Złota Setka Firm. Oto ranking największych firm Podkarpacia [WIDEO]

Ranking "Złota Setka Firm Podkarpacia" od lat jest ważnym źródłem informacji o kondycji i rozwoju podmiotów gospodarczych naszego regionu. Po raz kolejny przedstawimy firmy - Kreatorów Rozwoju Podkarpacia. Elementami składowymi tej kategorii są trzy podstawowe mierniki oceny aktywności rynkowej przedsiębiorstwa: przychody ze sprzedaży, zatrudnienie i wartość eksportu.

• Rentowności
• Zysku netto
• Dynamiki sprzedaży
• Wartości eksportu
• Udziału eksportu w sprzedaży
• Zatrudnienia
• Kapitalizacji giełdowej dla spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

W 2019r. podkarpackie przedsiębiorstwa kontynuowały politykę dynamicznego rozwoju. Działające na Podkarpaciu przedsiębiorstwa niefinansowe (w Polsce 49 243):

• 1 304 małych (zatrudniające od 10 do 49 pracujących),
• 660 średnich (od 50 do 249 pracujących)
• 147 dużych (250 i więcej pracowników)

- wypracowały łącznie 121,7 mld zł przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (125,0 mld zł przychodów z całokształtu działalności). Największe przychody ogółem były udziałem dużych przedsiębiorstw (76,0 mld zł). Średnie firmy dołożyły 32,8 mld zł, a małe 16,2 mld zł.

Główny Urząd Statystyczny do przedsiębiorstw niefinansowych zalicza spółki osobowe, spółki kapitałowe, spółki cywilne, inne spółki, oddziały zagranicznych przedsiębiorców, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, państwowe jednostki organizacyjne, jednostki badawczo-rozwojowe, instytuty badawcze oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Właścicieli podkarpackich przedsiębiorstw cieszył rosnący, kolejny rok z rzędu (o prawie 1,4 mld zł w stosunku do 2018 r.), dodatni wynik finansowy w wysokości 5 mld 640 mln zł. Głównym beneficjentem zysków na Podkarpaciu były duże firmy (ponad 3,0 mld zł). Średnie przedsiębiorstwa wypracowały prawie 1,5 mld zł, a małe 1,1 mld zł. Zysk netto na Podkarpaciu osiągnęły 1782 podmioty, w tym: 122 duże, 572 średnie i 1 088 małych. 329 podkarpackich przedsiębiorstw (15,6%) zanotowało stratę (w Polsce 9 445, czyli 19,2%). Uskrzydlone bardzo dobrymi wynikami, uzyskanymi w roku 100-lecia odzyskania Niepodległości, podkarpackie firmy w 2019 r. poprawiły po raz kolejny swoje wyniki także w tak ważnej kategorii, jak przychody ze sprzedaży eksportowej. Przy okazji setki firm z Podkarpacia w 2019 r. znacząco powiększyło wartość aktywów i poziom kapitałów własnych, m.in. w wyniku nowych inwestycji o wartości 4,9 mld zł.

Wartość sprzedaży na eksport podkarpackich przedsiębiorstw w 2019 r. była wyższa o prawie miliard złotych niż w 2018 r. i wyniosła 30,4 mld zł (w Polsce 853,2 mld zł). W największym stopniu dołożyły się do tego wyniku duże przedsiębiorstwa eksportując za 22,5 mld zł. Eksport średnich firm wyniósł 6,7 mld zł, a małych 1,2 mld zł.

Przeciętne zatrudnienie w 2019 r. w sektorze podkarpackich przedsiębiorstw niefinansowych wyniosło 245 tysięcy osób. Zatrudnionych cieszył fakt, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w okresie 12 miesięcy wzrosło o 267 zł (wzrost o 6,3%) i w grudniu 2019 r. ukształtowało się na poziomie 4499,99 zł. Mniej radosna była świadomość, że w kraju przeciętna płaca (5604,25 zł) w sektorze przedsiębiorstw była o ponad tysiąc sto złotych wyższa niż na Podkarpaciu.

