturę 35 - 45 st. Dlatego legionellę będziemy szukać w rurach z zimną wodą, w fontannach, klimatyzacji itp. Należy dbać o urządzenia klimatyzacyjne, by były czyszczone, by nie były rezerwuarami bioflmu mikrobiologicznego i grzybów pasożytniczych, by były one konserwowane. Na czyszczeniu klimatyzatorów nie wolno oszczędzać. Jeśli mogę coś zalecić, to nie zamykanie klimatyzacji, tylko unikanie pomieszczeń z niesprawdzoną klimatyzacją. Problem może być w supermarketach, bo inspektor sanitarny nie ma obowiązku ich kontrolowania – wyjaśnia dr Artur Harmata.

Dodatkowym sprawczym czynnikiem jest panująca pogoda. - Na zewnątrz jest gorąco, nie ma opadów, deszcz nie schładza ziemi i ten brak opadów może doprowadzać do przegrzania izolacji rur doprowadzających zimną wodę do wszystkich kranów.
Tej bakterii nie ma jedynie w wodzie doprowadzanej do stacji dializ, i w szpitalnych oddziałach takich, jak onkologia i dializoterapia, na których są hospitalizowane osoby o obniżone odporności.

- Bakteria Legionella została po raz pierwszy wykryta we krwi żołnierza ponad 50 lat temu, ale jej znaczenie jako ludzkiego patogenu zostało rozpoznane dopiero w 1976 roku, kiedy epidemia zapalenia płuc dotknęła członków Legionu Amerykańskiego w Pensylwanii. Choroba została w powietrzeówczas nazwana przez prasę „chorobą legionistów” – mówi Nowinom dr Leszek Potocki z Instytutu Biotechnologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Ludzie zwykle zarażają się Legionella poprzez wdychanie powietrza zawierającego bakterie w aerozolu, który może nie być widoczny. Taki aerozol tworzy się z kropelek wody, zawierającej te bakterie, powstające w wyniku puszczenia wody np. z kranu czy prysznica, spłukiwania toalety czy z bąbelków generowanych w basenie Spa. Potencjalnie bakteria ta może być obecna w instalacji wodnej w każdym budynku. Zwolniony przepływ wody, przerywane wykorzystanie wody, stara instalacja wodna sprzyjają kolonizacji instalacji wodnych przez Legionella pneumophila. Dodatkowo bakterie te bardzo często kolonizują instalacje wodne basenów, fontann czy klimatyzatorów, a także mogą być również przenoszona przez zakażone ptaki i zwierzęta.

Po dostaniu się do dróg oddechowych Legionella może przetrwać i rozmnażać się wykładniczo w ludzkich makrofagach pęcherzykowych, uwalniając toksyny i czynniki wirulencji, co prowadzi do zapalenia płuc, z ogólnoustrojową dysfunkcją wielonarządową.

Kliniczne objawy zakażenia Legionellą dotyczą głównie układu oddechowego. W wyniku infekcji mogą wystąpić dwa bardzo różne rodzaje chorób układu oddechowego; przyczyny tej dychotomii nie są wyjaśnione. Najczęstszym objawem zakażenia jest ostre zapalenie płuc, którego nasilenie waha się od łagodnej choroby, która nie wymaga hospitalizacji (tzw. chodzące zapalenie płuc) do śmiertelnego wielopłatowego zapalenia płuc. Zazwyczaj pacjenci podczas infekcji mają wysoką, nieustępującą gorączkę. Często obserwuje się objawy pozapłucne, takie jak ból głowy, dezorientacja, bóle mięśni i zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Większość pacjentów szybko reaguje na odpowiednią terapię przeciwdrobnoustrojową, ale rekonwalescencja jest często przedłużona (trwa wiele tygodni, a nawet miesięcy). Druga postać choroby układu oddechowego nazywana jest gorączką Pontiac, od nazwy miasta w Michigan, gdzie rozpoznano pierwszą epidemię. Ten rzadki objaw infekcji przypomina ostrą grypę, w tym gorączkę, ból głowy i silne bóle mięśni. Ustępuje samoistnie, a rekonwalescencja przebiega bez powikłań. Choroby pozapłucne (np. zapalenie osierdzia i wsierdzia) są rzadkie.

• Potencjalnemu zakażeniu można zapobiec dzięki regularnemu podgrzewaniu wody i utrzymaniu temperatury powyższej 60°C. Woda używana do kąpieli powinna mieć temperaturę co najmniej 50 stopni Celsjusza, a woda pitna powinna mieć temperaturę co najmniej 60 stopni Celsjusza.
• Regularnie czyścić i dezynfekować armaturę wodną przy użyciu środków sanitarnych przeznaczonych do czyszczenia łazienek lub roztworem wody z octem. Do zakażenia bakterią Legionella pneumophila dochodzi często poprzez inhalację aerozolu zawierającego bakterię rozwijającą się w postaci bioflimu w „słuchawce” prysznica- dobrze więc jest przeprowadzić okresową dezynfekcję tych elementów prysznica.
• Uważać na klimatyzatory. Klimatyzatory, które nie są prawidłowo konserwowane, mogą sprzyjać rozwojowi bakterii Legionella. W przypadku posiadania klimatyzacji w domu klimatyzator powinien być regularnie czyszczony i serwisowany.
• Nie wolno pić wody z basenów i fontann.
• Nie wolno pić surowej wody morskiej.