LOTNISKO W STARYM GRODKOWIE

Od dwóch tygodni ekipa poszukiwawcza IPN i wolontariusze przekopują dawny majątek ziemski Scharfenberg koło Łambinowic. Szukają zbiorowego grobu partyzantów Narodowych Sił Zbrojnych z 1946 roku.

1920. 30-stopniowy mróz skuł Dźwinę, gdy 3 stycznia polsko-łotewska ofensywa ruszyła na bolszewików. Dla olkuskich ochotników była to okoliczność szczęśliwa: łatwo przeszli zamarzniętą rzekę.

Miał runąć na mocy tzw. ustawy dekomunizacyjnej, zaprotestowali rzeszowianie, architekci, plastycy, władze miasta. Dla ratowania Pomnika Czynu Rewolucyjnego przypięto mu herb Rzeszowa, kilkakrotnie proponowano zmianę nazwy, pojawił się pomysł, by wykupić go od Zakonu Bernardynów, a przed tygodniem rzeszowskie feministki zażądały, by ochrzcić go na nowo: Pomnik Czynu Rewolucyjnego Kobiet w Rzeszowie.

Do Sądu Najwyższego trafił wniosek prokuratorów IPN o uchylenie immunitetu sędziemu Józefowi Iwulskiemu. We wniosku napisano, że byłemu sędziemu Sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego grozi zarzut bezprawnego skazania 21-letniego robotnika za kolportowanie ulotek wymierzonych we władze PRL.

Paryż ma wieżę Eiffla, Los Angeles biały napis „Hollywood”, Warszawa - Pałac Kultury, a Rzeszów pomnik Czynu Rewolucyjnego, znany również jako „Wielka C...”. Symbol miasta wyróżnia się jednak z innego powodu niż erotyczne skojarzenie. Kilka lat temu IPN wydał na niego wyrok, którego konsekwencją ma być jego zniknięcie z mapy miasta. Ocalić chce go pani Irena z Rzeszowa. I ma na to pomysł.

1939. Udział kobiet w konspiracji wojskowej Polskiego Państwa Podziemnego był naturalną konsekwencją ich zaangażowania w przedwojennych wojskowych i harcerskich organizacjach kobiecych.

Edward Spik, ojciec piątki dzieci, został jak tysiące Ślązaków internowany do ZSRR. Jan Spik stracił ojca w 1947. Wiele lat szukał po nim śladu. Wreszcie w katowickim IPN dowiedział się gdzie i jak tato umarł.

Archeolodzy z Pracowni Archeologicznej Mirosława Mazurka eksplorowali ziemianki na terenie dawnego obozu w Żabnie na Podkarpaciu. Udało im się trafić na kilka przedmiotów potwierdzających, że NKWD w tym samym miejscu przetrzymywała żołnierzy, którzy chwilę wcześniej walczyli ze sobą po dwóch stronach frontu. Badania prowadzone były na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

W Zatwarnicy w Bieszczadach odsłonięto obelisk z tablicą, upamiętniającą Polaków zamordowanych 77 lat temu przez nacjonalistów ukraińskich z UPA.

14 czerwca o od godz. 11 w Jarosławiu odbędą się obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Uroczystości odbędą się przed tablicą pamiątkową na dworcu PKP w Jarosławiu oraz w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu, gdzie zostały zamontowane tablice przypominające o latach niemieckiej okupacji Jarosławia, poświęcone pamięci ofiar niemieckiego terroru.

Krakowski Oddział IPN i "Dziennik Polski" przypominają. Niezależnie od wszelkiego rozwoju techniki wojennej podstawowym rodzajem wojsk, zarówno w obronie jak i w natarciu, pozostaje piechota.

Najpierw z pomnika poległych w walkach z UPA w Lesku usunięte zostały tablice z inskrypcją i z nazwiskami poległych, teraz przyszedł czas na zdjęcie wieńczącego pomnik orła bez korony. Sprawa podzieliła mieszkańców. Część z nich nie kryje oburzenia. Burmistrz Leska tłumaczy: to nie jest decyzja władz gminy.

O zadośćuczynienie i odszkodowanie za śmierć Edmunda Sawczyna ps. Puma i Mundek starają się przed sądem jego dzieci. Dowódca oddziału NSZ został zabity przez Urząd Bezpieczeństwa w 1946 r.

W centrum Leska wciąż stoją dwa pomniki, które pozostały po poprzednim ustroju. Burmistrz chciał zachować obydwa, zmieniając je tak, bu spełniały warunki ustawy o zakazie propagowania komunizmu. Ale nie zgodził się IPN.

Dla komuny tropił opozycjonistów, dla „dobrej zmiany“ reformował wymiar sprawiedliwości. Co zrobi dla Trybunału Konstytucyjnego? Prokurator Stanisław Piotrowicz, człowiek wierny idei. Tej, która aktualnie rządzi.

W Sądzie Okręgowym w Krośnie zapadł prawomocny wyrok w sprawie byłego funkcjonariusza SB KWMO w Krośnie, który w stanie wojennym groził internowanemu działaczowi "Solidarności" by zmusić go do współpracy. Sąd umorzył postępowanie, bo oskarżony i pokrzywdzony się pogodzili.

Historycy rzeszowskiego oddziału IPN prawdopodobnie odnaleźli miejsce spoczynku Michała Szydłowskiego, „podkarpackiego Otto Schimka”.

- W Birczy przy drodze krajowej w dniu 11 lipca 2019 roku (!) rozebrano pomnik ku czci czterech żołnierzy WP, którzy zginęli w walkach z UPA — napisał na Facebooku Andrzej Zapałowski, historyk z Przemyśla. Gmina Bircza wydała oświadczenie o prowadzonych pracach remontowo-budowlanych pomnika. Ma on być odbudowany, z nową tablicą.

Historia niedokonana. Jak potoczyłyby się losy naszego kraju, gdyby w 1945 r. tylko połowa Polski znalazła się pod sowiecką okupacją, a druga została wyzwolona przez zachodnich aliantów?

Pomnik na Placu Ofiar Getta w Rzeszowie jednak nie gloryfikuje komunizmu – zdecydował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Co znaczy, że traci ważność decyzja o jego usunięciu z przestrzeni publicznej.

Portal Onet przeprowadził wywiad z dr. Tomaszem Kozłowskim, który dotarł do dokumentów, z których wynika, że Lech Wałęsa mógł być szantażowany teczkami Kiszczaka podczas afery „Olina” w 1995 roku. Historyk IPN w rozmowie powoływał się na niewydane dzienniki Mieczysława Rakowskiego.

„WRON-a Orła nie pokona". Za to i inne opozycyjne hasła dwóch licealistów ze Słupska prawie 40 lat temu trafiło za kraty i usłyszało wyroki. Dziś Instytut Pamięci Narodowej chce by odpowiedzialność za takie sprawy ponieśli funkcjonariusze ówczesnego wymiaru sprawiedliwości.