Potwierdzeniem znakomitej dynamiki wzrostu najważniejszych kategorii oceny przedsiębiorstw są wyniki firm przedstawione w Liście 100 największych podkarpackich przedsiębiorstw za rok 2019. 2/3 przedsiębiorstw z Listy 100 w 2019 r. zanotowało wzrost przychodów ze sprzedaży. Przychody „Setki” wyniosły 38,8 mld zł, sprzedaż na eksport 19,1 mld zł, zysk 2,5 mld zł, a liczba zatrudnionych w stu przedsiębiorstwach Listy 100 wyniosła około 50 tysięcy osób (bez grup kapitałowych).

Nowy lider Listy 100 pojawił się 2 września 2019 r. Wówczas to, jak wynika z raportu rzeszowskiej spółki działającej przy ulicy Przemysłowej w Rzeszowie, nastąpiło połączenie czterech, działających w Polsce, spółek z grupy Bausch Health: VP Valeant sp. z o.o. sp. j., Croma Pharma Polska sp. z o.o. oraz Bausch & Lomb Polska sp. z o.o. ze spółką Bausch Health Poland Sp. z o.o. (dawniej: Valeant Pharma Poland Sp. z o.o.). W wyniku połączenia spółka Valeant Pharma Poland sp. z o.o. zmieniła nazwę na: Bausch Health Poland spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W ten sposób na zbudowanym w latach 90. XX wieku biurowcu, znanej wszystkim, nie tylko na Podkarpaciu, firmy Polfa Rzeszów pojawiło się nowe logo, nowego właściciela, którego 100-procentowym udziałowcem i właścicielem jest Bausch Health Ireland Limited, a jednostką dominującą sporządzającą skonsolidowane sprawozdanie finansowe na najwyższym szczeblu grupy kapitałowej, w której skład wchodzi Spółka, jest Bausch Health Companies, Inc (dawniej Valeant Pharmaceuticals International Inc) z siedzibą w urokliwym mieście Laval w prowincji Quebec, w Kanadzie. Przychody nowego lidera Listy 100 o wartości prawie 2,6 mld zł, eksport na poziomie ponad 1,7 mld zł oraz zysk netto w wys. 91,9 mln zł to potwierdzenie jakości rzeszowskiej spółki, a przy okazji bardzo dobra wiadomość dla władz Urzędu Miasta Rzeszowa, którego zadłużenie oscyluje wokół miliarda złotych.

Prezentowana od wielu lat przez „Nowiny“ Lista 100 Największych Przedsiębiorstw Podkarpacia (od 2001 r. autorstwa Wyższej Szkoły Zarządzania, a od 2015 r. Małopolskiego Instytutu Gospodarczego i Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego) za 2019 r. potwierdziła, że najwięksi, najbardziej dynamiczni, kreatywni i proeksportowi to wciąż w dużym stopniu przedsiębiorstwa wyrosłe w ramach pięknej wizji i historycznego planu rozwoju Rzeczypospolitej, wicepremiera i ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego, Centralnego Okręgu Przemysłowego. Wiceliderem w kategorii głównej rankingu został wielokrotny jej zwycięzca, który w 2019 r. obchodził rocznicę 80 lat od rozpoczęcia produkcji opon (30 marca 1939 r.) w Fabryce Gum Jezdnych. Firma Oponiarska Dębica S.A. w minionym roku po raz pierwszy uzyskała przychody ze sprzedaży ponad 2 mld zł. W pierwszej 10 znalazło się jeszcze 7 firm mających swoje korzenie lub prowadzących działalność na terenie zagospodarowanym w ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Niezwykłym centrum podkarpackiej aktywności gospodarczej są tereny o powierzchni kilkudziesięciu hektarów pomiędzy Wisłokiem a Lisią Górą, gdzie w 1937 roku rozpoczęto budowę Wytwórni Silników, a później przez kilkadziesiąt lat prowadził działalność największy zakład Podkarpacia WSK PZL Rzeszów. W 2019 r. trzy firmy (Pratt & Whitney Rzeszów S.A., Hamilton Sundstrand Poland Sp. z o.o. oraz Zakład Metalurgiczny WSK Rzeszów Sp. z o.o.), zatrudniające obecnie na tym terenie ponad 5 tysięcy pracowników, uzyskały łączne przychody o wartości ponad 3,6 mld zł, w tym przychody ze sprzedaży na eksport 3,4 mld zł, tj. 11% wartości eksportu wszystkich podkarpackich przedsiębiorstw.

