Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wybitny polityk i właściciel Dębowca

Grzegorz Michalski
Wielki patriota Florian Ziemiałkowski to człowiek, z którym liczył się sam car.

Z Dębowcem nie łączy go ani miejsce urodzenia, ani śmierci. Florian Ziemiałkowski urodził się na Ukrainie (wtedy ziemia należała do Polski), a zmarł w Austrii. Przyszedł na świat w rodzinie ubogiego kucharza dworskiego. Ukończył Liceum Jezuitów w Tarnopolu, a następnie Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. W 1840 roku uzyskał stopień doktora prawa na Uniwersytecie Lwowskim. Ziemiałkowski brał udział w polskim ruchu powstańczym w 1830-40. Kiedy w 1848 roku w Europie wybuchła Wiosna Ludów, we Lwowie przystąpiono do szybkich działań. W nocy z 18 na 19 marca dawni spiskowcy: Florian Ziemiałkowski,

Franciszek Smolka i Robert Hefern ułożyli słynny adres, czyli petycję do władz austriackich. Zawierał on główne postulaty polityczne i narodowe społeczeństwa polskiego. Domagano się w nim zrównania stanów, równości wobec prawa, zniesienia cenzury, demokratycznej ordynacji wyborczej, powszechności nauczania oraz spolszczenia szkół, urzędów i sądów. Wśród powszechnej radości adres podpisywali ludzie wszelkich stanów, Polacy, Żydzi

i Ukraińcy. Gubernator Galicji Franciszek von Stadion uległ tej manifestacji i mimo późniejszego powrotu Austrii do rządów centralistycznych opartych na policji i wojsku, siedem miesięcy swobód politycznych nie przeszło w Galicji bez echa. Najważniejszym sukcesem było zniesienie poddaństwa i uwłaszczenie chłopów.

W roku 1845 Ziemiałkowski został skazany na śmierć, ale z powodu amnestii został zwolniony i przebywał pod nadzorem policji. W ciągu następnych dwóch dekad wraz z Franciszkiem Smolką stał się liderem wśród polskich Liberalnych Demokratów we Lwowie. Wtedy już ujawniły się jego cechy polityczne: dyplomacja, nastawienie do intryg zakulisowych i negocjacji, talent oratoryjny i przede wszystkim umiarkowany programem i zdolność do kompromisu z rządem austriackim.

Jego światopogląd i opinie ewoluowały od rewolucyjnych, liberalnych i demokratycznie umiarkowanie do konserwatywnych i lojalistycznych. Klęska powstania styczniowego przekonała Ziemiałkowski o konieczności kompromisu z wiedeńskim rządem, dotyczącego wewnętrznego programu restrukturyzacji monarchii austriackiej (grupa polityczna kierowana przez Ziemiałkowski została ironicznie nazwana „mamelukowie” przez przeciwnicy). Szczyt jego popularności w środowisku lwowskim został osiągnięty na przełomie 1860-1870r. Odrzucając szeroką autonomię Galicji, Ziemiałkowski ograniczają swoje roszczenia do polonizacji szkolnictwa, sądownictwa i administracji oraz poparł porozumienie polskich elit z austriackim rządem. Reprezentował interesy polskiej szlachty ze wschodniej Galicji i bogatszych intelektualistów miejskich. Jako pierwszy prezydent miasta Lwowa (w latach 1871-1873), Ziemiałkowski dążył do centralizacji władzy w mieście i był pragmatykiem i autokratą. Skupił wysiłki na zwiększaniu statusu finansowego urzędników i poprawie efektywności administracji miejskiej, szczególnie w zakresie poboru podatków. Traktował swoją prezydenturę jako tymczasowe stanowiska i krok do kariery politycznej w Wiedniu. Plany inwestycyjne Ziemiałkowskiego nie znalazły poparcia wśród urzędników miejskich, którzy obawiali podwyższenia podatków. Dlatego radzie miejskiej często brakowało kworum. Ziemiałkowski tracił stopniowo popularność wśród mieszkańców Lwowa. Po tym, jak w kwietniu 1873 roku został mianowany ministrem w Wiedniu, szybko zrezygnował ze stanowiska prezydenta Lwowa i przeniósł się do Wiednia. W latach 1873 - 1888, Ziemiałkowski był ministrem bez teki w rządzie austriackim. Po powołaniu do Rady Ministrów zdystansował się od lwowskiego środowiska politycznego.

Wspólnie z żoną Heleną Oksza - Ziemiałkowską w roku 1880 nabyli Dębowiec oraz wsie: Łazy Dębowieckie, Majscowę i Zarzecze. Żona właściciela Dębowca była szanowaną damą oraz znaną działaczką na polu społecznikostwa. Zajmowała się literaturą, a pisała głównie w języku francuskim. Do dworu w Dębowcu przyjeżdżali tylko na odpoczynek od gwaru wielkiego miasta. Po śmierci Floriana w 1900 roku, jego żona opracowała i wydała broszurę jemu poświęconą pt. „Pamięci Floriana”. Oddała w niej hołd za jego służbę w interesie społeczeństwa polskiego. Już w latach 1891-1892 Ziemiałkowscy, jako jedni z pierwszych na terenie Galicji, zaczęli rozdzielać swój majątek. Kolejnymi właścicielami ich włości byli Karol i Amalia Truszkowscy oraz gmina miejska dębowiecka. W 1910 roku dwór i park podworski zakupili księża saletyni i rozpoczęli nowy etap historii Dębowca.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24