Wyniki wymienionych wyżej rzeszowskich spółek oraz innych podkarpackich firm branży lotniczej cieszą nie tylko właścicieli, udziałowców i samorządowców. Z perspektywy złośliwego wirusa i niefortunnych decyzji o zamrażaniu gospodarki, wypracowane w 2019 r. znakomite zyski pięciu największych spółek branży lotniczej (prawie 900 mln zł) oraz zyski pięciu największych podkarpackich spółek branży motoryzacyjnej (ponad 500 mln zł), w postaci kapitału zapasowego, to znakomity amortyzator na trudne miesiące 2020 i 2021 roku.

W zestawieniu nie umieszczono, pomimo rzeszowskich adresów, potężnych Grup Kapitałowych Asseco oraz PGE Obrót S.A. Ta pierwsza zatrudniająca prawie 27 tysięcy osób w 56 krajach, uzyskała w 2019 r. przychody o wartości 10,7 mld zł i zysk operacyjny 976 mln zł. Druga Spółka o wartości przychodów, w 2019 r. prawie 12 mld zł prowadzi swoją działalność w sześciu innych, poza Podkarpaciem, regionach kraju (Lublin, Łódź, Zamość, Warszawa, Białystok, Skarżysko-Kamienna). Tradycyjnie od lat nie zawsze udaje się pozyskać dane finansowe od największych podkarpackich przedsiębiorstw. Tym razem na Liście 100 w pierwszej 10-tce zabrakło dwóch znakomitych spółek, liderów poprzednich wydań Listy 100, BorgWarner i MTU o łącznych przychodach w 2019 r. około 4 mld zł, niewiele mniejszym eksporcie i łącznym zysku około 500 mln zł. Ze względów formalnych, m.in. warszawskiego adresu prowadzenia działalności, tym razem na Liście 100 nie umieszczono, wyrosłej w Rzeszowie, operującej na coraz większą skalę na terenie całego kraju, dynamicznej GK Specjał o przychodach 1,7 mld zł. Zabrakło kilku innych dużych firm, które funkcjonują m.in. w Jarosławiu, Mielcu i Stalowej Woli, jako zakłady i oddziały dużych krajowych lub zagranicznych grup kapitałowych. Nie ma na Liście 100 dynamicznych i dochodowych podkarpackich spółek, jak Marma czy Tarmax, aktywnych nie tylko w Polsce.

Ale za to w tegorocznym zestawieniu pojawiło się, co bardzo cieszy, kilkunastu debiutantów z znakomitymi wynikami. Te nowe na Liście 100, działające od lat na Podkarpaciu, nieznane szerzej spółki, jak: Bispol z Łańcuta, Rauch Polska z Przeworska, Styrobud z Trzebosi, Ravi z Brzeźnicy, Basco 2 z Mielca, Hensfort z Przemyśla, Cyfrowa Foto z Zaczernia czy O.B.A. z Jasła są potwierdzeniem, że podkarpacka przedsiębiorczość jest w nieustannym rozwoju, a nowi, kreatywni, poszerzają, nie tylko podkarpacką przestrzeń gospodarczej aktywności. Cieszą powroty na Listę 100 kilku innych zasłużonych podkarpackich przedsiębiorstw takich jak: O-I Poland, Eurometal, Ciech Sarzyna, Tikkurila Polska, Teknia czy Vidok.

Znakomite wyniki zdecydowanej większości podkarpackich przedsiębiorstw były potwierdzeniem, że otoczenie społeczno-gospodarcze sprzyja kreatywnym. Była to także zapowiedź kolejnego udanego roku dla przedsiębiorców, właścicieli, udziałowców i pracowników. Nieoczekiwany, covidowy złoczyńca niestety zablokował nadzieje na kolejny dobry rok. A jak bardzo wpłynął na wyniki podkarpackich przedsiębiorstw dowiemy się już za kilka miesięcy.

I na koniec podziękowania dla kilkudziesięciu firm, które odpowiedziały na zaproszenie do udziału w rankingu Lista 100, w pierwszej kolejności do spółek; Polenergia Elektrociepłownia Nowa Sarzyna, Gamrat z Jasła, rzeszowskiego MPWiK-u, Bimex-Bollhoff z Krzemienicy, Besta PB, Ferrbud, Ernesta, OPTeam, Makarony i Developres, które jako pierwsze nadesłały dane za 2019 r.